Kriger
| Kriger | |
|---|---|
 Stevo Žigon u ulozi Krigera | |
| Osnovne informacije | |
| Nacionalnost | nemačka |
| Podaci o kreaciji | |
| Prvo prik. | Otpisani 1974. |
| Poslednje prik. | Povratak otpisanih 1978. |
| Izmislio | Dragan Marković i Siniša Pavić |
| Tumač | Stevo Žigon |
Kriger je izmišljeni lik iz televizijskih serija „Otpisani”, iz 1974. i „Povratak otpisanih”, iz 1978. godine. Takođe se pojavljuje i u istoimenim filmovima „Otpisani” i „Povratak otpisanih”.
Lik su stvorili autori ovih serija Dragan Marković i Siniša Pavić.
Tumačio ga je glumac Stevo Žigon, koji je svojom odličnom glumom doprineo da ovaj lik postane jedan od najpoznatijih negativaca jugoslovenske kinematografije.
Opis lika
[uredi | uredi izvor]Kriger je major Gestapoa čiji je zadatak da uništi pokret otpora u Beogradu. Iako je potčinjen pukovniku Mileru, čiji je pomoćnik, dosta je samostalan u svojim akcijama. Tesno sarađuje sa Krstom Mišićem šefom Specijalne policije, iako ga ne smatra previše sposobnim.
Kriger je Nemac, folksdojčer iz Bečkereka i pre rata je radio kao trgovački pomoćnik. Od prvog pojavljivanja, Kriger se ističe svojom ozbiljnom i strogom figurom, kao i dobro pripremljenim manirima beskrupuloznog oficira.
Nakon oslobođenja Beograda, oktobra 1944. godine, Kriger ostaje ilegalno u gradu sa namerom vrši sabotaže i diverzije, ali ga u tome sprečavaju i potom ubijaju glavni likovi serije — Prle i Tihi.
Po njemu se zove poslednja 13-a epizoda serije „Povratak otpisanih”.
Istorijska podloga
[uredi | uredi izvor]Serija „Otpisani” nastala je prema istoimenoj knjizi Dragana Markovića, koji je za vreme rata bio jedan od beogradskih ilegalaca, a kasnije zatočenik logora na Banjici. Pomoćnik upravnika logora bio je Peter Kriger, folksdojčer iz Crvenke, koji se isticao u mučenju logoraša. Stvarajući lik majora Krigera, Marković i Siniša Pavić su ovaj lik povezali sa stvarnim Krigerom i dali mu njegovo ime, kao i nekoliko osobina. Takođe, pravi Kriger je pre rata radio u Beogradu kao trgovački pomoćnik u Mitićevoj robnoj kući.[1]
Kako bi lik majora Krigera bio što uverljiviji, s obzirom da pravi Kriger nije bio previše važna ličnost u okupacionom sistemu vlasti, a napredovao je na mesto pomoćnika upravnika logora samo zbog svoje okrutnosti, autori serije su morali potražiti još neku istorijsku podlogu za svoj lik. U ovome im je umnogome poslužio SS major Gestapoa Karl Kraus. On je bio novinar i u Beograd je došao još 1939. godine, kao predstavnik Trećeg rajha. U Beogradu je bio i za vreme vojnog puča 27. marta, kao i za vreme kratkotrajnog Aprilskog rata. Nakon ulaska okupacionih snaga u Beograd, odmah se priključio Operativnoj komandi i potom bio postavljen za šefa Komande Beograda i bio je direktno podređen SS pukovniku Hansu Helmu, koji je bio šef beogradskog Gestapoa.[2]
Za razliku od Petera Krigera koji je bio folksdojčer, Karl Kraus je bio sudetski Nemac. Smatran je za stručnjaka za srpska pitanja i poznavanje prilika i ljudi u Srbiji, pa je stoga predstavljao jednog od glavnih ljudi Gestapoa. Direktno je vodio akcije protiv Jevreja u Beogradu i Srbiji i bio organizator logora Topovske šupe. U Beogradu je ostao sve do oktobra 1941. kada je povučen u Nemačku. Iako ga je Državna komisija za ratne zločine proglasila krivim i tražila njegovo izručenje Jugoslaviji, on nije izručen, a njegova dalja sudbina je nepoznata.[2]
Verodostojnosti lika zloglasnog majora Gestapoa doprinela je i činjenica da je glumac Stevo Žigon tokom Drugog svetskog rata bio zatočen u koncentracionom logoru Dahau, gde je imao priliku da se upozna sa okrutnim metodama i ponašanjem oficira Gestapoa. Tokom boravka u logoru on je naučio nemački jezik, pa je i to znatno doprinelo uspešnosti ovog lika, koji se po mnogima smatra jednim od najupečatljivijih negativnih likova jugoslovenske i srpske kinematografije.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ „„Sve tajne Otpisanih” nedeljnik.rs”. Arhivirano iz originala 22. 2. 2017. g. Pristupljeno 20. 2. 2017.
- ^ a b „Ko je zapravo bio major Kriger iz Otpisanih” prestiž.rs