Američki fudbal u Srbiji
Američki fudbal u Srbiji pojavljuje se početkom dvadeset i prvog veka. Prvi klub, Sirmijum lidžonarsi iz Sremske Mitrovice osnovan je 2002. godine. Danas u Srbiji ima 36 ekipa koji učestvuju u domaćim, regionalnim i evropskim takmičenjima.
Reprezentacija Srbije u američkom fudbalu je osnovana 2003. godine kada je odigrala svoj prvi meč. Takmiči se na Evropskom prvenstvu B divizije.
Istorijat
[uredi | uredi izvor]Prvi klub koji je osnovan u Srbiji su Sirmijum Lidžonarsi iz Sremske Mitrovice osnovani 2002. godine. Zatim su osnovane i ekipe: Vajld borsi Kragujevac, Vukovi Beograd, Pantersi Pančevo i Stidsi Niš čime je stvorena mogućnost da se odigra prva sezona pod organizacijom saveza (SAAF) koji je formiran 2003. godine. Prva liga je odigrana 2004. godine i učešće je uzelo 5 timova: Sirmijum Lidžonarsi, Vajld borsi Kragujevac, Vukovi Beograd, Pantersi Pančevo, Stidsi Niš. Zbog manjka finansijskih sredstava, što će se u budućnosti pokazati kao hronični nedostatak, ta prva liga je odigrana bez opreme. Četiri tima iz Srbije koji su nabavili opremu za američki fudbal uključuju se 2006. godine u SELAF ligu, regionalnu ligu koja obuhvata jugoistočnu Evropu. Ti klubovi su Djuksi Novi Sad, Vajld borsi Kragujevac, Vukovi Beograd i Sirmijum lidžonarsi. Ostalih 11 timova koji nisu imali opremu odigrali su ligu bez opreme tako što su timovi podeljeni u dve grupe, sever i jug, prema geografskom položaju. Sledeće godine, 2007. odigrana je prva liga sa opremom, dok je naporedo sa njima 7 timova bez opreme odigralo poslednju ligu bez opreme u Srbiji. Od 2008. svi timovi koji se takmiče u Srbiji poseduju potrebnu opremu. Pravila po kojima se igra američki fudbal u nacionalnom prvenstvu nisu po NFL pravilima, već po NCAA pravilima, tj. pravilima koja važe za američku koledž ligu koja se razlikuje u pojedinostima od profesionalne američke lige.
Godine 2008. dolazi do raskola unutar SAFS-a i samim tim formiraju se dva paralelna saveza, SAFS koji su manje-više predvodili Kragujevac Vajld bors i Beograd Blu dragons i SAAF koji su formirali Vukovi Beograd i Novi Sad Djuks zajedno sa još nekoliko klubova. Srećom, taj period je kratko trajao, tako da se od sezone 2011. klubovi ponovo ujedinjuju u okviru jednog saveza. U ovoj sezoni učešće u takmičenju je uzelo 20 klubova, podeljenih u 3 divizije - Centar, Sever i Jug. Šampion Srbije postala je ekipa Vukovi Beograd. Oni su u finalu savladali u Kragujevcu domaću ekipu Vajld Bors u uzbudljivoj utakmici punoj preokreta pred više od 1000 gledalaca.
I naredne tri godine nastavljena je dominacija Vukova koji su osvojili prvenstvo 2012, 2013. i 2014. godine. Djuksi su u sezoni 2015. uspeli da prekinu uspešan niz Vukova pobedom u finalu 25:23 i tako prvi put u istoriji postali prvaci Srbije. Naredne četiri sezone prvo mesto su osvajili Divlji veprovi iz Kragujevca, koji su tri puta u Serbijan Boulu pobeđivali beogradske Vukove i jednom novosadske Vojvode.
Takmičenja
[uredi | uredi izvor]Takmičenja u Srbiji
[uredi | uredi izvor]SAFS liga | |||
---|---|---|---|
Sezona | Prvak | Viceprvak | Rezultat |
2004. | Vajld borsi Kragujevac | Vukovi Beograd | 21 : 6 |
2005.1 | Vukovi Beograd | Vajld borsi Kragujevac | 20 : 6 |
2006. | Vajld borsi Kragujevac | Vukovi Beograd | 23 : 12 |
2007. | Vukovi Beograd | Djuksi Novi Sad | 25 : 15 |
2008. | Vajld borsi Kragujevac | Vukovi Beograd | 39 : 33 |
2009.2 | Vajld borsi Kragujevac | Blu dragonsi Beograd | 67 : 33 |
2010.2 | Vajld borsi Kragujevac | Ejndžel voriorsi Čačak | 69 : 26 |
- Napomena:
- 1 Prvenstvo Srbije 2005. godine igrano je po kup sistemu.
- 2 U sezonama 2009. i 2010. u SAFS ligi nisu igrali Vukovi Beograd, Djuksi Novi Sad i još neki klubovi već su nastupali u SAAF ligi.
SAAF liga 3 | |||
---|---|---|---|
Sezona | Prvak | Viceprvak | Rezultat |
2009. | Vukovi Beograd | Djuksi Novi Sad | 46 : 0 |
2010. | Vukovi Beograd | Djuksi Novi Sad | 40 : 2 |
- Napomena:
- 3 Godine 2008. došlo je do raskola unutar SAFS-a, tako da su neki klubovi, poput Beograd vukova i Novi Sad djuksa istupili iz SAFS lige i osnovali novu - SAAF ligu.
SAAF Prva liga Srbije | |||
---|---|---|---|
Sezona | Prvak | Viceprvak | Rezultat |
2011. | Vukovi Beograd | Vajld borsi Kragujevac | 51 : 36 |
2012. | Vukovi Beograd | Vajld borsi Kragujevac | 35 : 24 |
2013. | Vukovi Beograd | Vajld borsi Kragujevac | 42 : 0 |
2014. | Vukovi Beograd | Vajld borsi Kragujevac | 27 : 17 |
2015. | Djuksi Novi Sad | Vukovi Beograd | 25 : 23 |
2016. | Vajld borsi Kragujevac | Vukovi Beograd | 53 : 29 |
2017. | Vajld borsi Kragujevac | Djuksi Novi Sad | 24 : 16 |
2018. | Vajld borsi Kragujevac | Vukovi Beograd | 54 : 36 |
2019. | Vajld borsi Kragujevac | Vukovi Beograd | 60 : 55 |
Regionalne lige
[uredi | uredi izvor]Pored takmičenja u domaćoj ligi, srpski klubovi se takmiče i u regionalnim ligama. Četiri tima iz Srbije, Sirmijum lidžonarsi, Vajld borsi Kragujevac, Vukovi Beograd i Djuksi Novi Sad koji su nabavili opremu za američki fudbal uključuju se 2006. godine u SELAF ligu (danas CEFL liga), regionalnu ligu koja obuhvata klubove iz jugoistočne Evrope. Pored njih su u prvoj sezoni učestvovali i Silverhoksi Ljubljana. Srpski klubovi zauzeli su prva četiri mesta, a u finalu na stadionu Čika Dača sastali su se Valjd borsi i Vukovi. Kragujevčani su slavili sa 23:12 i postali prvi šampioni CEFL lige.[1]
Sledeće sezone ligu su napustili Sirmijum lidžonarsi, a umesto njih su se priključili austrijski CNC gladijatorsi i Vulvsi Budimpešta. Prošlogodišnji šampioni Vajld borsi završili su sezonu sa sedam poraza. Za razliku od prve sezone, ove godine se igralo i polufinale četiri najbolje plasirane ekipe. Vulvsi Budimpešta su pobedili Djukse Novi Sad 21:14, a Vukovi Beograd CNC gladijatorse sa 28:3. U finalu na Adi, Vukovi Beograd su pobedili Vulvse iz Budimpešte pred 700 gledalaca. Vulvsi su vodili sa 27:13, minut i četrdeset sekundi pre kraja, ali je onda usledio preokret i beogradski Vukovi su pobedili sa 28:27 i postali prvaci lige.[2]
U sezoni 2008. liga je brojala 8 klubova. Kragujevčani su napustili takmičenje, a ligi su se priključili Kaubojsi Budimpešta, Monarhsi Bratislava, Tanderi Zagreb. U polufinalu su se satali prošlogodišnji finalisti, a pobedili su Vukovi Beograd sa 21:7, dok su u drugom polufinalu CNC gladijatorsi pobedili novosadske Djukse sa 28:21. U finalu austrijanci su pobedili Vukove sa 14:8.[3]
Sezona 2009 je takođe brojala 8 klubova, ali je došlo do jedne promene. Monarhsi Bratislava su napustili takmičenje, a zamenili su ih austrijski Blu devilsi Sinepleks. Vukovi beograd i Blu devilsi su završili regularni deo takmičenja sa skorom 7:1 i nakon pobeda u polufinalu, igrali su u finalu u Beogradu. Vukovi su pobedili 39:20 i drugi put postali prvaci regionalne lige.[4]
U sezoni 2010. liga je smanjena na 4 klubova što će biti praksa i ubuduće. Ligu su sačinjavale ekipe Vukovi Beograd, Djuksi Novi Sad, Silverhoksi Ljubljana i Vulvsi Budimpešta. Vukovi su regularni deo završili sa savih 6 pobeda, u finalu su Ivančnoj Gorici pobedili Silverhokse sa 42:20.[5]
Sledeće sezone Djukse su zamenili debitanti Kavalirsi Istanbul. Vukovi se regularni deo završili sa skorom 5–1, a u velikom finalu su kao gosti savladali Vulvse sa 34:33 i tako osvojili svoju četvrtu titulu.[6]
U finalu 2012. godine beogradske Vukove savladala je ekipa Ljubljana Silverhoks rezultatom 34:21. Vukovi su sledeće sezone vratili titulu u svoje redove kada su u utakmici za prvaka Srbije i CEFL lige savladali večite rivale Divlje veprove Kragujevac sa 42:0. 2014. godine Vukovi su odbranili titulu i revanširali se za poraz Silverhoksima dve godine ranije pobedom 27:17.
Godine 2015. Vojvode iz Novog Sada osvojili su prvu titulu šampiona Srbije i CEFL lige kada su bili bolji od Vukova rezultatom 25:23.
Od 2016. godine primat preuzimaju timovi iz Austrije. Svoju prvu titulu te godine osvaja ekipa Džajantsa iz Graca koja je savladala Vukove sa 52:49. Naredne tri godine trofej je odnosila ekipa Svarko Rejders: 2017. savladali su Divlje veprove sa 55:20, 2018. su bili bolji od Koč Remsa iz Istanbula sa 49:20, a u uzbudljivoj završnici 2019. godine pobedili su švajcarski tim Kalanda Bronkos.
Šampioni CEFL lige
[uredi | uredi izvor]- 2006. - Vajld borsi Kragujevac
- 2007. - Vukovi Beograd
- 2008. - CNC Gladijatorsi
- 2009. - Vukovi Beograd
- 2010. - Vukovi Beograd
- 2011. - Vukovi Beograd
- 2012. - Silverhoks Ljubljana
- 2013. - Vukovi Beograd[7]
- 2014. - Vukovi Beograd'[8]
- 2015. - Vojvode Novi Sad
- 2016. - Džajants Grac
- 2017. - Svarko Rejders Tirol
- 2018. - Svarko Rejders Tirol
- 2019. - Svarko Rejders Tirol
AAFL liga (Аlpe Adria Football League) je liga američkog fudbala za timove iz južne Evrope. U ligi se takmiče klubovi iz Hrvatske, Slovenije, Srbije i BiH. Liga je osnovana 2013. godine. Prve sezone nisu učestvrovali klubovi iz Srbije, da bi 2014. debitovali Sirmijum lidžonarsi. U sezoni 2015. učestvovaće tri ekipe iz Srbije:Sirmijum lidžonarsi, Blu dragonsi Beograd i Pantersi Pančevo.
CEI Interliga je liga američkog fudbala za timove iz Južne i Centralne Evrope. Trenutno se u ligi takmiče timovi iz Srbije, Mađarske i Slovačke.
Šampioni:
- 2011. - Šarksi Đer[9]
- 2012. - Tajgersi Njiređhaza[10]
- 2013. - Monarhsi Bratislava[11]
- 2014. - Pantersi Pančevo[12]
Klubovi
[uredi | uredi izvor]Muškarci
[uredi | uredi izvor]Klubovi koji se takmiče u sezoni 2019
[uredi | uredi izvor]Klubovi koji se ne takmiče
[uredi | uredi izvor]Klub | Mesto | Osnovan |
---|---|---|
Sirmijum Legionari | Sremska Mitrovica | 2002. |
Golden Bersi Bor | Bor | 2009. |
Vrane Vranje | Vranje | 2015. |
Reprezentacija
[uredi | uredi izvor]Reprezentacija Srbije u američkom fudbalu je tim koji predstavlja Srbiju na međunarodnim takmičenjima u američkom fudbalu. Osnovana je 2003. godine, trenutno nastupa u B grupi evropskog šampionata. Reprezentacija Srbije svoju prvu zvaničnu međunarodnu utakmicu odigrala je protiv reprezentacije Slovenije, 18. oktobra 2005. godine. Meč je održan na stadionu FK Obilića, a selektor je bio Igor Hofman. Srbija je pobedila rezultatom 38:0 i osvojila „Trofej Beograda“[13].
Do sada je nastupala na tri Evropska prvenstva. Prvi put 2007. godine u Austriji zauzela je četvrto mesto na šampionatu Grupe C[14]. Naredno prvenstvo 2012. godine u Austriji i Švajcarskoj, Srbija je osvojila pobedom nad domaćinom Švajcarskom[15]. Tim uspehom reprezentacija je prešla u viši – B rang. Na prvenstvu Grupe B u Italiji 2013, Srbija je osvojila peto mesto pobedivši Španiju[16].
Spisak reprezentacije
[uredi | uredi izvor]Ekipa za utakmice Evropskog prvenstva protiv reprezentacije Češke Republike u oktobru i reprezentacije Francuske u novembru 2019. godine.
Nacionalni tim Srbije | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Kvoterbekovi
Raningbekovi
Risiveri
Tajtendovi
|
Ofanzivna linija
Defanzivna linija
|
Lajnbekeri
Defanzivni bekovi
|
Specijalni tim
Stručni štab
|
Problemi američkog fudbala u Srbiji
[uredi | uredi izvor]Svi klubovi ovog sporta u našoj zemlji suočavaju se sa istim problemima od samog početka. Nedostatak sponzora i finansijskih sredstava, nerazumevanje državnih institucija i institucija na lokalnom nivou, infrastrukturni problemi, nedovoljna zastupljenost u medijima su neki od razloga koji koče razvoj ovog sporta u Srbiji. Većina klubova je primorana da se snalazi na razne načine da bi uopšte opstala. Iako se najveći broj klubova oslanja na sopstvene snage, na igrače koji su ponikli u tim klubovima i koji su prošli mlađe kategorije u istim, par ekipa sa stabilnijom finansijskom konstrukcijom je u prethodnim godinama uspevala da dovede strane igrače, a i stručne saradnike sasvim solidnog kvaliteta, koji su u velikoj meri doprineli većem kvalitetu lige.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Kragujevac Wild Boars - SBB Vukovi Beograd 23:12 na zvaničnom sajtu lige.
- ^ SBB Vukovi Beograd - Docler Wolves 28:27 na zvaničnom sajtu lige.
- ^ 2008[mrtva veza] na zvaničnom sajtu lige.
- ^ Sezona 2009 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (11. maj 2011) na zvaničnom sajtu lige.
- ^ Sezona 2010 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (30. april 2011) na zvaničnom sajtu lige.
- ^ Sezona 2011 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (16. decembar 2011) na zvaničnom sajtu lige.
- ^ Fifth championship for Vukovi, Goran Košutić (jezik: engleski)
- ^ „SBB Vukovi raise the trophy again”. Pristupljeno 29. 7. 2014.
- ^ CEI Interleague 2011
- ^ EFAF CEI Interleague 2012
- ^ CEI Interleague 2013
- ^ „CEI Interleague 2014”. Arhivirano iz originala 09. 04. 2014. g. Pristupljeno 24. 03. 2015.
- ^ SAFS: Srbija - Slovenija 38:0!
- ^ „Reprezentacija u američkom fudbalu osvojila zlato na Evropskom prvenstvu C grupe”. Arhivirano iz originala 02. 04. 2015. g. Pristupljeno 24. 03. 2015.
- ^ Srbija šampion Evropskog prvenstva C grupe!
- ^ EP 2013: Srbija obezbedila opstanak u B grupi