Bečki gradski park

Gradski park u Beču (nem. Wiener Stadtpark), opšte poznat kao Štatpark, je veliki opštinski park koji se proteže od Ringštrase u Prvom bečkom okrugu do Hojmarkta (nem. Heumarkt - Pijaca sena) u trećem okrugu Landštrase. Park je podeljen na dva dela rekom Vin, i ima ukupnu površinu od 65.000 kvadratnih metara (6,5 hektara). Po parku su raštrkane statue bečkih umetnika, pisaca i kompozitora, uključujući Hansa Kanona, Emila Jakoba Šindlera, Johana Štrausa Mlađeg, Franca Šuberta i Antona Bruknera. Zgrada Kursalona (lekovite banje) na ulici Johanesgase, sa svojom širokom terasom koja seže u park, mesto je gde se održavaju koncerti, uglavnom valceri.

Istorija

Još u periodu bidermajera, glasija ispred Kapije grada Karoline (nem. Karolinenstadttor) bila je popularno mesto zabave. Prilikom rušenja gradskih zidina i stvaranja bečke Ringštrase na mestu nekadašnjih zidina, tadašnji gradonačelnik Andreas Zelinka promovisao je projekat stvaranja javnog parka. Park je u stilu engleskih vrtova dizajnirao pejzažni slikar Jozef Seleni, dok je planove izradio gradski baštovan Rudolf Zibek. 21. avgusta 1862. godine park je otvoren, postavši prvi javni park u Beču.

Na južnoj obali reke Vin, 1863. godine stvoren je Kinderpark (Dečiji park), koji se i danas koristi uglavnom kao igralište i za rekreativni sport. Most Karoline (nem. Karolinenbrücke), koji je izgrađen 1857. (od 1918. poznat je kao (nem. Stadtparkbrücke - Most u gradskom parku) povezuje delove parka sa obe strane reke.

Nakon regulacije reke Vin, čitavu rečnu oblast su obnovili Fridrih Oman i Jozef Hakofer između 1903. i 1907. godine, sa kapijom iz koje teče reka, paviljonima i stepenicama.

Znamenitosti u parku

Kursalon (lekovita banja)

Kod vodenog glasija izgrađen je banjski paviljon u kome se služila mineralna voda sa lekovitim svojstvima. Sadašnja zgrada Kursalona izgrađena je između 1865. i 1867. godine prema planovima Johana Garbena. Raskošna zgrada u istoricističkom stilu italijanske renesanse nalazi se pored ulice Johanesgase. Uz njega je pričvršćena široka terasa koja seže u park.

Nakon što je Kursalon otvoren 8. maja 1867. godine, zabava je prvobitno bila zabranjena. Međutim, pošto taj koncept nije prihvaćen, promenjen je i Johan Štraus Mlađi je ovde održao svoj prvi koncert 15. oktobra 1868. godine. Kursalon je tako postao popularno mesto za koncerte i ples, posebno u doba braće Štraus. Danas, nakon renoviranja, i dalje se koristi za balove, koncerte, događaje u noćnim klubovima i kongrese. Unutar samog parka se nalazi i kafić - restoran.

Spomenici

Pozlaćeni bronzani spomenik Johanu Štrausu Mlađem predstavljen je javnosti 26. juna 1921. i uokviren je mermernim reljefom koji je napravio Edmund Helmer. Pozlata je skinuta 1935. i ponovo postavljena tek 1991. godine.

Postoji nekoliko drugih spomenika, npr. Francu Šubertu, Francu Leharu, Robertu Štolcu i Hansu Makartu.

Spomenik Francu Šubertu
Krupni plan statue Franca Šuberta
Spomenik Johanu Štrausu Mlađem
Bista Roberta Štolca
Spomenik Andreasu Zelinki
Spomenik Francu Leharu

Mlekara (nem. Meierei),

Nekadašnja sala gde se prodavalo i pilo mleko podignuta je kao deo instalacija koje okružuju reku Vin. Mlekara je izgrađena prema planovima Fridriha Omana i Jozefa Hakhofera u periodu od 1901. do 1903. godine. Nakon velikih oštećenja tokom Drugog svetskog rata, zgrada je restaurisana.

Biljke

Floru u parku karakteriše širok spektar vrsta, zasađenih da cvetaju u svim godišnjim dobima. Staza koji se graniči sa Ringštrase smanjuje uticaj buke i emisije štetnih izduvnih gasova na park. Neki šumarci su prirodne zaštitne zone, uključujući ginko, trnovac, piramidalnu topolu i kavkaski orah.