Bitka za Bosanski Brod
| Bitka za Bosanski Brod | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo rata u Bosni i Hercegovini | |||||||||||
 Oslobođenje Bosanskog Broda 6. oktobra 1992. | |||||||||||
| |||||||||||
| Sukobljene strane | |||||||||||
 Republika Srpska |
 Hrvatska Herceg-Bosna Republika Bosna i Hercegovina | ||||||||||
| Komandanti i vođe | |||||||||||
|
Slavko Lisica |
Vinko Štefanek | ||||||||||
| Uključene jedinice | |||||||||||
|
Vojska Republike Srpske |
Hrvatska vojska Hrvatsko vijeće odbrane Hrvatske odbrambene snage | ||||||||||
| Jačina | |||||||||||
| oko 20.000 vojnika | oko 2.500 vojnika | ||||||||||
Bitka za Bosanski Brod je vođena od 27. septembra do 7. oktobra 1992. godine između Vojske Republike Srpske i jedinica policije Republike Srpske Krajine, s jedne strane i Hrvatske vojske, Hrvatskog vijeća odbrane i Hrvatskih odbrambenih snaga, s druge strane, u završnom delu operacije Koridor 92.
Prethodni događaji[uredi | uredi izvor]
Marta 1992. godine, u Bosanski Brod su ušle hrvatske paravojne snage i otpočele zločine nad srpskim civilima. Prema svedočenjima generala Boška Kelečevića, načelnika Štaba Prvog krajiškog korpusa Vojske Republike Srpske, samo u selu Sijekovac je prvog meseca ubijen 51 civil.[2] Ovo je bio prvi organizovani zločin nad srpskim stanovništvom u ratu u Bosni i Hercegovini.[3] Između marta i oktobra 1992. godine, pripadnici Hrvatskih odbrambenih snaga i Armije Republike Bosne i Hercegovine su u Bosanskom Brodu izvršili više zločina nad civilnim stanovništvom srpske nacionalnosti. Na prostoru grada je delovalo nekoliko koncentracionih logora, a procenjuje se da je kroz njih prošlo oko 2.000 srpskih civila.[4]
Sa prostora Broda i okolnih mesta, popisano je 76 srpskih civila koji su ubijeni, dok se mnogi vode kao nestali.
U selu Liješće srušena je seoska crkva Silaska Svetog Duha iz 1869. godine.
Kod Srba u Posavini još uvek je bila jaka svest o ustaškom genocidu iz Drugog svetskog rata, naročito ojačana činjenicom da su brigade Hrvatskog vijeća odbrane koristile ustaške simbole na svojim amblemima, poput latiničkog slova "U".
Situacija na terenu[uredi | uredi izvor]
Tokom avgusta i septembra 1992. godine, Vojska Republike Srpske je u više navrata pokušala da preseče mostobran kod Bosanskog Broda, ali bez uspeha. Hrvatsko vijeće odbrane i Armija Republike Bosne i Hercegovine su konstantno vršile pritisak na delove puta koji je bio pod kontrolom VRS.
Angažovane snage[uredi | uredi izvor]
Vojska Republike Srpske je za ovu bitku angažovala:
Na hrvatskoj strani su bile angažovane:
101. bosansko brodska brigada Hrvatskog vijeća odbrane;- 108. brigada Hrvatskog vijeća odbrane;
- 157. brodska brigada Hrvatske vojske.
Bitka[uredi | uredi izvor]
Napad jedinica Prvog krajiškog korpusa VRS na mostobran HV-HVO u Brodu pokrenut je 27. septembra. Prvih nekoliko dana nije bilo većih napredovanja srpskih snaga. Preokret se dogodio 4. oktobra kada VRS uspešno uravnotežava svoje snage na liniji dodira sa neprijateljem. Jedinice Prvog krajiškog korpusa zauzimaju Brod 6. oktobra u 22.00 časa. Glavnina hrvatskih snaga se tokom noći 5. – 6. oktobra izvukla preko Save u Slavonski Brod, a narednog dana su minirali most kako bi onemogućili prelazak srpskih snaga u Slavoniju. Tako je 7. oktobra okončana bitka za Brod.
Epilog[uredi | uredi izvor]
Oslobođenjem Bosanskog Broda, okončana je operacija Koridor 92. Hrvatski izvori pominju da je u završnici bitke oko 8.000 izbeglica prešlo iz Bosanskog u Slavonski Brod, ali kako su borbe trajale oko mosta na Savi, koji su potom i minirale hrvatske snage, biće da je ovaj broj preuveličan.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Obilježeno 29 godina od oslobođenja Broda od hrvatske okupacije”. Radio televizija Republike Srpske. 7. 10. 2021.
- ^ „Kelečević: Živio sam za koridor i umrijeću sjećajući ga se”. Radio televizija Republike Srpske. 3. 7. 2020.
- ^ „Sijekovac kod Bosanskog Broda: Prvi organizovani masovni zločin u BiH” (PDF). Srpski borac - list boraca Republike Srpske. 118/119: 12—13. mart/april 2009.
- ^ „Bosanski Brod 1992.”.
