Rodbinsko srodstvo

Rodbinska srodstva su predmet interesovanja velikog broja ljudi. Posebno su zainteresovani oni koji se bave pravljenjem porodičnih stabala svojih ili drugih familija bilo da sami kreiraju njegov izgled^[1] bilo da koriste komercijalni on-line program^[2] ili off-line programe^[3] .^[4] Tom prilikom se suočavaju sa raznim odnosima srodnika u formiranom porodičnom stablu. Ovde su sažeto navedena rodbinska srodstva ilustrovana grafičkim prikazima.

Vrste srodstva

Spisak najčešćih srodstava u jednom porodičnom stablu:^[5]

Punorodno srodstvo imaju svi rođaci koji potiču od dva zajednička pretka: otac i majka, deda i baba, pradeda i prababa, … .

Polurodno srodstvo imaju svi rođaci koji potiču od jednog zajedničkog pretka: otac, majka, deda, baba, pradeda, prababa, … .

Direktno linijsko srodstvo, prava uzlazno-silazna linija, sadrži srodnike koji potiču rađanjem jedan od drugog: ..., deda/baba, otac/majka, sin/kćerka, unuk/unuka, ... .

Pobočno linijsko srodstvo čine direktni linijski rođaci koji potiču od dva ili jednog zajedničkog pretka. Srodnici među sobom mogu biti u odnosu punorodnog ili polurodnog srodstva.

Bračno srodstvo ima muž sa ženom.

Tazbinsko srodstvo ima muž/žena preko žene/muža.

Prijateljsko srodstvo ima osoba preko snaje/zeta, paše/zeta ili šurnjaje/jetrve.

Stepeni srodstva

Blizina srodstva se određuje brojem rođenja prema pravilu: koliko rođenja toliko stepeni. Za rođake punorodnog uzlazno-silaznog srodstva, jedna linija, stepen se određuje jednostavno. Majka i sin/kći su u prvom stepenu, pošto ih deli jedno rođenje, a deda i unuk/unuka su u drugom stepenu, jer ih dele dva rođenja itd. Za rođake pobočnih srodstava, punorodnih i polurodnih, blizina srodstva odnosno stepen se određuje drugačije. U odnosu na jednog zajedničkog pretka odrede se parcijalni stepeni srodstva po obe linije i njihov zbir označava stepen srodstva. Za brata i sestru potrebna su dva rođenja, stoga su oni u drugom stepenu srodstva; stric i kćerka njegovog brata su u trećem stepenu srodstva, kao i tetka i bratanac, tetka i sestrić, ujak i sestrična.

Dozvoljeni brakovi

Rođacima punorodnog uzlazno-silaznog srodstva pravno nije dozvoljen brak. Pobočnim rođacima iz punorodnog, iz polurodnog i iz punorodnog i polurodnog srodstva pravno je dozvoljen brak počev od V stepena srodstva.^[6]

Grafički prikazi raznih srodstava

Na narednim slikama prikazana su sva srodstva u odnosu na jednu osobu muškog ili ženskog pola označenu sa ON/ONA. Prve dve slike ilustruju direktno linijsko i pobočno srodstvo sa blizinom srodstva u stepenima. Ostale slike prikazuju sva srodstva muške ili ženske osobe ON/ONA. Na slici DIREKTNA KRVNA SRODSTVA su poređani direktni srodnici sa stepenima osobe ON/ONA: potomci od Sin/Ćerka do Belih pčela i preci od Otac/Majka do Navrdeda/Navrbaba. Slika PUNORODNA KRVNA SRODSTVA sadrži direktne i pobočne srodnike sa stepenima osobe ON/ONA. Direktni, punorodni i polurodni srodnici sa stepenima osobe ON/ONA vide se na slici SVA KRVNA SRODSTVA. Slika RODBINSKA SRODSTVA, pored ranije pomenutih, prikazuje tazbinske i prijateljske srodnike osobe ON/ONA.