Josemitska dolina

Josemitska dolina Yosemite Valley
Lokacija	Kalifornija, SAD
Visina	4,000 ft (1,200 m) m
Dužina	7,5 mi (12 km) km
Širina	1 mi (1,6 km) km
Geologija
Tip	dolina
Geografija
Koordinate	37° 25′ 54″ S; 119° 23′ 05″ I
Vodotok	Mersed

Josemitska dolin (engl. Yosemite Valley) je glacijalna dolina u Nacionalnom parku Josemiti u zapadnim planinama Sijera Nevade u centralnoj Kaliforniji. Dolina je duga oko 7,5 mi (12,1 km) i duboka 3.500 ft (1.100 m), okružena je visokim granitnim vrhovima kao što su Half Dome i El Kapetan, i gusto pošumljena borovima. Dolinu drenira reka Mersed, a u nju se uliva mnoštvo potoka i vodopada, uključujući Tenaju, Ililet, Josemite i Brajdalvel Kriks. Josemitski vodopad je najviši vodopad u Severnoj Americi i velika je atrakcija posebno u proleće, kada je protok vode na svom vrhuncu. Dolina je poznata po svom prirodnom okruženju i smatra se središnjim delom Nacionalnog parka Josemiti.

Opis

Dolina Josemita nalazi se na zapadnoj padini planine Sijera Nevada, 240 km (150 mi) istočno od San Franciska. Proteže se na 12 km (7,5 mi) u otprilike pravcu istok-zapad, sa prosečnom širinom od oko 1,6 km (0,99 mi).

Dolina Josemita predstavlja samo jedan procenat površine parka, ali tu dolazi i ostaje većina posetilaca. Više od šest potoka pada sa vrhu granitnih litica koje se mogu uzdići od 3.000 do 3.500 stopa (914–1067 m) iznad dna doline, što je samo 4.000 stopa (1219 m) iznad nivoa mora. Ovi potoci se spajaju u reku Mersed, koja teče sa zapadnog kraja doline, niz ostatak njenog kanjona do doline San Hoakin. Na ravnom delu doline Josemite nalaze se i šume i velike otvorene livade sa kojih se pruža pogled na okolne vrhove i vodopade.

Prvi pogled na dolinu Josemita koji mnogi posetioci imaju je pogled na tunel. Toliko je slika napravljeno sa vidikovca u blizini da je Služba nacionalnog parka tu tačku nazvala Artist Point. Pogled sa donjeg (zapadnog) kraja doline sadrži veliki granitni monolit El Kapetan sa leve strane i stene Katedrale sa desne strane sa vodopadom Brajdalvejl. Neposredno iza ovog mesta, dolina se naglo širi sa Katedralnim tornjevima, zatim šiljastim obeliskom Sentinel Rok na jugu. Preko doline na severnoj strani nalaze se Tri brata, koji se uzdižu jedan iznad drugog poput zabata izgrađenih pod istim uglom – najviši vrh je Orao, a dva ispod poznata kao Srednja i Donja braća

Do ove tačke dolina je blago krivudala ulevo (na sever). Sada počinje velika krivina nazad udesno, sa vodopadima Josemite na severu, praćenim Kraljevskim lukovima, na čijem vrhu je Severna kupola. Nasuprot, na jugu, nalazi se Glasier Point, 3200 stopa (975 m) iznad dna doline. U ovom trenutku dolina se deli na dva dela, jedan deo je nagnut na severoistok, a drugi zakrivljen od juga ka jugoistoku. Između njih, na istočnom kraju doline, nalazi se Half Dom, među najistaknutijim prirodnim karakteristikama u Sijera Nevadi. Iznad i severoistočno od Half Doma nalazi se Klauds Rest; na 9926 stopa (3025 m), najvišoj tački oko doline Josemite.

Ekologija

Biološka zajednica na dnu doline Josemite je raznolika, sa više od 400 vrsta trava i divljeg cveća i hiljadama vrsta insekata koji su tamo identifikovani. Na najopštijem nivou, dolina se može klasifikovati kao suva žuti bor šuma sa nizom velikih otvorenih livada. Biljne i životinjske vrste koje čine značajan deo ove prirodne zajednice su:

• Drveće – bor ponderosa, bor lođpol, šećerni bor, bela jela, tamjan-kedar, kalifornijski crni hrast, unutrašnjost živi hrast, obala duglazije, kalifornijski lovor, veliki javor, Skulerova vrba, pacifički dren, bela joha, zapadna balzam topola
• Žbunje – belolist manzanita, planinska beda, zapadna azalea, američki dren, kornus, siera
• Divlje cveće – lobelija, biljka sapuna, kalifornijski mak, rudarska salata, ljubičaste kineske kuće, ljubičasta mlečnica, pacifička zvezda, zapadna ljutika, Žuta kamilica
• Sisari – Kalifornijska tekunica, zapadna siva veverica, čikari, jelen mazga, američki crni medved, riđi ris, kojot
• Ptice – tamnooki junco, planinski ptić, crnoglavi kljun, beloglavi detlić, Stelerova sojka, američki diper, obični gavran
• Gmizavci – Gilbertov skink, severni aligator, zvečarke
• Vodozemci – bezplućni daždevnjak

Literatura

• Schoenherr, Allan A. (1995). A Natural History of California. UC Press. ISBN 0-520-06922-6. 
• Bunnell, Lafayette (1892). The Discovery of the Yosemite (3rd izd.). New York: F.H. Revell Company. ISBN 0-8369-5621-4. 
• Harris, Ann G.; Tuttle, Esther; Tuttle, Sherwood D. (1997). Geology of National Parks (5th izd.). Iowa: Kendall/Hunt Publishing. ISBN 0-7872-5353-7. 
• Wuerthner, George (1994). Yosemite: A Visitors Companion. Stackpole Books. ISBN 0-8117-2598-7. 
• Schaffer, Jeffrey P. (1999). Yosemite National Park: A Natural History Guide to Yosemite and Its Trails. Berkeley: Wilderness Press. ISBN 0-89997-244-6. 
• Roper, Steve (1994). Camp 4: Recollections of a Yosemite Rockclimber. The Mountaineers. ISBN 0-89886-587-5. 
• Clarke, W. A. (avgust 1902). „Automobiling In The Yosemite Valley”. Overland Monthly, and Out West Magazine. XL (2): 104—110. Pristupljeno 2009-08-15. CS1 održavanje: Format datuma (veza)

Spoljašnje veze

• Geološka priča o dolini Josemita N. Kinga Hubera (USGS, 1987)
• Poreklo doline Josemit, Poglavlje 4, "Glečeri Kalifornije", Bil Giton
• Istorijske indijske poglavice Josemita - sa fotografijama
• Svakodnevno ažuriranje ubrzanih filmova doline Josemita
• Projekat ekstrimi Josemita