Pređi na sadržaj

Džošua Nkomo

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Džošua Nkomo
Džošua Nkomo 1978. godine
Lični podaci
Datum rođenja19. jun 1917.
Mesto rođenjaMatopos, Južna Rodezija
Datum smrti1. jul 1999.
Mesto smrtiHarare, Zimbabve
ObrazovanjeUniverzitet Južne Afrike
Porodica
SupružnikJohana Mafujana
Deca4
Politička karijera
Politička
stranka
Afrički narodni savez Zimbabvea (1961–1987)
Afrički nacionalni savez Zimbabvea – Patriotski front (nakon 1987)
Zamenik predsednika Zimbabvea
1990 — 1999.

Džošua Nkomo (engl. Joshua Nkomo; Matopos, 19. jun 1917Harare, 1. jul 1999) bio je zimbabveanski revolucionar, političar i državnik koji je između 1990. i 1999. godine bio i zamenik predsednika republike.

Biografija

[uredi | uredi izvor]

Jedan od vodećih boraca za nezavisnost Južne Rodezije i osnivača Republike Zimbabve. Osnovao je i između 1961. i 1987. godine vodio Afrički narodni savez Zimbabvea (ZAPU) koji je tada ušao u sastav Mugabeove partije ZANU-PF. Do ujedinjenja dve partije došlo je nakon eskalacije međuetničkih sukoba i brutalne intervencije vojske Zimbabvea na zapadu zemlje usmerene u prvom redu na pripadnike naroda Ndebele koji su podržavali ZAPU.

Nkomo je bio jedan od vodećih sindikalaca koji je vremenom napredovao do pozicije predsednika zabranjene Nacionalne demokratske partije. Pod rasističkim belačkim režimom u Rodeziji bio je osuđen na deset godina zatvora. Nakon puštanja na slobodu 1974. godine kroz partiju ZAPU i njeno vojno krilo doprineo je padu rasističkog režima i oslobođenju svoje zemlje kao vođa jednog od dva najveća pokreta otpora u Zimbabveu.[1]

Porastom međuetničkih tenzija nakon nezavisnosti 1980. godine, Nkomo 1983. beži iz zemlje u strahu za vlastitu bezbednost. 1987. godine vraća se u zemlju i potpisuje kontroverzni Sporazum o ujedinjenju partije ZAPU sa Mugabeovim ZANU-om čime se želelo zaustaviti nasilje koji su neki opisivali i kao genocid.[2] Kao jedna od centralnih političkih ličnosti u zemlji, Nkomo je stekao mnoge nadimke, poput "Umafukufuku" što na ndebelskom jeziku znači "Otac Zimbabvea" kao i "Čibvečitedza" što na šona jeziku znači "klizavi kamen".[3]

Izvori

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ Sibanda, Eliakim M. (2005). The Zimbabwe African People's Union 1961–87: A Political History of Insurgency in Southern Rhodesia. Trenton, New Jersey: Africa World Press. str. 90—93. ISBN 978-1-59221-275-0. 
  2. ^ Nyarota, Geoffrey (2018). „Chapter 3: Silencing divergent voices”. The Graceless Fall of Robert Mugabe: The End of a Dictator's Reign. Cape Town, South Africa: Penguin (Random House). str. 39. ISBN 978-1-77609-346-5. 
  3. ^ Obituary: Dr. Joshua Mqabuko Nyongolo Nkomo, 1917–1999, Volume 25, Department of Information & Publicity ZANU (PF) Headquarters, 1999, p. 1