Ambijentalna predstava
Ambijentalna predstava je inscenacija i predstava koja je osmišljena da se izvede van pozorišta, u nekom novom prirodnom prostoru (ambijentu), najčešće u objektima sa istorijskom konotacijom ili pak, sa posebnom atmosferom, vrlo često, neobičnom, kao što su: tvrđava, hangar, napuštena fabrička hala, gradska četvrt, kuća, stan i dr, a koji odgovaraju sadržju i temi dela.[1] Šire gledano, ambijentalna predstava je sastavni deo oblikovanja umetničkog dela u određenom prostoru,[2] i ovakvim postupkom se doprinosi promeni odnosa publike prema tekstu, prostoru i ideji predstave.[1]
Ambijentalne predstave su se u Evropi pravile tokom 20. veka, a najpoznatije su bile
- Osvajanje zimskog dvorca Nikolaja Nikolajeviča Jevreinova u Petrogradu, 1919.
- Predstave misterija Ž. Kopoa u Firenci 1933-1935. i Boneu 1943. itd.[1]
- U Sjedinjenim američkim državama ambijentalna umetnost se počela pojavljivati 1960-ih i 1970-ih godina i ona je zasnovana na iskustvima umetnika minimalizma i konceptualista koji su umetničko delo, posmatrali u relaciji sa njegovim položajem u prostoru. (C. Oldenburg, E. Kienholz, G. Segal)[2]
- Vremenom su dela ambijentalne umetnosti poprimila karakter sveobuhvatnih dela (nem. Gesamtkunstwerk) unutar kojih su povezani različiti fenomeni kao što su: prostor, svetlo, zvuk, predmeti, pokreti posmatrača i to je bilo manifestovano u svim granama umetnosti (vajarstvu, slikarstvu, arhitekturi, muzici, pozorištu, performansu, na filmu).[2]
- Danas se u umetnosti uopšte, a i uže u pozorištu, kreiranje virtualnih ambijenata postiže uveliko i primenom informatičkih tehnologija.[2]
No ipak, pojedini pozorišni festivali se i dalje organizuju u pogodnim istorijskim ambijentima i okupljaju veliki broj gledalaca: Avinjon, Budva, Dubrovnik, Split, Smederevo i dr.[1]