Đurđe Tomović
| Đurđe Tomović | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1862. |
| Mesto rođenja | Rtari, Kneževina Srbija |
| Datum smrti | 1920. (57/58 god.) |
| Mesto smrti | Rtari, Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca |
| Umetnički rad | |
| Polje | Klesarstvo |
| Pravac | Kamenorezaštvo zapadne Srbije |
Đurđe Tomović (1862-1920) bio je dragačevski kamenorezac iz Rtara. Pripada grupi manje poznatih klesara nadgrobnih spomenika Donjeg Dragačeva.
Život
[uredi | uredi izvor]
Član brojne rtarske familije Tomović.[1] Izradio je brojne nadgrobnike u Rtarima, Markovici, Dučalovićima, Parmencu, Pakovraću, Riđagama i Jezdini.[2]
Na početku Prvog svetskog rata izgubio je dva sina, o čemu svedoči epitaf na groblju Bukovac:
- Ovde počiva
- ĐURĐE TOMOVIĆ
- kamenorezac iz Rtara
- poživi 58 g.
- Umro 1920 g.
- sin mu PAVIĆ poživi 25 g.
- poginuo u ratu 1914 g.
- sin mu RADOSAV Pož[ivi] 20 g.
- umro u Prištini 1914 g.
- Spomen podiže
- sin i brat Radomir
- i sna Živka.[2]
Delo
[uredi | uredi izvor]Solidan majstor-zanatlija. Osim nadgrobnog kamenorezaštva, bavio se i izradom mlinskog kamenja i kovačkim poslovima. Spomenike je ukrašavao krstovima i drugim hrišćanskim simbolima, golubovima koji zoblju grožđe, alatkama, biljnom ornamentikom itd. Natpise je klesao lepim, pravilnim slovima. Od ostalih majstora izdvaja ga poseban, jarki kolorit.[2]
Epitafi
[uredi | uredi izvor]Klesao je epitafe sa karakteristično ukompovanim imenom pokojnika:[2]
Nadgrobni spomenik Milošu Vraniću (†1903) (Rtari, groblje Rajkovača)
- 1903
- Bog otac
- grobovi su žizne dveri
- duša moja sad u raju biva
- majka zemlja telo skriva
- Ovde počiva rab boži
- MILOŠ Vranić iz Rtara
- dični Srbin
- dobri domaćin
- poživi 53 g.
- preminu u večni život
- 14 februara 1903 god.
- Ovai nadgrobni spomen podiže mu
- njegov blagodarni sin Dragutin.
- Pisao Đurđe Tomović iz Rtara[3][4]
Izvori
[uredi | uredi izvor]- ^ Nedović, Radisav (1983). Rtari. Rtari: Mesna zajednica.
- ^ a b v g Marinković, Radovan M.; Marinković, Zoran (2010). Pisci iz Dragačeva : [leksikon]. Guča: Biblioteka Opštine Lučani. ISBN 978-86-88197-01-4.
- ^ Dudić, Nikola (1995). Stara groblja i nadgrobni belezi u Srbiji. Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture; Prosveta. ISBN 978-86-80879-07-9.
- ^ Nedović, Radisav (1995). Kameni letopis Rtara : groblja, nadgrobnici, krajputaši i spomen-obeležja. Čačak: Međuopštinski istorijski arhiv.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Nedović, Radisav (1983). Rtari. Rtari: Mesna zajednica.
- Marinković, Radovan M (1985). Dragačevski zanati i zanimanja. Čačak: Litopapir.
- Dudić, Nikola (1995). Stara groblja i nadgrobni belezi u Srbiji. Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture; Prosveta. ISBN 978-86-80879-07-9.
- Nedović, Radisav (1995). Kameni letopis Rtara : groblja, nadgrobnici, krajputaši i spomen-obeležja. Čačak: Međuopštinski istorijski arhiv.
- Nikolić, Radojko (1998). Kamenopisci narodnog obraza : kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije. Čačak: Litopapir.
- Marinković, Radovan M.; Marinković, Zoran (2010). Pisci iz Dragačeva : [leksikon]. Guča: Biblioteka Opštine Lučani. ISBN 978-86-88197-01-4.
- Stojić, Nikola Nika (2011). Dragačevski epitafi : zapisi sa nadgrobnika i krajputaša (2. dopunjeno izd.). Čačak: Međuopštinski istorijski arhiv. ISBN 978-86-80609-45-4.
- Nikolić, Radojko (2018). Kamena knjiga predaka: o natpisima sa nadgrobnih spomenika zapadne Srbije (PDF) (2. dopunjeno izd.). Čačak: Narodni muzej. ISBN 978-86-84067-63-2.