Stanica (naselje)

Delovi Ruske Federacije u kojima postoje stanice kao naseljena mesta

Stanica (rus. станица, ukr. станиця), predstavljala je politički i privredni centar kozačkih grupa uglavnom na jugu Ruske Imperije. Stanice su imale status ruralnih opština i u njihovom sastavu nalazilo se jedno ili više kozačih naselja. U sastavu stanica su se nalazili ne samo centralni delovi naselja već i sva okolna zemljišta koja su pripadala kozačkim porodicama. Stanicama su upravljali izabrani kozački atamani koje su birani od strane kozačkih porodica, a svo zemljište koje se nalazilo u granicama jedne stanice bilo je u zajedničkom vlasništvu svih kozačkih porodica koje su tu živele. Sličan demokratski sistem raspodele vlasti i dobara postojao je još samo na području Novgorodske republike tokom srednjeg veka. „Sistem stanica” je doživeo potpuni kolaps nakon Ruske revolucije za kojom je usledila opšta kolektivizacija.

Stanice su imale status vojnih naselja i svaka stanica je bila u obavezi da u kozačke vojne odrede u zavisnosti od potrebe pošalje jedan eskadron vojnika (od 65 do 75 vojnika). Kuće u stanicama su bile uglavnom izgrađene od drveta, a u središtu svake stanice nalazila se pravoslavna crkva, škola i pijačni trg (majdan, rus. i ukr. майдан). Kako su radno sposobni muškarci u stanicama bili predodređeni za vojnu službu, najveći deo privrednih aktivnosti u njima obavljale su žene. Unutar svake stanice obično se nalazio mlin, a na rubovima i groblje. Stanice su neretko bile okružene i drvenim bedemima koji su ih štitili od napada neprijatelja. Ataman koji je upravljao stanicom ravnopravno je delio zemlju kozačkim porodicama koje su tu živele, a sve najvažnije odluke koje su se ticale svih stanovnika stanice donosile su se uz učešće svih punoletnih muškaraca, odnosno predstavnika svih porodica.

Stanica kao tip ruralnog naseljenog mesta održala se i do današnjih dana u južnim delovima Rusije − Adigeja, Volgogradska oblast, Dagestan, Ingušetija, Kabardino-Balkarija, Karačajevo-Čerkezija, Krasnodarski kraj, Rostovska oblast, Severna Osetija, Stavropoljski kraj i Čečenija.

Po broju stanovnika stanice često premašuju i manje gradove, tako da su danas najveće stanice u Rusiji Kanevskaja (44.000) i Lenjingradskaja (37.000) ujedno i najveća seoska naselja u zemlji.

Vidi još

• Jurt, ili kozačka stanica

Spoljašnje veze

• OKTMO registrator naseljenih mesta u Rusiji Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. oktobar 2017)