Pređi na sadržaj

Branjevo

Koordinate: 54° 23′ 00″ S; 19° 50′ 00″ I / 54.383333° S; 19.833333° I / 54.383333; 19.833333
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Za druga značenja, pogledajte stranicu Branjevo (višeznačna odrednica).
Branjevo
polj. Braniewo
Branjevo - Bazilika svete Katarine.
Zastava
Zastava
Grb
Grb
Administrativni podaci
Država Poljska
Stanovništvo
Stanovništvo‍
 — 2021.16.907[1]
 — gustina1.407 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate54° 23′ 00″ S; 19° 50′ 00″ I / 54.383333° S; 19.833333° I / 54.383333; 19.833333
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Površina12,41 km2
Branjevo na karti Poljske
Branjevo
Branjevo
Branjevo na karti Poljske
Poštanski broj14-500
Pozivni broj55
Registarska oznakaNBR
Veb-sajt
http://www.braniewo.pl/

Branjevo (polj. Braniewo) grad je u Poljskoj u varminjsko-mazurijskom vojvodstvu, sedište povjata. Kroz grad protiče reka Paseleka. U njemu živi 18.800 stanovnika (2001), a njegova površina iznosi 12 km².

  • Poštanski kod je od 14-500 do 14-506
  • Pozivni broj je (+48) 55
  • Grad se nalazi na koordinatama 54° 23' N 19° 50' E
  • Registarske tablice su NBR
  • Gradonačelnik je Henrik Mrozinski (2004)
Poljska je od 1999. godine podeljena na 16 oblasti koje se nazivaju vojvodstva (polj. województwa)

Istorija

[uredi | uredi izvor]

Prema nemačkom geografu Johanu Fridrihu Goldbeku (1748–1812), grad je prvobitno nosio ime Brunsberg po Brunu fon Šauenburgu (1205–1281), biskupu Olomouca u Moravskoj, koji je pratio češkog kralja Otokara II 1254. i 1267. učestvovao u krstaškom ratu Tebtonskih vitezova protiv Starih Prusa.[2]

Grad je nastao 1240. na mestu drevnog pruskog naselja Brusebergue (koje je nastalo oko krstaškog zamka). 1260. naselje je potpuno uništeno usled pruskog ustanka. 1274. grad Braunsberg (na poljskom je zvan Brunsbergą) je ponivno podignut i 1. aprila 1284. od biskupa dobio status grada. U tom periodu grad je bio važan trgovački centar. Branjevo je već od XIV veka bilo član Hanze. Godine 1440. grad je bio jedan od osnivača Pruske konfederacije, koja se suprotstavljala tevtonskoj vlasti,[3] i na čiji je zahtev kralj Kazimir IV Jagelon 1454. pripojio teritoriju Kraljevini Poljskoj. Grad se obavezao na vernost poljskom kralju i priznao njegovu vlast marta 1454. u Krakovu.[4] Posle trinaestogodišnjeg rata koji je usledio, Teutonski vitezovi su se odrekli svih prava na grad u Drugom trnskom miru 1466. godine.[5]

Branjevo je oko tri godine okupirala Švedska tokom Livonskog rata u 16. veku. U Varmiji je luteransko učenje ponovo potisnuto kada je knez-biskup Stanislav Hosius (1504–1579) doveo jezuite i osnovao školu Collegium Hosianum. Među učenicima škole bili su poljski katolički Sveti Andrej Bobola, poljski državnici i visoki dostojanstvenici Mikolaj Zebžidovski[6] i Pjotr Gembicki, najistaknutiji latinski pesnik Evrope iz 17. veka Maciej Kazimir Sarbievski,[7] misionar, istraživač, matematičar, sinolog Jan Mikolaj Smogulecki,[8] i Primas Poljske Gabrijel Podoski.[9] Istaknuti mađarski renesansni pesnik Balint Balaši boravio je u gradu 1590–1591.[10] Godine 1945. Branjevo je u velikoj meri uništeno od strane Crvene armije. Posle Drugog svetskog rata grad je dobio slovenski naziv - Branjevo (Braniewo). Nakon nemačke predaje, suverenitet nad gradom je 7. jula svečano prenet na poljske vlasti.[11]

Demografija

[uredi | uredi izvor]
Demografija
2021.
16.907
  • 1875: 10.796 stanovnika
  • 1880: 11.542 stanovnika
  • 1900: 12.497 stanovnika
  • 1910: 13.601 stanovnika
  • 1925: 13.893 stanovnika
  • 1933: 15.325 stanovnika
  • 1939: 21.142 stanovnika
  • 2001: 18.800 stanovnika

Atrakcije

[uredi | uredi izvor]
  • Bazilika svete Katarine
  • Crkva svete Trojce (grčko-katolička)
  • Ulazna kula davnog biskupskog zamka
  • ostaci gradskih zidina

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ „Local Data Bank”. Statistics Poland. Pristupljeno 2022-06-01.  Data for territorial unit 2802011.
  2. ^ Bruno von Schauenburg is also known as the founder of the village of Brušperk in Bohemia, the German name of which also is Braunsberg.
  3. ^ Górski, Karol (1949). Związek Pruski i poddanie się Prus Polsce: zbiór tekstów źródłowych (na jeziku: poljski). Poznań: Instytut Zachodni. str. 11. 
  4. ^ Górski, p. 72
  5. ^ Górski, p. 99
  6. ^ „Dzieje Rodu Zebrzydowskich”. Kalwaria.eu (na jeziku: poljski). Pristupljeno 11. 7. 2020. 
  7. ^ Maciej Kazimierz Sarblewski, Epigrammatum liber/Księga epigramatów, Wydawnictwo IBL, 2003, p. 6 (in Polish)
  8. ^ Ludwik Grzebień. „Jan Mikołaj Smogulecki h. Grzymała”. Internetowy Polski Słownik Biograficzny (na jeziku: poljski). Pristupljeno 11. 7. 2020. 
  9. ^ „Gabriel Podoski”. Prymas Polski (na jeziku: poljski). Pristupljeno 1. 7. 2020. 
  10. ^ Mike Pincombe "Life and Death on the Habsburg–Ottoman Frontier: Bálint Balassi's 'In Laudem Confiniorum' and Other Soldier-sings', in "Borders and Travellers in Early Modern Europe", edited by Thomas Betteridge, Ashgate, 2007, p. 85
  11. ^ Joanna Ewa Wisniewska. PREUßISCH HOLLAND/PASLEK – DIE WENDE DES JAHRES 1945. DIE VERTREIBUNG/AUSSIEDLUNG DER DEUTSCHEN BEVÖLKERUNG 1945-1947 (PDF). str. 91. 

Spoljašnje veze

[uredi | uredi izvor]
Branjevo na Vikimedijinoj ostavi.


Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Брањево&oldid=28999818”