Komiti
 | Ovaj članak se u velikoj meri ili u potpunosti oslanja na jedan izvor. (2023-02-09) |
.jpg)
Komiti su pripadnici malih vojnih grupacija, naoružani članovi nacionalno-oslobodilačkih komiteta, ili samo nacionalističkih. Još su se borci grčke Heterije — kao članovi nacionalno-oslobodilačkog komiteta u narodu — nazivali komitama. Izraz je nakon osnivanja probugarske VMRO i VMORO vezan uglavnom za borce, a zatim kolokvijalno i za srpske četnike, članove srpskog revolucionarnog komiteta osnovanog 1903. Ubrzo se izraz komita vezao za gerilce, što su borci raznih komiteta upravo i bili, pa se svaki gerilac ma koje frakcije i nacije počeo nazivati tim imenom. Tako je za vreme Borbe za Makedoniju izraz komita korišćen i za borce VMRO (mada je i izraz četnici bio u upotrebi), za srpske četnike i za grčke andarte. Komitama su nazivani i srpski odmetnici u Srbiji za vreme okupacije 1915—1918. I u Crnoj Gori su gerilci za vreme okupacije nazivani komitama, (po mnogim ondašnjim autorima, ustanici u Crnoj Gori su sami sebe nazivali ustašama, dok je izraz „komita” za njih kasnije nametnut, uostalom postoji i knjiga „Crnogorske ustaše”), ali i odmetničke čete nakon 1918. privrženici dinastije Petrovića Njegoša. Pobunjeničke čete muslimana u Novopazarskom sandžaku takođe su se nazivale komitama.[1] Izraz je korišćen i za četnike tokom Drugog svetskog rata, kao i za nepredate četničke jedinice nakon poraza pokreta Dragoljuba Mihailovića.
Komiti u Makedoniji
[uredi | uredi izvor]Komiti u Srbiji
[uredi | uredi izvor]Komiti u Prvom svetskom ratu
[uredi | uredi izvor]Nakon okupacije Srbije i represalija, koje su u prvom redu sprovodili Bugari, sa ciljem potpune bugarizacije južne Srbije, jača i želja naroda da pruži otpor. Krajem avgusta 1916. godine Kosta Milovanović Pećanac je od štaba Vrhovne komande srpske vojske dobio zadatak da dođe na područje Toplice i Južne Morave i da tamo organizuje obveznike u vojne formacije. 15. septembra avionom se spušta u selo Mehane na Radan planini. U isto vreme potporučnik Kosta Vojinović Kosovac, u selu Leposavić na Ibru, osnovao je Ibarsko-kopaonički komitski odred i počeo borbu protiv Austrijanaca i Bugara. U isto vreme grupa Crnogoraca koju su činili Toško i Milinko Vlahović, Jovan Radović, Sava Radović, Milan i Đura Drljević i braća Milić i Nikola Lakićević dolaze na teritoriju Kosanice (Radan planina). Nakon sastanka sa Pećancem otišli su u područje Jablanice da organizuju četnički pokret, izuzev Milana Drljevića koji je ostao sa Pećancem. Kosta Pećanac i Kosta Vojinović su se početkom oktobra 1916 god. sastali u selu Grguru i postigli sporazum o daljem organizovanju četničkog pokreta.
Komiti u Drugom svjetskom ratu
[uredi | uredi izvor]Komiti u Crnoj Gori
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Mala enciklopedija Prosveta 2, Beograd 1978, 281.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]
 | Ovaj članak vezan za istoriju Srbije je klica. Možete doprineti Vikipediji tako što ćete ga proširiti. |