Arnold Ipoji
Arnold Ipoji (Ipolyi Arnold) | |
|---|---|
 Arnold Ipoji između 1879. i 1885. | |
| Datum rođenja | 20. septembar 1823. |
| Mesto rođenja | Kosihi na Iplom, Austrijsko carstvo |
| Datum smrti | 2. decembar 1886. (63 god.) |
| Mesto smrti | Nađvarad, Austrougarska |
Arnold Ipoji (mađ. Ipolyi Arnold, nem. Arnold Stummer Kosihi na Iplom, 20. oktobar 1823 — Nađvarad, 2. decembar 1886 je bio mađarski duhovnik, istoričar i istoričar umetnosti.
Život
[uredi | uredi izvor]Ipoji je rođen u Iplomu, Mađarska (danas Kosihi nad Iplominom, Slovačka). Sa 13 godina stupio je u red alumnia Estergomske nadbiskupije, studirao je dve godine u Emericijanumu u Požonju i kasnije u Nađsombatu, a studije je završio na Pazmaneum univerzitetu u Beču, gde je četiri godine pohađao predavanja iz teologije. Godine 1844. stupio je u Bogosloviju u Estergomu, prvo je bio primljen u niže redove 1845. godine, a rukopoložen je za sveštenika 1847. godine.
Od 1845. do 1847. Ipoji je bio tutor u porodici barona Mednjanskog.[1] Naredne 1848. godine je bio kustos u Komaromsentpeteru, pa 1849. godine propovednik u Bratislavi. Kratko vreme je proveo kao tutor u porodici grofa Palfija, a iste godine postao je paroh u Zohorskom.[2]
Godine 1860. Ipoji je postao paroh u Tereksentmiklošu. U pratnji Franca Kubinjija i Emeriha Henslmana, otputovao je 1862. u Carigrad, gde je otkrio ostatak biblioteke Matije Korvina. Godine 1863. postavljen je za kanonika u Egeru, a 1869. za upravnika Centralne crkvene bogoslovije u Pešti. Godine 1871. postao je biskup Bestercabanje, a biskup Nađvarada gde je i umro 2. decembra iste godine.
Nasleđe
[uredi | uredi izvor]Ipoji se celog života interesovao za istoriju, posebno istoriju umetnosti. Bio je član Mađarske akademije nauka, kao i više različitih učenih društava u zemlji i inostranstvu. Bio je jedan od osnivača i prvo potpredsednik, a potom i predsednik Mađarskog istorijskog društva.
Njegova prva publikacija bila je njegova Mađarska mitologija (Ungarische Mythologic) iz 1854. godine, o drevnoj religiji Mađarske. Iako je delo dobilo nagradu Mađarske akademije nauka, Ipoji ga je potom povukao iz štampe. Njegovi drugi spisi pokrivali su teme uključujući istoriju, istoriju umetnosti, arheologiju i hrišćansku umetnost[3] . To uključuje:
- Mađarska mitologija (1854)
- Biografija Mihaela Verešmartija, autor iz sedamnaestog veka (Budimpešta, 1875)
- 'Ќodeks epistolaris Nikolaj Olah, u „Mađarski istorijski spomenici: spisi“, XXV (Budimpešta, 1876)
- Biografija Kristine Njari fon Bedez (Budimpešta, 1887), na mađarskom
- Istorijski i umetničko-istorijski opis znakova mađarske krune (Budimpešta, 1886), na mađarskom.
Ipoji je dao šezdeset slika Mađarskoj nacionalnoj galeriji. Ostatak svoje kolekcije zaveštao je Nađvaradu (danas Oradea, Rumunija), radi osnivanja muzeja.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Arnold Ipolji na mek.oszk.hu
- ^ Dokumenti Nacionalnog mađarskog društva lepih umetnosti Arhivirano na veb-sajtu Wayback Machine (29. jul 2021) na mi.btk.mta.hu
- ^ Radovi pod Arnoldom Ipolje na mek.oszk.hu
Literatura
[uredi | uredi izvor]- SZINNYEY, Leben und Werke ungarischer Schriftsteller, V, 145-158
- POR, Leben und Werke A. Ipolyyis, Bischofs von Grosswardein (Presburg, 1886)
- memorial oration on Ipolyi by FRAKNOI in Jahrbuch der Ung. Akademie der Wissenschaften, XVII, 1888
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]
Ovaj članak uključuje tekst iz publikacije koja je sada u javnom vlasništvu: Herberman, Čarls, ur. (1913). „Arnold Ipolyi”. Katolička enciklopedija. Njujork: Robert Eplton. Uvod je napisao Antal Aldaši.