Arčibald Vejvel

Ser Arčibald Vejvel
Sleva nadesno: Bernard Montgomeri (vrhovni komandant), Arčibald Vejvel (potkralj Indije) i Klod Okinlek (vojni zapovednik Indije) u Indiji 1946.
Lični podaci
Datum rođenja	(1883-05-05)5. maj 1883.
Mesto rođenja	Kolčester, Ujedinjeno Kraljevstvo
Datum smrti	24. maj 1950.(1950-05-24) (67 god.)
Mesto smrti	London, Ujedinjeno Kraljevstvo
Obrazovanje	Kraljevska vojna akademija u Sandhurstu
Vojna karijera
Služba	1901—1947.
Vojska	Ujedinjeno Kraljevstvo
Čin	Feldmaršal
Jedinica	Crna straža (Kraljevski škotski puk)
Učešće u ratovima	Drugi burski rat Prvi svetski rat Drugi svetski rat
Kasniji rad	Potkralj Indije (1943—1947)

Arčibald Vejvel (engl. Archibald Percival Wavell, 1st Earl Wavell; 5. maja 1883 — 24. maja 1950) bio je feldmaršal britanske vojske. Služio je u Drugom burskom ratu i Prvom svetskom ratu, gde je ranjen u drugoj bici kod Ipra. Služio je u Drugom svetskom ratu, u početku kao vrhovni komandant Bliskog istoka, gde je britanske snage vodio u pobedu nad Italijanima u zapadnom Egiptu i istočnoj Libiji tokom operacije Kompas u decembru 1940. godine, ali je poražen od nemačke vojske u Zapadnoj pustinji u aprilu 1941. Od jula 1941. do juna 1943. bio je vrhovni komandant Indije, a zatim je služio kao potkralj (generalni guverner) Indije do penzionisanja u februaru 1947. godine.

Karijera

Uvod

U Prvom svetskom ratu služio je u britanskim snagama u Francuskoj i kao vojni izaslanik u Rusiji, a zatim u Štabu Komande britanskih snaga u Egiptu i komandant 20. korpusa. Od 1936. do 1939. bio je vojni izaslanik u Moskvi, komandant britanskih snaga u Palestini i Transjordaniji i komandant Južne oblasti Velike Britanije.

Drugi svetski rat

Srednji istok

Glavni članci: Operacija Kompas, Operacija Suncokret i Operacija Bojna sekira

U Drugom svetskom ratu, od 1939. do 1941. uspešno je komandovao britanskim snagama na Srednjem istoku (Operacija Kompas) i u operacijama u istočnoj Africi i Iraku. Ofanzivom nemačko-italijanskih snaga krajem marta 1941. (Operacija Suncokret) Vejvel je prinuđen na povlačenje sve do libijsko-egipatske granice, i nakon dve neuspešne protivofanzive (Operacija Breviti i operacija Bojna sekira) smenjen je po nalogu Vinstona Čerčila.

Indija

Nakon toga, jula 1941. postavljen je za komandanta britanskih snaga u Indiji, a u januaru 1942, nakon ulaska Japana u rat, bio je komandant savezničkih snaga na Dalekom istoku. Od marta iste godine ponovo je komandovao savezničkim snagama u Indiji i Burmi, a od juna 1943. do februara 1947. bio je na dužnosti vicekralja Indije.

Literatura

• Gažević, Nikola, ur. (1974). Vojna enciklopedija (tom 10). Beograd: Vojnoizdavački zavod. str. 395.