Jovan Simonov Plamenac
| Jovan Simonov Plamenac | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Jovan Simonov Plamenac | |||||||||||||||||
| Lični podaci | |||||||||||||||||
| Datum rođenja | 1873. | ||||||||||||||||
| Mesto rođenja | Boljevići, Crmnica, Knjaževina Crna Gora | ||||||||||||||||
| Datum smrti | 14. jun 1944. (70/71 god.) | ||||||||||||||||
| Mesto smrti | između Rijeke Crnojevića i Virpazara, ND Crna Gora | ||||||||||||||||
| Državljanstvo | Kraljevina Crna Gora Kraljevina Jugoslavija | ||||||||||||||||
| Religija | pravoslavlje | ||||||||||||||||
| Porodica | |||||||||||||||||
| Supružnik | Anđa | ||||||||||||||||
| Politička karijera | |||||||||||||||||
| Politička stranka | Prava narodna stranka | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Jovan Simonov Plamenac (Boljevići, 1873 — između Rijeke Crnojevića i Virpazara, 14. jun 1944) bio je crnogorski političar i serdar.
Biografija
[uredi | uredi izvor]Plamenac je svoju političku karijeru započeo kao jedan od istaknutih vođa Prave narodne stranke u Kneževini Crnoj Gori. Bio je čvrsti pristalica kneza Nikole Petrović Njegoša, koji se proglasio kraljem 1910. godine. Poslije odlaska kralja Nikole u emigraciju nakon invazije Centralnih sila na Crnu Goru u Prvom svjetskom ratu, Plamenac je napadao kralja.
Poslije rata, Plamenac je postao jedan od vođa zelenaša i glavni protagonista Božićne pobune 1919. uperene protiv ujedinjenja Crne Gore sa Srbijom i potonjeg obrazovanja Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Plamenac nije bio protiv Srbije, već je kao pobornik dinastije Petrović bio protiv dinastije Karađorđevića i načina na koje je ujedinjenje izvršeno. Nakon bekstva u Italiju na početku neuspjele pobune, Plamenac je postao predsjednik crnogorske vlade u egzilu. Na tom mjestu je zapovijedao izbjeglim zelenašima koji su se obučavali u gradu Gaeta uz italijansku pomoć prije nego što su potajno prevezeni preko Jadranskog mora nazad u Crnu Goru gdje se nastavila gerilska aktivnost niskog intenziteta čak i poslije neuspješne pobune. Plamenac je takođe pokušao da pridobije stranu podršku protivljenju svoje organizacije novoosnovanoj jugoslovenskoj državi, ali je o tom pitanju malo uspio.
Za Glas Crnogorca kao zvanični list crnogorske vlade u egzilu, kritikujući vladu u Beogradu, početkom 1920. godine je pisao:
Nije njoj do Skadra, niti do krvlju stečenih prava, već je njoj do toga da, za račun Karađorđevića, zavojuje onu srpsku Crnu Goru, koja je vjekovnim vojničkim pregnućem Srpstvo rodila.[1]
— J. S. Plamenac, 21. januar 1920.
U aprilu 1923. se izveštava da ga je italijanska vlada proterala u SAD.[2] Iz Amerike je došao u Pariz, odakle je zamolio za slobodan povratak u otadžbinu, uz izjavu da prihvata državno jedinstvo, obećava vernost dinastiji i moli za amnestiju za političke greške.[3] U februaru 1925. vlada mu dozvoljava povratak u zemlju ali kaže da mu se neće dopustiti odlazak u Crnu Goru - tamošnji "omladinski krugovi" su upozoravali na mogućnost "vrlo nemilih posledica".[4] Do sredine 1920. godine Plamenac je načinio potpuni preokret, odlučivši da postigne sporazum sa vlastima Kraljevine SHS, koje su mu dozvolile da se vrati kući. Plamenac je postao član centralističke Narodne radikalne stranke Nikole Pašića.
Plamenac je svoj život okončao kao kolaboracionista u Drugom svjetskom ratu. Streljali su ga partizani 1944. godine u Crmnici, a grob mu se ni do danas ne zna. Brat mu je bio Sava Plamenac iz Boljevića.[5]
Vidi još
[uredi | uredi izvor]- Vlada Jovana Plamenca od 1919. godine
- Vlada Jovana Plamenca od 2. marta 1921. godine
- Vlada Jovana Plamenca od 7. marta 1921. godine
- Crnogorske Vlade u egzilu 1916—1922. godine
- Zelenaši
- Božićna pobuna
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ „Dvorske i diplomatske vijesti”. Glas Crnogorca: 2. 8. februar 1920.
- ^ "Politika", 13. apr. 1923, str. 1
- ^ "Politika", 7. feb. 1925, str. 3
- ^ "Politika", 16. feb. 1925, str. 3
- ^ Adžić – Grubaču: Plamenac je predlagao zajednicu Crne Gore i NDH, pismo Jovana Plamenca Jagošu Draškoviću iz Beograda od 4. aprila 1941.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]| Knjaževina |  | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraljevina |
| ||||
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
