Bezanson
 | Ovaj članak sadrži spisak literature (štampane izvore i/ili veb-sajtove) korišćene za njegovu izradu, ali njegovi izvori nisu najjasniji zato što ima premalo izvora koji su uneti u sam tekst. Molimo vas da poboljšate ovaj članak tako što ćete dodati još izvora u sam tekst (inlajn referenci). |
| Bezanson fr. Besançon | |
|---|---|
 Stari grad Bezanson u meandru reke Du | |
 Zastava
.svg) Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Francuska |
| Region | Franš-Konte |
| Departman | Du |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2019. | 117.912 [1] |
| — gustina | 1.812,64 st./km2 |
| Aglomeracija | 233.762 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 47° 14′ 35″ S; 6° 01′ 19″ I / 47.24306° S; 6.02194° I |
| Vremenska zona | UTC+1, leti UTC+2 |
| Aps. visina | 235-610 m |
| Površina | 65,05 km2 |
  Bezanson Bezanson na karti Francuske | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 25000 |
| INSEE kod | 25056 |
Bezanson (fr. Besançon) grad je u Francuskoj u regionu Burgundija-Franš-Konte, u departmanu Du.
Po podacima iz 2006. godine broj stanovnika u mestu je bio 117.080. Šire gradsko područje imao oko 220.000 stanovnika.
Nalazi se blizu granice sa Švajcarskom i poznat je kao najzeleniji grad u Francuskoj.
Geografija[uredi | uredi izvor]
.JPG)
Grad se nalazi na severoistočnom delu Francuske, na reci Du, na oko 325 km istočno od Pariza i 100 km istočno od Dižona. Nalazi se pri kraju Jura planina.
Grad se u početku razvijao u prirodnom meandru reke Du, sa prečnikom oko 1 km. Unutrašnja petlja ima uzvišenje oko 250 m i sa juga je ograničena brdom Mon Senetjen, koje je visoko 371 m. Grad je okružen sa 6 drugih brda visine od 400 do 500 m.
Klima[uredi | uredi izvor]
Pod uticajem je i okeanske i kontinentalne klime. Uticaj okeanske klime se ogleda u većoj količini padalina, a kontinentalna klima se ogleda u hladnim zimama i tolim i suhim letima. Prosečna godišnja temparatura je 10,2 °C. najtopliji je jul sa 18,9 °C, a najhladniji je januar sa 1,6 °C. Bezanson dobija oko 1.108 mm padalina godišnje. najvlažniji je nmaj sa 111,4 milimetara, a najsuvlji je jul sa 80 mm.
| Klima (Bezanson) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Apsolutni maksimum, °C (°F) | 16,8 (62,2) |
21,7 (71,1) |
24,8 (76,6) |
29,1 (84,4) |
32,2 (90) |
35,2 (95,4) |
40,3 (104,5) |
38,3 (100,9) |
34,6 (94,3) |
30,1 (86,2) |
23 (73) |
20,8 (69,4) |
40,3 (104,5) |
| Srednji maksimum, °C (°F) | 5,2 (41,4) |
7 (45) |
11,4 (52,5) |
15,2 (59,4) |
19,5 (67,1) |
22,8 (73) |
25,3 (77,5) |
25 (77) |
20,7 (69,3) |
16 (61) |
9,5 (49,1) |
5,7 (42,3) |
15,3 (59,5) |
| Srednji minimum, °C (°F) | −0,7 (30,7) |
−0,2 (31,6) |
2,7 (36,9) |
5,2 (41,4) |
9,3 (48,7) |
12,4 (54,3) |
14,5 (58,1) |
14,1 (57,4) |
10,9 (51,6) |
7,6 (45,7) |
2,9 (37,2) |
0,4 (32,7) |
6,6 (43,9) |
| Apsolutni minimum, °C (°F) | −20,7 (−5,3) |
−20,6 (−5,1) |
−14,1 (6,6) |
−5,2 (22,6) |
−2,4 (27,7) |
2,1 (35,8) |
4,5 (40,1) |
3,4 (38,1) |
−0,1 (31,8) |
−6,1 (21) |
−11,3 (11,7) |
−19,3 (−2,7) |
−20,7 (−5,3) |
| Količina padavina, mm (in) | 86,3 (33,98) |
79,7 (31,38) |
92 (36,2) |
94,2 (37,09) |
114,8 (45,2) |
101,5 (39,96) |
90 (35,4) |
91,9 (36,18) |
107,2 (42,2) |
115,7 (45,55) |
104,4 (41,1) |
109,2 (42,99) |
1.186,9 (467,28) |
| [traži se izvor] | |||||||||||||
Demografija[uredi | uredi izvor]
| 1982. | 1990. | 1999. | 2006. | 2011. |
|---|---|---|---|---|
| 113.283 | 113.828 | 117.733 | 117.080 | 115.879 |
Ekonomija[uredi | uredi izvor]
Poznat je po mikrotehnologiji i industriji satova. Domaćin je Mikronora velesajma, koji se održava svake druge godine i jedan je od najvećih evropskih događaja posvećenih mikrotehnologiji.
Bezanson je bio i ostao najvažniji grad Fransuske u proizvodnji satova i uspešno je preživeo krizu sedamdesetih godina 20. veka. Tada su kvarcni časovnici potisnuli tradicionalne časovnike. Najpoznatija marka sata koju su proizvodili zvala se Lip. Radnici su tokom krize sami preuzeli fabriku i osnovali radničku kooperativu. Međutim, tada nisu uspeli da ožive industriju satova. Trebalo je dosta vremena da se industrija satova oporavi. Tokom 1990-ih grad je postao jedan od vodećih francuskih tehnoloških centara u mnogim poljima, uključujući telekomunikacije i biotehnologiju.
Istorija[uredi | uredi izvor]
U doba Julija Cezara i osvajanja Galije grad je dobio ime Vesontio, a vremenom se ime menjalo do današnjeg oblika. Julije Cezar je zauzeo grad 58. p. n. e. Zbog strateškog značaja postao je glavni grad oblasti u kojoj je živelo galsko pleme Sekvani. Rimljani su tada utvrdili grad i izgradili brojne građevine, Izgrađen je amfiteatar sa 20.000 sedišta. Marko Aurelije je 175. podigao slavoluk Port Noar (crna vrata). Posle višestrukog sukoba Huna i Rimljana područje je postalo deo kraljevine Burgundije. Franci su 534. pobedili poslednjeg burgundskog kralja Godomara i tada je Burgundija postala deo Franačke. Verdenskim sporazumom 843. se Franačko carstvo deli na tri države. Lotar I je dobio Burgundiju i Italiju. Nasleđuje ga Lotar II, koji dobija Lotaringiju. Burgundijom su vladali vojvode od Burgundije.
Grad je od 1034. postao deo Svetog rimskog carstva. Dobio je status slobodnog carskog grada sa autonomijom od 1184. Bio je sedište nadbiskupije Besankon. Car Fridrih Barbarosa je održao carski sabor u Bisamcu (Betansonu). U Besanconu je tada budući papa Aleksandar III otvoreno rekao caru da carska vlast dolazi od papa.
Bezanson je u 15. veku bio pod uticajem vojvoda od Burgundije, nakon venčanja Marije od Burgundije i Maksimilijana I, cara Svetog rimskog carstva grad je postao habzburški feud. Besankon je 1526. dobio pravo da kuje novac. To pravo je imao do 1673. Ipak sav taj novac je bio u ime Karla V, cara Svetog rimskog carstva. Španci su 1668. gradili glavni obrambeni kompleks la Sitadel, prema dizajnu francuskog vojnog arhitekte Vobana. Francuzi su 1674, zauzeli Bezanson i sam Voban je unapredio utvrđenja. Sporazumom iz Nijmegena grad je definitivno pripao Francuskoj.
Oko grada se pored toga nalazi veliki broj urvđenja, koja su izgrađena u doba Vobana.
Znamenitosti[uredi | uredi izvor]
Bezanson predstavlja jedan od najlepših istorijskih centara. Stari grad je okružen u širokoj potkovi rekom Du, a na vratu je blokiran Vobanovom citadelom. Istorijski centar predstvalja značajan skup klasičnih kamenih građevina, od kojih su mnoge iz Srednjeg veka. Među najposećenijim istorijskim spomenicima su:
- Bezanson (fr. Palais Granvelle) iz 16. veka, koju je izgradio kardinal Granvel, kancelar kralja Karla V
- Vobanova citadela
- Katedrala svetog Žana, većim delom iz 12. veka
- nekoliko rimskih spomenika, posebno
Bezanson je poznat i po jednoj od najlepših umetničkih galerija u Francuskoj.
- Muze de Bo Arts (fr. Musée des Beaux Arts, muzej lepih umetnosti) ima kolekciju, koja je sakupljana od 1694. Građevina je ponovo sagrađena 1960-ih.
Partnerski gradovi[uredi | uredi izvor]
Tver
Frajburg
Kuopio
Hadersfild - Kirklis
Bjelsko-Bjala
Nešatel
Bistrica
Pavija
Hadera
Durula
Man
Šarlotsvil
Reference[uredi | uredi izvor]
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- City Council Website (na francuskom)
- All Events in Besançon, Real City Guide (na francuskom)
- Besac.com: Online Média for Besançon: Events, Classifieds, Online Shops (na francuskom)
- Zvanični veb-sajt
- Unofficial Funicular Website (na francuskom i engleskom)
- Webpage about the Fortifications Arhivirano na sajtu Wayback Machine (23. novembar 2008)
- Besancon City Guide Arhivirano na sajtu Wayback Machine (3. mart 2009) (na francuskom)
- Besançon's Weblog (na francuskom)
- Besançon Hymn
- Izvor podataka: Insee
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Geografske | |
| Ostale | |
