Borivoje Domanović
| Borivoje Domanović | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1908. |
| Mesto rođenja | Lisice, Kneževina Srbija |
| Datum smrti | 1990. |
| Mesto smrti | Lisice, SFR Jugoslavija |
| Umetnički rad | |
| Polje | Klesarstvo |
| Pravac | Kamenorezaštvo zapadne Srbije |
Borivoje Domanović (1908–1990) iz Lisica manje je poznat majstor dragačevske klesarske škole.[1] Bio je sin i učenik vrsnog kamenoresca Filipa Domanovića sa kojim je izradio je grupu krajputaša kraj crkve u Samaili.[2]
Život[uredi | uredi izvor]
Bio je najmlađi od svih Filipovih sinova. U Prvom svetskom ratu, dok je još bio dete, nastradala su trojica njegove braće, a otac kao trećepozivac zarobljen i interniran u Mađarsku.[1] Po povratku iz zarobljeništva otac ga je obučio dletu, pa su dvadesetih i tridesetih godina zajedno izrađivali nadgrobnike i krajputaše širom Donjeg Dragačeva i u slivu Zapadne Morave.[1]
Delo[uredi | uredi izvor]
Uz Tihomira Petronijevića jedan je od poslednjih predstavnika dragačevske škole kamenoreza. Nastavio da sledi arhitektonske i stilske novine koje je Filip Domanović uneo je u obradu spomenika (stubići koji nose lučno nadsvođe, „klasicistički” floralni ornamenti), a što je kasnije široko prihvaćeno u kamenorezu zapadne Srbije.[1]
Tipologija spomenika[uredi | uredi izvor]
Spomenike je najčešće izrađivao od puhovskog peščara u oblika stuba pokrivenog „kapom”.[1]
Ornamentika i religiozni simboli[uredi | uredi izvor]
Odlikuje ga vešta obrada floralnih ornamenata i simboličnih motiva (golubovi koji zoblju grožđe). Od religioznih simbola prikazivao je Raspeća na krstovima, a od predmeta kandila i čirake sa svećama.[1]
Figuralne predstave[uredi | uredi izvor]
Nakon Prvog svetskog rata, zajedno sa ocem Filipom isklesao je veliki broj nadgrobnika i krajputaša vojnicima palim na solunskom frontu i drugim ratištima.[1] Vojnici su prikazani u stavu puškom „k nozi”, okićeni redenicima i medaljama na grudima, okruglastih dostojanstvenih lica ispod dubokih šajkača.[2]
Epitafi[uredi | uredi izvor]
Nadgrobni natpisi, uklesani prvoklasinim slovima, sadrže obilje podataka o životu pokojnika.[2]
Izvori[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Marinković, Radovan M (1985). Dragačevski zanati i zanimanja. Čačak: Litopapir.
- Dudić, Nikola (1995). Stara groblja i nadgrobni belezi u Srbiji. Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture; Prosveta. ISBN 978-86-80879-07-9.
- Marinković, Radovan M.; Marinković, Zoran (2010). Pisci iz Dragačeva : [leksikon]. Guča: Biblioteka Opštine Lučani. ISBN 978-86-88197-01-4.
- Nikolić, Radojko (1998). Kamenoresci narodnog obraza: kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije. Čačak: „Litopapir”.
- Stojić, Nikola (2011). Dragačevski epitafi : zapisi sa nadgrobnika i krajputaša (2, dopunjeno izd.). Čačak: Međuopštinski istorijski arhiv. ISBN 978-86-80609-45-4.
- Nikolić, Radojko (2018). Kamena knjiga predaka : o natpisima sa nadgrobnih spomenika zapadne Srbije (2, dopunjeno izd.). Čačak: Narodni muzej. ISBN 978-86-84067-63-2.