OŠ „Sveti Sava” Lopare
| Osnovna škola „Sveti Sava” | |
|---|---|
| Tip | osnovna škola |
| Lokacija | Vuka Stefanovića Karadžića 9 Kozarska Dubica |
| Država |  Bosna i Hercegovina |
OŠ „Sveti Sava” je jedna od osnovnih škola na području opštine Lopare. Nalazi se u Ulici Vuka Stefanovića Karadžića 9 u Loparama.[1] Ime je dobila po Svetom Savi srpskom princu, monahu, igumanu manastira Studenice, književniku, diplomati prvi arhiepiskop autokefalne Srpske pravoslavne crkve. Rođen je kao Rastko Nemanjić, najmlađi sin velikog župana Stefana Nemanje, i brat Vukana i Stefana Prvovenčanog.
Istorijat
[uredi | uredi izvor]Počela je da radi školske 1921/1922. godine, sa dvadesetak učenika u jednom odjeljenju. Prvi učitelji bili su bračni par Tihomir i Marica Jovanović. Oni su radili kratko vrijeme a naslijedili su ih Stojan Koraksić i Radivoje Lolić, obojica iz Srbije. Nastava je izvođena u zgradi koja se nalazi u centru Lopara i vlasništvo je Srpske Pravoslavne crkve u Loparama. U početku je u toj školi bila gostionica austrijanca jevrejskog porijekla Kuzmana Landomana, u narodu poznatog kao Kuzman Laus. On poklanja tu zgradu Srpskoj Pravoslavnoj crkvi u Mačkovcu, pod uslovom da to bude osnovna škola.[2] Godine 1927. imala je dva odjeljenja i 79 učenika, a 1930. dobila je školsku zgradu sa dvije učionice. Poslije Drugog svjetskog rata osnovane su četvorogodišnje škole i u okolnim selima: 1947. u Brusnici i Mačkovcu, 1948. u Vukosavcima, Piperima i Tobutu, a 1950. u Jablanici. Škola u Loparama je 1949/1950. prerasla u osmogodišnju, a 1962. dobila je ime „Ivan Marković – Irac“. Nova školska zgrada sagrađena je 1953, a 1971. podignut je savremeni školski objekat sa fiskulturnom salom. Školske 1974/1975. imala je 1.200 učenika, 1991/92. – 541 učenika i 30 nastavnika. Današnji naziv škola je dobila 1992. godine. Zbog ratnih dešavanja, centralna škola u Loparama nije radila od maja 1992. do februara 1993, a područna odjeljenja u Jablanici i Tobutu nisu radila od maja do decembra 1992. Tokom Odbrambeno-rata 1992–1995. centralna škola djelimično je oštećena, kao i područne škole u Vukosavcima, Jablanici, Piperima i Tobutu, a školski objekti u Brusnici i Mačkovcu potpuno su razoreni. U OŠ „Sveti Sava“, sa područnim petogodišnjim školama u selima Brusnica, Vukosavci, Jablanica, Mačkovac, Piperi i Tobut, školske 2022/2023. ukupno je bilo 309 učenika i 38 nastavnika. Centralna škola ima sportske terene, biblioteku i školsku kuhinju. Bibliotečki fond obuhvata oko 13.200 knjiga. Od 2007. škola izdaje list „Rastko“[3]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ „Kontakt | JU Osnovna škola "Sveti Sava"” (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-02-20.
- ^ „O školi | JU Osnovna škola "Sveti Sava"” (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-02-20.
- ^ Enciklopedija Republike Srpske. 5, K-L. Banja Luka: Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske. 2023. str. 863—864. ISBN 978-99976-42-72-1.
