Društvo Kneginja Ljubica u Kraljevu
Društvo Kneginja Ljubica u Kraljevu bilo je pododbor ženskog humanitarnog Društva Kneginja Ljubica iz Beograda. Ovaj pododbor je osnovan 1925. godine, a u trenutku osnivanja je bio drugo žensko humanitarno društvo u gradu na Ibru, nakon osnivanja pododbora Ženskog društva. Pododbor Društva Kneginja Ljubica u Kraljevu postojao je do Drugog svetskog rata.
Istorijat
[uredi | uredi izvor]Patriotsko-humanitarno društvo Kneginja Ljubica osnovano je u Beogradu 30. januara 1899. godine. Njegov cilj je bio da pomaže rad prosvetnih ustanova na teritoriji Stare Srbije i Makedonije, a pre svega da jača kult pravoslavne vere putem pomaganja crkava, manastira i siromašnih porodica. Kraljevački pododbor ovog društva osnovan je 1925. godine. Na sednici održanoj 12. oktobra 1925. godine za predsednicu je izabrana Milja Bunjak, koja je na ovoj dužnosti ostala do 1927. godine. Ona je za svoju humanost bila predložena od strane školskog nadzornika sreza Žičkog i Studeničkog za dodeljivanje Ordena Svetog Save četvrtog stepena.[1]
Kraljevački pododbor Društva Kneginja Ljubica imao je u trenutku svog osnivanja 134 članice. Njegov rad su pomagali svojim prilozima i ugledni Kraljevčani. Broj članica je varirao u narednim godinama, a 1931. je bilo samo 32 članice, u vreme ekonomske krize. Članice su najveći deo pomoći davale siromašnim sugrađanima i humanitarnim ustanovama u Kraljevu i van njega. Pomagale su siromašne studente i učenike. Tako su za praznik Vrbicu 1930. godine su kupile obuću i odeću za siromašnu decu. Slične akcije su organizovale i za druge praznike. Kraljevčanke koje su bile članice društva su bile i među inicijatorima osnivanja dečijeg zabavišta u gradu, za šta su 1929. godine uplatile 500 dinara. Kada je početkom tridesetih godina ekonomska kriza zahvatila i Jugoslaviju, članice ovog društva su uplatile znatnu sumu novca opštinskim vlastima na ime pomoći onima koji su ostali bez posla.[2]
Društvo Kneginja Ljubica iz Kraljeva je pomagalo i brojna slična udruženja i ustanove u drugim gradovima. Redovno je slata pomoć Domu milosrđa u Štimlju (u kom je nakon Prvog svetskog rata pružana pomoć ratnoj siročadi i siromašnoj deci), Društvu Srpkinja Kneginja Zorka u Lipljanu, Odboru za obnovu gradačke crkve u Gradcu kod Raške. Ove Kraljevčanke su novčano pomagale i podizanje Hrama Svetog Save u Beogradu, kao i podizanje spomenika ratnicima stradalim u ratovima 1912-1918. godine u Kraljevu.[3] Ovo društvo je posvećivalo veliku pažnju obrazovanju svojih članica. Sa tim ciljem uprava pododbora je osnovala 1926. godine Klub za učenje stranih jezika (francuskog i nemačkog), a organizovana je i obuka za šivenje ženskih odela i izradu ženskih šešira.[4]
Sredstva koja su prikupljana za humanitarnu pomoć kraljevački pododbor je dobijao preko godišnje članarine. Pored toga, organizovane su i razne kulturno-zabavne manifestacije, koje su obogaćivale kulturni život Kraljeva. Posebno je bio popularan matine koje se održavao svake godine povodom proslave praznika Materica. Tokom Vidovdana, članice društva su na više mesta u gradu prodavale cveće kosovskog božura koje im je slao Glavni odbor Društva iz Beograda, a novac koji je dobijen na ovaj način je takođe uplaćivan u dobrotvorne svrhe. Pododbor je imao i svoj muzički orkestar, koji je držao koncerte u Kraljevu i drugim gradovima Srbije.[4]
Rad Društva Kneginja Ljubica je bio zabranjen nakon okupacije Srbije u Drugom svetkom ratu. To je označilo kraj aktivnosti i za kraljevački pododbor. Posle rata njegov rad, kao i rad drugih građanskih društava u zemlji, nije bio obnovljen.[5]
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Virijević, Vladan (2006). Kraljevo, grad u Srbiji 1918-1941. Kraljevo: Narodni muzej Kraljevo; Istorijski arhiv Kraljevo. str. 260. ISBN 86-85179-09-2.
- ^ Virijević, Vladan (2006). Kraljevo, grad u Srbiji 1918-1941. Kraljevo: Narodni muzej Kraljevo; Istorijski arhiv Kraljevo. str. 260—261. ISBN 86-85179-09-2.
- ^ Virijević, Vladan (2006). Kraljevo, grad u Srbiji 1918-1941. Kraljevo: Narodni muzej Kraljevo; Istorijski arhiv Kraljevo. str. 261. ISBN 86-85179-09-2.
- ^ a b Virijević, Vladan (2006). Kraljevo, grad u Srbiji 1918-1941. Kraljevo: Narodni muzej Kraljevo; Istorijski arhiv Kraljevo. str. 262. ISBN 86-85179-09-2.
- ^ Nedeljković, Saša (31. 8. 2015). „Zadužbine Društva Kneginja Ljubica”. Jadovno. Pristupljeno 16. 12. 2023.
