Бодљикави прасићи
| Bodljikavo prase | |
|---|---|
| |
| Bodljikavo prase u berlinskom zoološkom vrtu | |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | |
| Tip: | |
| Klasa: | |
| Red: | |
| Podred: | |
| Infrared: | |
| Porodice | |
Bodljikavo prase je zajednički naziv za dve porodice iz infrareda Hystricognathi koji pripada redu glodara. Te dve porodice su bodljikavi prasići Starog sveta (lat. Hystricidae) i bodljikavi prasići Novog sveta (lat. Erethizontidae).
Opis[uredi | uredi izvor]
Bodljikavi prasići Starog sveta (lat. Hystricidae) naseljavaju južnu Evropu, Aziju (zapadnu[2] i južnu) i veći deo Afrike. Vrste iz ove porodice su velike noćne životinje, biljojedi, koji život provode na tlu. Najmanja vrsta iz ove porodice je dugorepo bodljikavo prase koje dostiže dužinu tela od 27,9 do 48 cm i težinu od 1,5 do 2,3 kg,[3] a najveće je obično bodljikavo prase koje dostiže dužinu tela od 60 do 83 cm bez repa i težinu od 13 do 27 kg.[4]
Bodljikavi prasići Novog sveta (lat. Erethizontidae) naseljavaju Severnu Ameriku i severni deo Južne Amerike. Naseljavaju šumska staništa i penju se na drveće, na kojima neke vrste provode veći deo života. Vrste iz ove porodice su uopšteno govoreći manje od vrsta iz porodice bodljikavi prasići Starog sveta (lat. Hystricidae) i nisu isključivo noćne životinje. Najmanje vrste iz ove porodice su vrste iz roda Coendou, koje dostižu dužinu tela od oko 30 cm i težinu od oko 900 g, a najveća vrsta je severnoameričko bodljikavo prase, koje dostiže dužinu tela od 86 cm i težinu do 18 kg.[5]
Jedna od najpoznatijih vrsta iz porodice bodljikavi prasići Starog sveta je obično bodljikavo prase (Hystrix cristata). Ono je veliki glodar tupe glave i dugih bodlji na zadnjem delu tela i repu. Bodlje su duge i do 40 cm i predstavljaju debele, očvrsle dlake bele boje sa tamnim prstenovima. Glava i prednji deo tela prekriveni su, naročito na leđima, dugim, uspravnim i debelim dlakama. Noge su mu kratke i snažne, na prstima ima čvrste kandže. Telo mu je dugačko oko 70 cm, rep do 12, a težinom tela dostiže od 13 do 27 kilograma. Noćna je životinja. Za vreme zime uglavnom miruje. Kada se nađe u opasnosti, nakostreši bodlje na telu i repu, trese ih i tako stvara šuštav zvuk. Skriva se u pukotinama i šupljinama među kamenjem i živi usamljeno.
Dodatno o bodljikavom prasetu[uredi | uredi izvor]
Bodljikavo prase ima ogromne bodlje; najveće su na njegovim leđima: dugačke su po 25 cm i debele 0,5 cm. Pomoću velikog, potkožnog mišića može po volji da uspravi sve bodlje. Nastanjuje predele severne Amerike, južne Evrope, Azije i Afrike. Živi samostalno. Danju miruje u dugačkim i niskim hodnicima koje sam iskopa u zemlji, a noću izlazi i luta naokolo u potrazi za hranom. Ona se sastoji od raznovrsnog bilja, korenja i plodova. Od napadača se brani podižući bodlje kojima šušti, pogotovo šupljim bodljama na repu. Bodlje mu se lako odvajaju od tela: kada ih neprijatelj dodirne, ostaju mu u koži što je veoma bolno. Ako je veoma uzbuđen, trupka stražnjim nogama po tlu. Uprkos tako opasnom izgledu bodljikavo prase je potpuno bezopasna i bezazlena životinja. Dva do četiri meseca posle parenja ženka donosi na svet 2 do 4 mladunca.
Stanište[uredi | uredi izvor]
Obično bodljikavo prase (Hystrix cristata) živi u suvim i kamenitim predelima, na planinskim obroncima pokrivenim žbunjem, a često je i uz obrađene površine. U Evropi živi u jugozapadnoj Italiji, na Siciliji i u Albaniji. Rasprostanjen je u velikim područjima zapadne Afrike.
Razmnožavanje[uredi | uredi izvor]
Početkom leta okoti do četiri mladunca koja za dva meseca postaju samostalni.
Životni vek[uredi | uredi izvor]
Bodljikavo prase ima relativno dug životni vek, donedavno je jedna jedinka držala rekord u doživljenoj starosti (živela je 27 godina),[6] kada je taj rekord oborila jedinka vrste golo slepo kuče (Heterocephalus glaber) koja je živela 28 godina.[7]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Napomena: Bodljikavo prase je zajednički naziv za dve porodice (Hystricidae i Erethizontidae) iz infrareda Hystricognathi
- ^ Porcupine on biblehub.com
- ^ ADW Animal Diversity Web
- ^ van Aarde, Rudi (1984). "The Encyclopedia of Mammals." pp. 704—705.
- ^ Woods, Charles. (1984). "The Encyclopedia of Mammals." pp. 686—689.
- ^ Parker, SB (1990) Grzimek's Encyclopedia of Mammals, vol. 4, McGraw-Hill, New York.
- ^ Buffenstein Rochelle; Jarvis Jennifer U. M. (2002). "The naked mole rat—a new record for the oldest living rodent"
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Životinjsko carstvo: album-bojanka za 250 sličica; autor teksta Eugen Draganović; Beograd (2004)
- van Aarde, Rudi (1984). Macdonald, D., ur. "The Encyclopedia of Mammals". New York: Facts on File. str. 704-705. ISBN 978-0-87196-871-5.
- Woods, Charles (1984). Macdonald, D., ur. "The Encyclopedia of Mammals". New York: Facts on File. str. 686-689. ISBN 978-0-87196-871-5.
- Buffenstein, Rochelle; Jarvis, Jennifer U. M. (maj 2002). „The naked mole rat—a new record for the oldest living rodent”. Science of aging knowledge environment. 2002 (21): pe7. PMID 14602989. doi:10.1126/sageke.2002.21.pe7.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
