Vrtibog

Vrtibog je uvala na Staroj planini, nadomak sela Gostuša.

Odlike

To je manja depresija, severno od sela Gostuše, na nadmorskoj visini od 1.400 m. Vrtibog je udubljenje dugačko preko jednog kilometra i široko do 200 metara. Najveći deo terena izgrađen je od nabranih krečnjaka, a samo severozapadni deo čine sitnozrni peščari. U njima se javlja više slabih izvora hladne planinske vode. Posle kraćeg površinskog toka voda ovih izvora nestaje u vrtačama i ponorima, od kojih su neki gotovo nevidljivi. Geologija čitavog terena ukazuje da se voda koja se gubi u šupljinama krečnjaka u Vrtibogu, posle izvesnog podzemnog proceđivanja, javlja na površinu kod sela Bela, gradeći Belsko vrelo.

Prostrano i travom pokriveno dno Vrtiboga bilo je jedno od središta nekada veoma razvijenog stočarstva na Staroj planini.^[1] Na Vrtibogu je podignuta zadružna mlekara u kojoj se izrađuje beli sir i nadaleko čuveni ovčiji kačkavalj. Kačkavalj i sir se isporučuju tek u jesen kada je dovoljno usoljen i potpuno zreo. Na ovom suvatu tokom čitave letnje sezone mogu da se čuvaju po 2 – 3 hiljade ovaca. ^[2]

Vrtibog nema površinsko oticanje, ali ima nekoliko slabijih izvora čije su vode dovoljne za napajanje stoke u toku sezone ispaše.

Ovaj deo Stare planine je jako izazovan za planinare.

Reference

^ Stevan M. Stanković, Pirot:zapisi o zavičaju, 1996, str. 74
^ Vukašin Petrović, Velika Lukanja, 1985, str. 13

[1] Stevan M. Stanković, Pirot:zapisi o zavičaju, 1996, str. 74

[2] Vukašin Petrović, Velika Lukanja, 1985, str. 13

[1]

[2]