Jakov Baradej

Jakov Baradej (arapski:يعقوب البرادعي‎), takođe. Baradaj, Burd’ono ili grčki: Zanzolus odnosno Kankalos(Tel-Mauzalat, 490/505 — Edesa, 30. jul 578) bio je sirijski miafizitski monah, iguman manastira, a od 541. godine episkop Edese. Tradicionalno se smatra drugim osnivačem Sirijske orijentalno-pravoslavne crkve, koja se po njemu ponekad naziva i Jakovitskom.

Jakov se rodio u mjestu Tela Mauzalat u Osroeni, oko 55 km istočno od Edese. Otac mu je bio sveštenik, koji ga je još u djetinjstvu dao u obližnji manastir gdje je prihvatio asketizam, ali i dobro naučio grčki jezik i sirijsku književnost. Nakon smrti roditelja je oslobodio njihove robove, a potom im poklonio sve svoje nasljedstvo. S vremenom je postao prezviter i stekao reputaciju askete koja je došla do Konstantinopolja i duboko impresionirala vizantijsku caricu Teodoru, koja je tajno simpatsala miafizitstvo. Jakov je pozvan u Konstantinopolj gdje je proveo sljedećih 15 godina. Iako je bio pozivan na dvor, više je volio da živi u manastiru, gdje je kontaktirao sa zatvorenim miafizitskim episkopima i vođama. Nakon što je 541. imenovan za episkopa, putovao je po istočnim provincijama i nastojao da obnovi miafizitske crkve. Tada se našao pod žestokim udarom carske vlasti, koja je silom nastojala da uspostavi halkedonska učenja. Jakovljevi napori su ojačali miafizitstvo i omogućili stvaranje drevnoistočnih crkava, ali nisu spriječili raskol između Sirijske i Koptske crkve u Egiptu. Preminuo je na putu za Egipat, čiji je cilj bio da se taj raskol riješi.

Literatura

• Butin, Romain (1907). "Jacob Baradæus". Catholic Encyclopedia. 2. New York: Robert Appleton Company.
• Janjić, Dragana (2013). „Počeci osnivanja zapadno-sirijske (jakovitske) crkve” (PDF). Bogoslovlje: Časopis Pravoslavnog bogoslovskog fakulteta u Beogradu. 72 (2): 320—335. Arhivirano iz originala (PDF) 09. 05. 2020. g. Pristupljeno 06. 02. 2018. 
• Meyendorff, John (1989). Imperial unity and Christian divisions: The Church 450-680 A.D. The Church in history. 2. Crestwood, NY: St. Vladimir's Seminary Press. 
• Majendorf, Džon (1997). Imperijalno jedinstvo i hrišćanske deobe: Crkva od 450. do 680. godine. Kragujevac: Kalenić. 
• Ostrogorski, Georgije (1969). Istorija Vizantije. Beograd: Prosveta.