Vitreoretinalna hirurgija
Vitreoretinalna hirurgija (VRH) je grupa hirurških procedura koje se rade duboko u unutrašnjosti oka, u anatomskoj oblasti u kojoj se nalaze staklasto telo i mrežnjača (retina), što čini vitreoretinalne operacije veoma delikatnim.[1]
Glavni zadatak vitrektomije je obnavljanje, očuvanje i poboljšanje vida kod širokog spektra stanja, uključujući starosnu degeneraciju makule, dijabetesnu retinopatiju i odlubljivanje mrežnjače.
Opšte informacije
[uredi | uredi izvor]Mrežnjača je neurosenzorno tkivo koje oblaže zadnji zid oka. Poput filma u kameri, mrežnjača je odgovorna za stvaranje slika koju neka osoba vidi. Centar mrežnjače se naziva makula jedini je deo koji je sposoban za fini detaljan vid (vid čitanja, prepoznavanje lica, itd). Ostatak mrežnjače, periferni deo mrežnjače, je namenjen za bočni vid. Mrežnjača izvan centra makule, čini više od 95% mrežnjače, i nije sposobna za fini detaljan vid.
Očna jabučica je ispunjena bistrom providnom polučvrstom supstancom poput gela koja se zove staklasto telo. Ono obično potpuno ispunjava očnu jabučicu i lepi se za celu površinu mrežnjače. Međutim, podvrgava se tečnosti (postaje vodenasto) i odvaja se od mrežnjače i slobodno lebdi u očnoj šupljini. Ovaj proces se naziva zadnje odvajanje staklastog tela (PVD). Ovo se prirodno dešava kod ljudi kao rezultat starenja, obično kod ljudi srednjih godina. Takođe je češće kod kratkovidih osoba, kao i nakon operacije katarakte.
Nakon što napravi tri mala reza na beonjači, hirurg će zatim pažljivo ukloniti gel staklastog tela koji se nalazi u zadnjoj polovini oka.
Tokom operacije, gel staklastog telo će biti zamenjen ili izbalansiranim rastvorom soli, mehurom gasa ili mehurom ulja. Oni se koriste za držanje slojeva mrežnjače na mestu, pomažući da se „tamponira“ i osigura mrežnjače nakon operacije.
Uspešnost vitreoretinalne hirurgije zavisi od održavanja odlične hemostaze kako bi se omogućila adekvatna intraoperativna vizualizacija tkiva koje se secira i da bi se smanjio rizik od postoperativnih komplikacija.[2]
Indikacije
[uredi | uredi izvor]Vitreoretinalna hirurgija kao vrsta operacija izvodi se na mrežnjači, staklastom telu i makuli oka, u cilju lečenje stanja kao što su:[1]
- Dijabetesna retinopatija - komplikacija dijabetesa koja oštećuje krvne sudove u mrežnjači.
- Bljeskovi - koji se javljaju kada se staklasto telo kreće oko oka i povlači mrežnjaču, stvarajući bljesak svetlosti.
- Plutanje - se javlja kada se male supstance formiraju u staklastom telu ili usled kidanja mrežnjače ili krvarenja.
- Makularne rupe - stanje povezano sa starenjem u kojem se staklasto telo skuplja i povlači mrežnjaču, stvarajuči rupu u delu koji se zove makula (centar mrežnjače gde je najveći fokus), što utiče na vid.
- Makularni nabor - nabiranje u vrlo maloj oblasti mrežnjače koja je odgovorno za fokus, što uzrokuje izobličen vid.
- Odvajanje mrežnjače - od zadnjeg dela oka. Pacijenti doživljavaju osećaj kao da im se zavese zatvaraju na perifernom vidu.[3]
- Retinitis pigmentosa - grupa retkih genetskih poremećaja koji izazivaju degeneraciju ćelija u obe mrežnjače, što dovodi do dubokog gubitka vida. Simptomi uključuju progresivni gubitak noćnog vida, perifernog vida i centralnog vida.
- Retinopatija nedonoščadi - poremećaj oka mrežnjače koji prvenstveno pogađa prevremeno rođene bebe. Pošto mrežnjača nije u potpunosti razvijena, abnormalni krvni sudovi mogu urasti u nju, što dovodi do izobličenja i odvajanja mrežnjače.[4]
- Retinoblastom - oblik raka oka koji se skoro uvek dijagnostikuje u detinjstvu ili ranom detinjstvu.
Postupak
[uredi | uredi izvor]VRH se obično izvodi ambulantno, tako da se pacijnti mogu vratiti kući istog dana kada je i izvedana procedura.
Iako vreme oporavka nakon VRH zavisi od specifičnosti procedure koja se izvodi, većina pacijenata može da nastavi sa normalnim aktivnostima u roku od nekoliko dana do nekoliko nedelja nakon operacije.
Izvori
[uredi | uredi izvor]- ^ a b „Vitreoretinal Surgery – Macular Holes, Floaters and Flashes”. Associated Retina Consultants (na jeziku: engleski). 2019-01-03. Pristupljeno 2024-11-18.
- ^ Chow, David R.; de Bustros, Serge (2006), Control of Perioperative Bleeding in Vitreoretinal Surgery, Elsevier, str. 2451—2461, ISBN 978-0-323-02598-0, Pristupljeno 2024-11-18
- ^ „Ablacija retine, razdvajanje, bolest, bolesti, oftalmologija”. Stetoskop.info (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-11-18.
- ^ Thacker, Prolima G.; Repka, Michael X. (2024), Retinopathy of Prematurity, Elsevier, str. 545—551, ISBN 978-0-323-69415-5, Pristupljeno 2024-11-18
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor] | Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |
