Džejms Braun
Džejms Braun | |
---|---|
Lični podaci | |
Puno ime | Džejms Džozef Braun Mlađi |
Datum rođenja | 3. maj 1933. |
Mesto rođenja | Barnvel, SAD |
Datum smrti | 25. decembar 2006.73 god.) ( |
Mesto smrti | Atlanta, SAD |
Džejms Džozef Braun Mlađi (engl. James Joseph Brown, Jr; Barnvel, 3. maj 1933 — Atlanta, 25. decembar 2006) ili kraće Džejms Braun, bio je američki pevač, zabavljač i kompozitor.[1] Priznat je kao jedna od najuticajnijih ličnosti u popularnoj muzici 20. veka i stekao je renome pre svega svojim pevanjem i „grozničavim“ plesom. Poznat je kao „kum soula“, a u drugim prilikama i kao „najvredniji radnik u šou biznisu“. Jedan je od najproduktivnijih pevača, tekstopisaca, vođa benda i muzičkih producenata. Bio je jedna od ključnih pokretačkih snaga gospela, ritam i bluza, bluza, soul i fank muzike. Ostavio je veliki trag u drugim muzičkim žanrovima uključujući rok, džez, rege, disko, dens i elektronske muzike kao i u hip hopu.
Muzičku karijeru započinje 1953. godine, a slavu u kasnim pedesetim godinama 20. veka i početkom šezdesetih. Učestvovao je aktivno u političkom životu SAD (istupanja u ime Afro-Amerikanaca i otvorena podrška Ričardu Niksonu). Kao vrstan pevač, kantautor, vođa sastava i muzički producent, Braun je značajno doprineo razvoju gospela i R&B-a, a takođe i soula i funka. Ostavio je traga i u mnogim drugim žanrovima, na primer roku, džezu, disko muzici, dansu i elektronskoj muzici, regeu i hip hopu. Svojim je muzičkim stilom i izrazom takođe je uticao i na afričku popularnu muziku, afrobit, džudžu i mbalaks[2] te je stvorio uslove za razvoj go-go muzike.[3]
Profesionalnu muzičku karijeru počinje 1950, a slavan postaje već krajem 1950-ih i početkom 1960-ih sa svojim uzbudljivim izvođenjima i nizom velikih hitova. Uprkos raznih ličnih problema i prepreka, Braun neprekidno objavljuje hitove sve do 1980-ih. Uz hvaljeno muzičko delovanje, bio je i učesnik mnogih događaja u američkoj politici, najviše u razdoblju 1960-ih i 1970-ih najčešće aktivizmom u ime svojih afroameričkih sunarodnjaka i siromašnih slojeva. U ranim 1980-ima, Braunova muzika pomogla je u oblikovanju ritma rane hip-hop muzike, najviše time što su brojni sastavi u svojoj muzici često upotrebljavali njegove ritmove i semplove, što ih je učinilo hip-hop klasicima i jednim od temelja toga muzičkog žanra.
Preminuo je 25. decembra 2006. godine, nakon hospitalizacije, od upale pluća u 74. godini života.
Biografija
[uredi | uredi izvor]Detinjstvo i mladost
[uredi | uredi izvor]Džejms Braun je rođen kao jedino dete Suzi (rođene Belings) i Džozefa („Džoa“) Gardnera Brauna u malom gradiću Barnvelu u Južnoj Karolini za vreme Velike depresije.[4] Iako je njegovo prezime zaista bilo „Braun“ („Smeđ“), to se uglavnom shvatalo drugačije, jer je aludiralo na njegovu boju kože. Dok je bio dete, Brauna su zvali „Junior“ ili „Mali junior“, što mu je ostalo kao nadimak i u kasnijem životu. U svojoj autobiografiji, Braun je naveo da je on između ostalog imao kinesko i indijansko poreklo; njegov otac je poticao od afričko-američkih i američko indijanskih predaka, dok je njegova majka imala afričko-američko i kinesko poreklo.[5][6][7] Braun i njegova porodica živeli su u ekstremno teškim uslovima[8]. Kad je navršio četiri godine, njegovi roditelji se razvode jer je majka odlučila da živi sa drugim čovekom[9]. Nakon što je majka napustila porodicu, Braun je nastavio živeti sa ocem i njegovom prijateljicom do svoje šeste godine. Sele se u Augustu, u Džordžiji, gde ga je otac poslao da živi kod tetke koja je vodila javnu kuću.[10] Braunov život sveo se na ulicu u život bez kontrole roditelja ili staratelja. Živeći na taj način, pohađao je školu do sedmog razreda, kada je izbačen.
Tokom svoga detinjstva, Braun je zarađivao novac čisteći cipele i prodavnice, prodajući i zamenjujući stare markice, perući sudove i automobile, a u međuvremenu je pevao i nastupao na takmičenjima za talente. Zarađujući za život, Braun je počeo sam da uči da svira harmoniku, koju je dobio od oca[11]. Takođe je počeo sa učenjem sviranja na gitari koju je dobio od Tampa Reda (koji je dolazio u javnu kuću) i počeo je da se upoznaje sa klavirom i bubnjevima. Pošto je gledao Luisa Džordana, popularnog džez i R&B muzičara tokom 1940-ih godina, i njegov kratki muzički nastup u filmu „Kaldonija“, Braun je dobio inspiraciju da i sam postane zabavljač.
Muzička karijera
[uredi | uredi izvor]Džejms Braunova karijera je trajala nekoliko decenija i njegov jedinstveni zvuk intenzivno je delovao na novo istraživanje i stvaranje mnogih muzičkih žanrova[12]. Premda svojim radom i mnogim donacijama puno pomaže svetskoj muzici, Braun redovno objavljuje hit kompozicije i singlove koje se nalaze na broju jedan svetskih Top lista.[13]
Početak
[uredi | uredi izvor]Godine 1955, Braun i Bobi Berdsova sestra Sara „The Gospel Starlighters”. Na kraju Braun uvodi i Berda u sastav na mesto vokala, prave promene u stilu i okreću se večitom R&B-u. Kasnije sastav menja ime u „The Flames”, kada potpisuju ugovor sa izdavačkom kućom Federal Rekords (ogranak preduzeća King Rekordsa).
Sastav snima svoj prvi singl „Please, Please, Please” (1956). Kompozicija dospeva na #5 Top liste i postaje veliki R&B hit koji se prodaje u više miliona kopija. Džejms Braun je s tim nastupnim singlom započeo vrlo bogatu i uticajnu, ali i kontroverznu muzičku karijeru s mnogo nenadanih obrata. Devet sledećih singlova koje objavljuje sa „Plamenovima” bili su neuspešni i sastavu je pretila opasnost od razlaza sa King Rekordsom. Braun je u svom ranom delovanju bio inspirisan gospelom i R&B-om, pod velikim uticajem tadašnjih muzičara Reja Čarlsa i Litl Ričarda. Druženje sa Ričardom uveliko je delovalo na Braunov muzički rad i njega kao zabavljača. Braun je jednom i rekao kako je Ričard njegov idol i da je sredinom 1950-ih sa uličnim sastavom „The Upsetters” i saksofonom svirao fank i rokenrol[14]. Kada je Ričard odlučio da prestane da se bavi pop muzikom i da se vrati propovedanju, Braun ga moli da ostane s njim na turneji do datuma kada budu u njegovom gradu. Nekoliko bivših članova i Litl Ričard vraćaju se u sastav sa Braunom i nakon toga Ričard odlazi sa muzičke scene.
Braun se na Top listu vraća 1958. i to na prvo mesto R&B-a sa hit kompozicijom „Try Me”. Kompozicija je objavljena u pravo vreme, jer su u diskografskoj kući King Rekords već razmišljali o raskidu ugovora sa Braunom, međutim „Try Me” mu je vratila uspeh i najavila mnoge buduće hitove. „Try Me” beleži i najbolju prodaju R&B muzike te godine, nalazeći se na 17 Top lista R&B singlova pune dve decenije.[15]. Braun je izradio vlastiti stil sa kombinacijom latinskih i džez ritmova kao i R&B-ja.
Godine 1959, Braun i „The Famous Flames” prelaze u diskografsku kuću Federal Rekords, koja je jedan drugi ogranak King Rekordsa. Počeli su se ponavljati konflikti između Brauna i predsednika King Rekordsa Sida Natana oko popisa repertoara i ostalih stvari oko izdavanja i snimanja kompozicija.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Mišić, Milan, ur. (2005). Enciklopedija Britanika. A-B. Beograd: Narodna knjiga : Politika. str. 173. ISBN 86-331-2075-5.
- ^ "Godfather of Soul" str. 73 - The New York Times, od 31. siječnja 2007.
- ^ Chuck Brown - Glazbeno područje u Washingtonu, od 28. siječnja 2007.
- ^ „Ancestry of James Brown”. Arhivirano iz originala 05. 08. 2012. g. Pristupljeno 19. 7. 2012.
- ^ Powell, Kimberly (15. 6. 2018). „Ancestry of James Brown”. thoughtco.com. Pristupljeno 26. 9. 2018.
- ^ Brown, J.; Eliot, M. (2005). „Introduction”. I Feel Good: A Memoir of a Life Soul. New York: New American Library. ISBN 978-0-451-21393-8.
- ^ „Not_Available”. Worldcat.org. Pristupljeno 16. 2. 2013.
- ^ „„Otac-osnivač fanka“”. Arhivirano iz originala 22. 02. 2008. g. Pristupljeno 27. 1. 2007. - Časopis „Rouling stoun“ (jezik: engleski)
- ^ „„G. Braun: putujući sa lošim ja“”. Arhivirano iz originala 04. 09. 2012. g. Pristupljeno 12. 1. 2007. - Časopis „Njujorker“ (jezik: engleski)
- ^ Rhodes 2008, str. 8.
- ^ „Gurevič, P.”. Arhivirano iz originala 04. 09. 2012. g. Pristupljeno 12. 1. 2007. - Časopis „Njujorker“ (jezik: engleski)
- ^ James Brown: 1933.-2006. - Godfather of soul changed music at frenetic pace - The San Francisco Chronicle, od 10. 1. 2007.
- ^ Whitburn, J. (2000). Top Pop Singles: 1955-1999. Menomonee Falls WI: Record Research. ISBN 978-0-89820-140-6.
- ^ 1986 Inductees: Little Richard, performer - The Rock and Roll Hall of Fame and Museum, Inc, od 28. listopada 2006.
- ^ 1986 Inductees: James Brown, performer. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (17. јануар 2010) - The Rock and Roll Hall of Fame and Museum, Inc, od 9. siječnja 2007.
Литература
[uredi | uredi izvor]- Whitburn, J. (2000). Top Pop Singles: 1955-1999. Menomonee Falls WI: Record Research. ISBN 978-0-89820-140-6.
- Sussman, M. (producer). (December 25, 2006). Arts: Soul classics by James Brown (multimedia presentation). The New York Times. Приступљено January 9, 2007.
- Slide show: James Brown through the years (December 25, 2006). The New York Times. Приступљено January 9, 2007.
- „Singer James Brown in Poor Health”. Jet. 6. 1. 2003.
- Lethem, J. (June 12, 2006). "Being James Brown" Архивирано на сајту Wayback Machine (5. maj 2009), Rolling Stone Magazine. Pristupljeno January 14, 2007.
- Rolling Stone Magazine audio interview with Jonathan Lethem about James Brown and his music. Rolling Stone Magazine. Pristupljeno January 9, 2007.
- Rhodes, Don (2008). Say It Loud!: My Memories of James Brown, Soul Brother. Globe Pequot. ISBN 978-1-59921-674-4.
- Whitburn, Joel (2010). Hot R&B Songs From Billboard's R&B Charts, 1942–2010. Records Research Inc. ISBN 978-0-89820-186-4.
- Brown, James; Tucker, Bruce (1986). James Brown: The Godfather of Soul. New York: Thunder's Mouth Press.
- George, Nelson, and Leeds, Alan (editors). (2008). The James Brown Reader: 50 Years of Writing about the Godfather of Soul. New York: Plume.
- McBride, James (2016) Kill 'Em and Leave: Searching for James Brown and the American Soul. New York: Spiegel & Grau
- Smith, R.J. (2011). The One: The Life and Music of James Brown. New York: Gotham Books.
- Sullivan, James. (2008). The Hardest Working Man: How James Brown Saved The Soul Of America. New York: Gotham Books. ISBN 9781592403905.
- Wesley, Fred (2002). Hit Me, Fred: Recollections of a Sideman. Durham: Duke University Press.
- Whitney, Marva and Waring, Charles (2013). God, The Devil & James Brown:(Memoirs of a Funky Diva). New Romney: Bank House Books.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]- Džejms Braun na sajtu IMDb (jezik: engleski)
- Informacija o grobu Džejmsa Brauna
- Celebrities share memories of James Brown
- Profile of James Brown at Soul Evolution
- The Times Obituary for James Brown Архивирано на сајту Wayback Machine (29. април 2011)
- Džejms Braun na sajtu AllMusic (jezik: engleski)
- Džejms Braun na sajtu Curlie (jezik: engleski)
- "James Brown, 1933–2006". News and multimedia archive from The Augusta Chronicle
- James Brown's Musicians Reflect On His Legacy – article from Down Beat Magazine
- The Official Facebook Page on The Famous Flames
- Biography: James Brown and the Black Arts movement of the 1960s and 1970s (biography at Funky-Stuff.com).
- James Brown biography and concert review in cosmopolis.ch
- RBMA Radio On Demand – Across 135th Street – Volume 7 – Tribute to James Brown – Chairman Mao (RBMA, Egotrip)
- 1980 Interview with James Brown and the Rev. Al Sharpton by Jon Alpert on Democracy Now!
- James Brown concert and interviews on NPR Music
- James Brown radiostream
- James Brown funeral program Архивирано на сајту Wayback Machine (3. март 2016) Digital Library of Georgia
- The James Brown SuperFan Club
- PBS American Masters James Brown: Soul Survivor