Arheo-etno park u Ravni
Arheo-etno park je depadans Zavičajnog muzeja u Knjaževcu i svojevrsni muzej na otvorenom. Nalazi se u Ravni, 10 km severno od Knjaževca u dvorištu stare seoske škole. Zgrada škole je sagrađena 1906. godine. Blizina antičkog utvrđenja Timacum Minus uticala je da se u ovom selu formira Arheo-etno park kao svojevrstan muzej na otvorenom.
Arheo-etno park svečano je otvoren za posetioce 1983. godine. Nekoliko godina kasnije, 1987. godine, u zgradi nekadašnje škole, otvorena je izložba “Arheologija knjaževačkog kraja od praistorije do srednjeg veka”, autora kustosa arheologa Svetozara Jovanovića. Za potrebe savremenog posetioca, u toku 2017. i 2018. godine, uz podršku Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije i Opštine Knjaževac realizovan je projekat “Nova arheološka postavka Arheo-etno parka Ravna”[1]. Ovim projektom modernizovan je izložbeni prostor istraživačko-edukativne stanice i formirana je nova, unapređena arheološka postavka čiji je autor viši kustos arheolog Bojana Ilijić.
Sadržaj parka[uredi | uredi izvor]
U sklopu Arheo-parka nalazi se arheološka istraživačka stanica sa laboratorijom za konzervaciju i istraživački rad, arheološka postavka predmeta i spavaona za smeštaj stručnih ekipa. Osnovna zamisao je da se u okviru arheološke postavke u zgradi škole i u Lapidarijumu prikažu značajni arheološki nalazi sa lokaliteta Timacum Minus.
Etno-park čine kopija kuće porodice Nikić iz Gornje Kamenice u čijem je podrumu formiran Muzej knjaževačkih vina sa vinotekom, kuća iz Berčinovca, ambar iz Belog Potoka i kazanica za pečenje rakije sa lulom od “trešnjevog” drveta iz Pričevca. Etno park je nastao sa idejom da prikaže ambijent patrijarhalne seoske zajednice 19. veka timočkog kraja sa stambenim i privrednim objektima.
Ovakav način izlaganja omogućio je da se predstavi tipično narodno graditeljstvo knjaževačkog kraja i ostvari neposredan kontakt posetioca sa predmetima izloženim u specifičnom ambijentu. Posetioci su u mogućnosti da se upoznaju sa tradicionalnim načinom života, kulturom stanovanja i objektima narodne arhitekture ovog kraja. Sadržaj Arheo-etno parka dopunjen je još jednim objektom izgrađenim po uzoru na kuću “Gazdića” iz sela Radičevac na Staroj planini u kojoj se, pored manje sale za konferencije i degustacije tradicionalne trpeze, vina i rakija knjaževačkog kraja, nalazi i informacioni turistički centar sa suvenirnicom[2].
U okviru Parka formirana je i radionica za izradu tradicionalne grnčarije sa replikama antičke i tradicionalne grnčarske peći. U prostoru stare seoske škole napravljena je i opremljena konzervatorska laboratorija.
Arheo-etno park, pored različitih obrazovnih i kreativnih programa, organizovanja radionica, pruža mogućnost smeštaja i organizacije različitih skupova, kulturno-turističkih i obrazovnih programa kao naučno-istraživačkih kampova.
Za potrebe unapređenja i prezentacije arheološkog lokaliteta Timacum Minus, povećanja dostupnosti sadržaja Zavičajnog muzeja Knjaževac i njegovog depadansa Arheo-etno park u Ravni, kao i popularizacije kulturno-turističke ponude knjaževačkog kraja postavljene su interpretativne table, kao i informativni totemi.
