Pređi na sadržaj

Valerij Legasov

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Valerij Legasov
Lični podaci
Datum rođenja(1936-09-01)1. septembar 1936.[1]
Mesto rođenjaTula, Ruska SFSR, SSSR
Datum smrti27. april 1988.(1988-04-27) (51 god.)[1]
Mesto smrtiMoskva, Ruska SFSR, SSSR
Naučni rad
PoljeNeorganska hemija
InstitucijaInstitut atomske energije Kurčatov[2]
Moskovski fizičko-tehnički institut
Hemijski fakultet Moskovskog državnog univerziteta Lomonosov

Valerij Aleksejevič Legasov (rus. Валерий Алексеевич Легасов; 1. septembar 1936 — 27. april 1988) bio je istaknuti sovjetski neorganski hemičar i punopravni član Akademije nauka Sovjetskog Saveza. Poznat je kao šef komisije koja je istraživala Černobiljsku katastrofu.[3]

Biografija

[uredi | uredi izvor]

Legasov je rođen u Tuli u porodici civilnih radnika 1. septembra 1936. godine.[4][5][6] Srednju školu završio je u Kursku.[4] Između 1949. i 1954. godine, studirao je u Školi 56 u Moskvi i diplomirao sa zlatnom medaljom.[4] Škola sada nosi njegovo ime i njegova bronzana statua stoji na ulazu.

Diplomirao je na Fakultetu fizičko-hemijskog inženjerstva na Moskovskom institutu za hemiju i tehnologiju Mendeljejev.[7] Radio je kao sekretar Komsomolskog komiteta Moskovskog instituta za hemijsku tehnologiju. Postdiplomske studije započeo je 1962. godine na Departmanu za molekularnu fiziku Instituta atomske energije Kurčatov,[8] prvo kao mlađi, zatim kao viši istraživač, a na kraju i kao vođa laboratorije. Svoju tezu odbranio je 1967. godine na Institutu Kurčatov, pod nadzorom Isaka Kikoina, o sintezi jedinjenja plemenitih gasova i proučavanju njihovih svojstava.[8] Diplomu je dobio 1967. godine, a doktorat iz hemije 1972. godine, što je značajno dostignuće za 36-godišnjeg naučnika.

Izabran je za dopisnog člana Akademije nauka Sovjetskog Saveza 1976. godine. Od 1978. do 1983. godine bio je profesor na Moskovskom fizičko-tehničkom institutu. Punopravni član Akademije nauka Sovjetskog Saveza postao je 1981. godine na Departmanu za fiziku hemiju i tehnologiju neorganskih materijala. Od 1983. godine do smrti radio je kao šef Departmana za radiohemiju i hemijsku tehnologiju na Hemijskom fakultetu Moskovskog državnog univerziteta Lomonosov. Postao je prvi zamenik direktora za naučni rad na Institutu atomske energije Kurčatov.[9]

Černobiljska katastrofa

[uredi | uredi izvor]
Glavni članak: Černobiljska katastrofa


U vreme kada se desila Černobiljska katastrofa 26. aprila 1986. godine, Legasov je bio prvi zamenik direktora na Institutu atomske energije Kurčatov.[10] Postao je ključni član vladine komisije koja je formirana da bi se istražili uzroci katastrofe i planirali ublažavanje njenih posledica. Doneo je najvažnije odluke kako bi izbegao ponavljanje nesreće i obavestio je vladu o situaciji u oblasti katastrofe. Nije se ustručavao da razgovara sa kolegama naučnicima i novinarima o sigurnosnim rizicima uništene elektrane i insistirao je na neposrednoj evakuaciji celokupnog stanovništva grada Pripjat u blizini. U avgustu 1986. predstavio je izveštaj sovjetske delegacije na posebnom sastanku Međunarodne agencije za atomsku energiju u Beču. Njegov izveštaj je pokazao dubinu analize i iskrenosti u diskusiji o obimu i posledicama tragedije.[11]

Smrt

[uredi | uredi izvor]

Dan posle druge godišnjice katastrofe,[3] Legasov je počinio samoubistvo,[12] tako što se obesio u svojoj kancelariji.[13] Navodno, pre nego što je izvršio samoubistvo, snimio je audio snimke u kojima je otkrio ranije nepoznate činjenice o katastrofi.[13] Prema analizi snimaka za Bi-Bi-Sijev film Chernobyl Nuclear Disaster,[14] Legasov tvrdi da je zbog političkog pritiska izostavio spominjanje sovjetske nuklearne tajne u svom izveštaju za Međunarodnu agenciju za nuklearnu energiju, tajnu koja je čak i od operatera elektrane krila informacije o prethodnim nesrećama i poznatim problemima sa dizajnom reaktora. Program je implicirao da je njegovo samoubistvo bilo barem delimično zbog njegove uznemirenosti jer nije pričao o tim faktorima u Beču, zbog zabrane da to naknadno učini i zbog štete koja je nanesena njegovoj karijeri zbog tih pokušaja.[12] U novinama Bulletin of the Atomic Scientists napisano je da je Legasov postao ogorčen zbog neuspeha vlasti da se suoče sa manama u dizajnu.[15]

Legasovljevo samoubistvo šokiralo je sovjetsku nuklearnu industriju. Problem sa dizajnom kontrolnih šipki u černobiljskom tipu RBMK reaktora je brzo prihvaćen i promenjen.[14] Predsednik Rusije Boris Jeljcin posthumno je Legasovu dodelio počasnu titulu Heroja Ruske Federacije 20. septembra 1996. godine za „hrabrost i junaštvo” pokazano u njegovoj istrazi katastrofe.[16]

Sahranjen je na groblju Novodevičje u Moskvi.[17]

Vidi još

[uredi | uredi izvor]

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ a b Nemeckaя nacionalьnaя biblioteka, Berlinskaя gosudarstvennaя biblioteka, Bavarskaя gosudarstvennaя biblioteka i dr.Record #111254663 // Obщiй normativnый kontrolь (GND) — 2012—2016.
  2. ^ Ap (30. 4. 1988). „Valery Legasov, 51, Chernobyl Investigator”. The New York Times (na jeziku: engleski). ISSN 0362-4331. Pristupljeno 26. 5. 2019. 
  3. ^ a b „Chemist, Investigator of Chernobyl Nuclear Accident Dies at 51”. AP NEWS. Pristupljeno 26. 5. 2019. 
  4. ^ a b v „New Times”. New Times. New Times Publishing House. 1996. str. 58. 
  5. ^ Schmid, Sonja D. (2015). Producing Power: The Pre-Chernobyl History of the Soviet Nuclear Industry. 
  6. ^ „The Current Digest of the Soviet Press”. American Association for the Advancement of Slavic Studies. 1988. str. 24. 
  7. ^ Marples, David (1991). Ukraine under Perestroika: Ecology, Economics and the Workers’ Revolt. str. 21. 
  8. ^ a b Josephson, Paul R. (2005). Red Atom: Russia's Nuclear Power Program from Stalin to Today. 
  9. ^ Bulletin of the Atomic Scientists (na jeziku: engleski). 1987. 
  10. ^ Marples, David (26. 1. 2003). „Hans Blix: our man in Iraq” (PDF). The Ukrainian Weekly. str. 2,. Arhivirano iz originala (PDF) 18. 02. 2012. g. Pristupljeno 26. 05. 2019. 
  11. ^ Belbéoch, Bella (1998). „RESPONSABILITES OCCIDENTALES DANS LES CONSEQUENCES SANITAIRES DE LA CATASTROPHE DE TCHERNOBYL, EN BIELORUSSIE, UKRAINE ET RUSSIE” [Western responsibility regarding the health consequences of the Chernobyl catastrophe in Belarus, the Ukraine and Russia]. Radioprotection et Droit nucléaire [eds.: Ivo Rens and, Joël Jakubec, collection SEBES,. str. 247—261. Arhivirano iz originala 26. 07. 2011. g. Pristupljeno 26. 5. 2019. 
  12. ^ a b „Legasov suicide leaves unanswered questions”. Nuclear Engineering International. jul 1988. Arhivirano iz originala 20. 07. 2020. g. Pristupljeno 26. 05. 2019. „Soviet nuclear industry sources have said that domestic problems played a role, but the timing, 27 April, exactly two years after the Chernobyl accident, is clearly of major significance. His death was first officially announced on 29 April, but without any mention of the cause. Subsequently it emerged that he had taken his own life.” 
  13. ^ a b Neef, Christian (24. 3. 2011). „'This Reactor Model Is No Good': Documents Show Politburo Skepticism of Chernobyl”. Der Spiegel. Prevod: Sultan, Christopher. „But he did not die of radiation sickness, even though he spent four months in Chernobyl after the explosion there. Legasov hanged himself in his office on April 27, 1988, almost two years to the day after the reactor accident in present-day Ukraine.” 
  14. ^ a b Surviving Disaster: Chernobyl Nuclear DisasterBBC
  15. ^ Marples, David (septembar 1993). Chernobyl's Lengthening Shadow. The Bulletin of the Atomic Scientists. str. 40. 
  16. ^ Paulo Emilio V. de Miranda, Science and Engineering of Hydrogen-Based Energy Technologies
  17. ^ "Valeri Alekseevich Legasov," findagrave.com

Spoljašnje veze

[uredi | uredi izvor]
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Валериј_Легасов&oldid=28557453”