Virus brazdavosti stabla jabuke
Virus brazdavosti stabla jabuke se, osim na jabuci, može javiti i na drugim drvenastim biljkama iz porodice Rosaceae.
Rasprostranjenost[uredi | uredi izvor]
- Afrika - Egipat, Maroko, Južnoafrička Republika.
- Amerika: Brazil, Kanada, SAD.
- Azija: Kina, Indija, Izrael, Severna Koreja.
- Evropa: Austrija, Belgija, Srbija, Bosna i Hercegovina, Mađarska, Francuska, Rumunija, Hrvatska.
- Australija: Novi Zeland, Australija.
Fizičke i hemijske karakteristike, građa virusa[uredi | uredi izvor]
Ima končaste čestice dužine oko 620 nm, a širine 12 nm. Genom je jednodelni ss(+)RNK, koja čini oko 5% mase čestice. Proteinski omotač je sačinjen od jednog polipeptida. [1]
Krug domaćina[uredi | uredi izvor]
Pored jabuke, viurs se javlja i na drugim drvenastim biljkama kao što su kruška, japanska kruška[2], biljka kivi[3] i u pojedinim ukrasnim biljkama.
Patogeneza[uredi | uredi izvor]
Prenosi se kalemljenjem, ne prenosi se putem vektora. Eksperimentalno je prenet semenom korova pepeljuge (Chenopodium album).
Simptomatologija i ekonomski značaj[uredi | uredi izvor]
Prvo je opisana na jabuci sorte Virginia Crab, na kojoj prouzrokuje brazdavost stabla, formiranje mrkih linija na stablu i nepravilno srastanje podloge i plemke. Na drugim genotipovima jabuke često izostaje ispoljavanje simptoma. U slučaju kalemljenja zaražene plemke na podlogu Malus sieboldii ili Malus sieboldii var. arborescens virus prouzrokuje simptome u kruni jabuke (uvijanje listova, naboranost i nekroze listova), pri čemu je taj simptom nazvan "apple top working disease". Takođe prouzrokuje nepravilno srastanje kalemljenog pupoljka kod citrusa, nateklost plodova mandarina, može smanjiti rod Zlatnog delišesa za 30%, a zaražena stabla su niža i manjeg prečnika krune od zdravih. [4]
Mere suzbijanja[uredi | uredi izvor]
Pošto se prenosi putem kalemljenja, osnova uspešne zaštite je korišćenje zdravstveno kontrolisanog sadnog materijala. EPPO sertifikacione šeme za jabuku i krušku nalažu testiranje sadnog materijala i za ovaj virus - testove inokulacije na zeljastim i drvenastim indikator biljkama, serološke i molekularne tehnike. Virus se uspešno može eliminisati iz kalem grančica jabuke putem termoterapije, držanjem na 30°C tokom 36 dana[5]. Virus se može eliminisati i putem hemoterapije, kombinacijom kvercetina i ribavirina.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Yoshikawa, N.; Takahashi, T. (1992). „Evidence for translation of apple stem grooving capillovirus genomic RNA” (PDF). Journal of General Virology. 73: 1313—1315 — preko Plant Pathology Laboratory.
- ^ Shim, Hyekyung (2004). „Nucleotide sequences of a Korean isolate of apple stem grooving virus associated with black necrotic leaf spot disease on pear (Pyrus pyrifolia)”. National Center for Biotechnology Information. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15528995/: 192—199.
- ^ Clover, G. R. G.; et al. (2003). „Characterization of a strain of Apple stem grooving virus in Actinidia chinensis from China”. Plant Pathology. 52: 371—378. Arhivirano iz originala 25. 05. 2021. g. Pristupljeno 12. 03. 2021.
- ^ Bagi, prof. dr Ferenc; Jasnić, prof. dr Stevan; Budakov, doc. dr Dragana (2016). Viroze biljaka. Novi Sad: Univerzitet u Novom Sadu, Poljoprivredni fakultet. str. 219. ISBN 978-86-7520-372-8.
- ^ De Sequeira, O.A.; Posnette, AF (1969). „Apple stem gooving. In: Virus diseases of apples and pears.”. Commonw. Bur. Hort. Pl. Crops. Tech. Commun. 30: 2 — 4.
Literatura[uredi | uredi izvor]
Bagi, prof. dr Ferenc; Jasnić, prof. dr Stevan; Budakov, doc. dr Dragana (2016). Viroze biljaka. Novi Sad. Univerzitet u Novom Sadu, Poljoprivredni fakultet. ISBN 978-86-7520-372-8