Arif Heralić
Arif Heralić | |
|---|---|
 | |
| Datum rođenja | 5. maj 1922. |
| Mesto rođenja | Zenica,  Kraljevina SHS |
| Datum smrti | 16. jun 1971. (49 god.) |
| Mesto smrti | Zenica,  SFR Jugoslavija |
Arif Heralić (Zenica, 5. maj 1922 — Zenica, 16. jun 1971) je bio livac iz Železare Zenica.[1] Poznat je njegov osmeh sa novčanice od hiljadu dinara, emitovana 1955. godine. Nakon denominacije 1965. godine to je bila desetodinarka popularno zvana „Som“, koja se koristila do sredine 1980-ih godina.
Novčanica je nastala prema fotografiji koju je krajem decembra 1954. godine napravio Nikola Bibić, fotoreporter iz lista „Borba”, za članak o železari u Zenici.
Arifa Heralića često mešaju sa Alijom Sirotanovićem, rudarem - rekorderom iz rudnika Breza kod Vareša. Arif Heralić nije bio rekorder - heroj rada kao Alija, nego je u vreme socijalističke izgradnje SFRJ bio primer veselog i zadovoljnog radnika - proizvođača zbog čega se njegov lik i našao na najupotrebljavanijoj novčanici tog vremena.
O sudbini Arifa Heralića, kao ranije nasmejanom radniku i simbolu socijalističkog napretka i blagostanja, koji se razboleo, postao hronični alkoholičar i sa svojom porodicom živeo u nemaštini, te pokušaju da traži novčanu naknadu za korišćenje njegovog lika na novčanici, snimljen je dokumentarni film „Devalvacija jednog osmijeha” (1967), u režiji Vojdraga Berčića. Film je sugerisao na krivicu društva, koje je radnika iskoristilo, a zatim odbacilo. Emitovan je 9. januara 1968. na TV Zagreb, nakon Dnevnika. Prikazivanje filma izazvalo je dugotrajne rasprave u političkim krugovima. TV Zagreb je prikazivanje filma proglasila „programsko-političkom greškom”, a urednik Filmskog programa je podneo ostavku. Mada državni tužilac nije zabranio prikazivanje, film više nije prikazivan.[2]
Arif Heralić je imao jedanaestoro dece. Penzionisao se 1961, kao invalid rada. Umro je u siromaštvu.[1]
Galerija
[uredi | uredi izvor]-
Heralić na novčanici od 1000 dinara -
Arif Heralić na novčanici od 10 dinara.
Izvori
[uredi | uredi izvor]- ^ a b Dinar 20 2003, str. 38.
- ^ Ožegović & 21 2. 2012.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- „„Rudari” na našim novčanicama”. Dinar. Srpsko numizmatičko društvo. 20. 2003. Pristupljeno 29. 4. 2017.
- Ožegović, Nina (21. 2. 2012). Bajruši, Robert, ur. „1968. godina revolucije i kontrarevolucije”. Nacional onlajn. NCL Media Grupa d.o.o. 20. Pristupljeno 29. 4. 2017.
