Aleksandar Cvetković (političar)
Aleksandar P. Cvetković (7. januar 1954) je srpski političar. Bio je gradonačelnik opštine Doljevac od 1993. do 2000. godine, od 2000. do 2004. bio je u skupštinama SRJ i Srbije i Crne Gore, a od 2009. do 2018. bio je poverenik Nišavskog upravnog okruga. Cvetković je član Socijalističke partije Srbije (SPS).
Rani život i privatna karijera
[uredi | uredi izvor]Cvetković je rođen u selu Pukovac u opštini Doljevac, u tadašnjoj SR Srbiji u FNRJ. Srednju medicinsku školu završio je u Nišu 1973. godine, smer stomatološki tehničar, a diplomu na Stomatološkom fakultetu Univerziteta u Skoplju stekao je 1979. godine. Cvetković je počeo da radi u Domu zdravlja Medveđa 1981. godine, a 1984. prelazi u Dom zdravlja Doljevac; postao je direktor ove druge ustanove 1987. godine i na toj funkciji je bio do 2001. godine. 1990. godine završio je specijalizaciju iz bolesti usta i zuba na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Nišu.[1]
Političar i administrator
[uredi | uredi izvor]Cvetković se 1990. godine pridružio Socijalističkoj partiji, a 1992. godine postao je član Glavnog odbora stranke. Izabran je za gradonačelnika Doljevca nakon lokalnih izbora u Srbiji u decembru 1992. godine i potvrđen je za još jedan mandat nakon lokalnih izbora 1996. godine.[2]
Pojavio se na petnaestom mestu na izbornoj listi SPS za Nišku izbornu jedinicu na parlamentarnim izborima u Srbiji 1993.[3] Lista je osvojila dvanaest mandata, a on naknadno nije uvršten u njenu skupštinsku delegaciju.[4][5] (Od 1992. do 2000. godine, izborni zakon Srbije je predviđao da se jedna trećina poslaničkih mandata dodeljuje kandidatima sa uspešnih lista po numeričkom redosledu, dok će preostale dve trećine biti raspoređene između ostalih kandidata na listama od strane sponzorskih partija. Uobičajena je praksa da se potonji mandati dodeljuju po brojčanom redosledu, uprkos relativno niskoj poziciji na listi, iako u ovom slučaju nije) Kasnije se pojavio na petom mestu na listi SPS-a za Prokuplje na parlamentarnim izborima 1997. i ponovo nije dobio mandat kada je lista osvojila dva od šest mandata za podelu.[6][7]
Tokom 1990-ih, SPS je dominirao političkim životom Srbije pod vlašću Slobodana Miloševića. Milošević je poražen od strane Vojislava Koštunice na predsedničkim izborima 2000, događaju koji je podstakao široke promene u političkoj kulturi Jugoslavije i Srbije. Cvetković je izabran u Veće građana na istovremenim parlamentarnim izborima u Jugoslaviji, dobivši mandat za SPS u prokupačkoj diviziji.[8] Demokratska opozicija Srbije (DOS) je nakon izbora formirala koalicionu vladu sa Socijalističkom narodnom partijom Crne Gore (SNP), a Cvetković je bio član opozicije.
Savezna Republika Jugoslavija je rekonstituisana kao Državna zajednica Srbija i Crna Gora početkom 2003. godine, sa jednodomnim parlamentom čiji su prvi članovi birani posrednim izborima iz republičkih skupština Srbije i Crne Gore. Na osnovu svog učinka na prethodnim parlamentarnim izborima 2000, SPS je imao pravo da imenuje dvanaest članova novog tela; Cvetković je izabran za jednog od delegata stranke 25. februara 2003.[9] Mandat mu je istekao 2004. godine, kada je izabrana nova skupštinska delegacija nakon parlamentarnih izbora 2003.[10]
Cvetković je u Državnu lutriju Srbije imenovan 2005. godine i tu funkciju obavljao naredne dve godine. Pojavio se na 238. mestu na izbornoj listi SPS-a za parlamentarne izbore u Srbiji 2008. godine i nakon toga nije dobio mandat kada je lista osvojila dvadeset mandata.[11][12] (Cela zemlja se u ovoj fazi računala kao jedinstvena izborna jedinica. Od 2000. do 2011. svi mandati na parlamentarnim izborima u Srbiji raspodeljeni su kandidatima na uspešnim listama po nahođenju stranaka ili koalicija sponzora, bez obzira na brojčani red. Cvetkovićev stav na listi, koja je uglavnom bila po azbučnom redu, nije imala nikakav poseban uticaj na njegove šanse za izbor.)[13]
Za poverenika Nišavskog okruga postavljen je u januaru 2009. godine i na toj funkciji je bio do januara 2018. godine. 2010. godine je koordinirao sastanke strateškog planiranja za prevenciju od poplava u regionu.[14] Prisustvovao je istaknutom parastosu žrtvama NATO bombardovanja Jugoslavije u Nišu u maju 2017.[15]
Izborni zakoni Srbije ponovo su reformisani 2011. godine, tako da su svi mandati na parlamentarnim izborima dodeljeni kandidatima na uspešnim listama po brojčanom redu. Cvektović se na parlamentarnim izborima 2016. pojavio na devedeset sedmoj poziciji liste SPS; ovo je bilo prenisko da bi izbori bili realnog izgleda, a on zaista nije izabran kada je lista osvojila dvadeset devet mesta.[16]
Nakon povlačenja sa mesta komesara za Nišavu, Cvetković je radio kao savetnik ministra spoljnih poslova Ivice Dačića i dobio funkciju u ambasadi Srbije u Tirani.[17][18][19]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Načelnik okruga, Arhivirano 2016-10-29 na sajtu Wayback Machine, Nišava District, accessed 5 January 2022.
- ^ Načelnik okruga, Arhivirano 2016-10-29 na sajtu Wayback Machine, Nišava District, accessed 5 January 2022.
- ^ Izbori za narodne poslanike Narodne skupštine održani 19. i 26. decembra 1993. godine i 5. januara 1994. godine – ZBIRNE IZBORNE LISTE (5 Niš), Republika Srbija – Republička izborna komisija, accessed 4 January 2022.
- ^ Izbori za narodne poslanike Narodne skupštine održani 19. i 26. decembra 1993. godine i 5. januara 1994. godine – REZULTATI IZBORA (Izveštaj o ukupnim rezultatima izbora za narodne poslanike u Narodnu skupštinu Republike Srbije, održanih 19. i 26. decembra 1993. godine i 5. januara 1994. godine), Republika Srbija – Republička izborna komisija, accessed 4 January 2022.
- ^ Službeni glasnik (Republike Srbije), Volume 50 Number 11 (25 January 1994), p. 194.
- ^ Izbori za narodne poslanike Narodne skupštine održani 21. i 28. septembra i 5. oktobra 1997. godine – ZBIRNE IZBORNE LISTE (24 Prokuplje), Republika Srbija - Republička izborna komisija, accessed 6 January 2022.
- ^ PRVA SEDNICA, 03.12.1997., Otvoreni Parlament, accessed 6 January 2022.
- ^ There was a delay in determining the mandates for this division and the nearby Vranje division. Cvetković's mandate was confirmed on 3 November 2000. See "Kompletan savezni parlament", Glas javnosti, 4 November 2000, accessed 6 January 2022.
- ^ PETO VANREDNO ZASEDANJE, 25.02.2003., Otvoreni Parlament, accessed 6 January 2022.
- ^ Cvetković was not included on the SPS list in 2004. See "Izbor poslanika u Skupštinu SCG"[mrtva veza], Glas javnosti, 12 February 2004, accessed 27 January 2021.
- ^ Izbori za narodne poslanike Narodne skupštine održani 11. maja 2008. godine – IZBORNE LISTE (5 Socijalistička partija Srbije (SPS), - Partija ujedinjnih penzionera Srbije (PUPS) - Jedinstvena Srbija (JS)), Republika Srbija - Republička izborna komisija, accessed 2 July 2021.
- ^ 11 June 2008 legislature, National Assembly of the Republic of Serbia, accessed 5 January 2022.
- ^ Serbia's Law on the Election of Representatives (2000) stipulated that parliamentary mandates would be awarded to electoral lists (Article 80) that crossed the electoral threshold (Article 81), that mandates would be given to candidates appearing on the relevant lists (Article 83), and that the submitters of the lists were responsible for selecting their parliamentary delegations within ten days of the final results being published (Article 84). See Law on the Election of Representatives, Official Gazette of the Republic of Serbia, No. 35/2000, made available via LegislationOnline, accessed 28 February 2017.
- ^ "Za odbranu od poplava treba tri miliona evra", Južna Srbija Info, 12 November 2010, accessed 6 January 2022.
- ^ T. Todorović, "Počast nevinim žrtvama NATO agresije u Nišu", Politika, 7 May 2017, accessed 6 January 2022.
- ^ Izbori za narodne poslanike 2016. godine » Izborne liste (3 IVICA DAČIĆ – „Socijalistička partija Srbije (SPS), Jedinstvena Srbija (JS) – Dragan Marković Palma“), Republika Srbija - Republička izborna komisija, accessed 27 October 2021.
- ^ Načelnik okruga, Arhivirano 2016-10-29 na sajtu Wayback Machine, Nišava District, accessed 5 January 2022.
- ^ "Dragana Sotirovski preuzela funkciju načelnice okruga", Jugmedia, 5 January 2018, accessed 6 January 2022.
- ^ "Zamena člana SPS u niškom Odboru za imenovanja", Južne vesti, 5 May 2018, accessed 6 January 2022.