Vonjarcvašheđ

Vonjarcvašheđ mađ. Vonyarcvashegy
Ime naselja pisano rovaškim pismom
Grb
Administrativni podaci
Država	Mađarska
Region	Zapadna prekodunavska regija
Županija	Zala
Srez	Kesthelj
Stanovništvo
Stanovništvo	‍
— 2017.	2.293
— gustina	155,67 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate	46° 45′ 43″ S; 17° 18′ 58″ I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Površina	14,28 km2
Vonjarcvašheđ Vonjarcvašheđ na karti Mađarske
Poštanski broj	8314
Pozivni broj	(+36) 83
Veb-sajt
www.vonyarcvashegy.hu/

Vonjarcvašheđ (mađ. Vonyarcvashegy) je naselje u zapadnoj Mađarskoj. Vonjarcvašheđ je veće naselje u okviru županije Zala. Naselje je nastalo spajanjem nekadašnjih naselja Vonjarc i Vašheđ 1850. godine. Tada su se stanovnici bavili pre svega vinogradarstvom i ribarstvom. Kasnije kultivisani lokalni kupališni život zasnivao se na delatnosti kupališnog društva osnovanog 1930. godine.

Geografija

Lokacija

Vonjarcvašheđ se nalazi na obali zaliva Kesthelj, na južnom obodu Kesthelj visoravni, u istočnom delu okruga Zala. Naselje je sa juga omeđano Balatonom, a sa severa planinama, pa je otvoreno samo u pravcu istok-zapad. Kroz naselje prolazi i železnička pruga Balatonsentđerđ–Tapolca–Uk, na kojoj železnička stanica u naselju prima prigradske i brze vozove iz Pečuja i Sombathelja.

Glavni put naselja je sporedni put 71, koji ga povezuje sa naseljima na severnoj obali Balatona i Kestelja. Vonjarcvašheđ je lako dostupan iz Kesthelja autobusom, ali postoje česti letovi iz Tapolca.

Istorija

Artefakti iz doba Rimljana i migracija takođe dokazuju da je postojao drevni Balatonski prelaz između Balatonsentđerđa i Fenekpuste. Prvo poznato lokalno ime na toj teritoriji je Bešenje, iz vremena nakon dolaska Mađara na ove prosrtore. Ime je dobio po doseljenim Pečenezima. Još u 14. veku pominje se pod ovim imenom. Ovaj lokalitet se nalazio na malom istaknutom grebenu između damađnje železničke stanice i zapadnog dela ulice Egri Jožef. Dokazi o tome iznjedrili su se 1969. godine, tokom radova na kanalizaciji nđeni su ostaci stambene kuće i đubrišta iz 15. i 16. veka.

Sentđerđ je na karti iz 16. veka upisan kao S. Georg. Prvi put je zakupljena sa istoimenom crkvom 1298. godine. Crkva je stajala na današnjem groblju. U 15. veku se javlja kao Mente-Sentđerđ i Šarkoz-Sentđerđ. Naselje je 1403. godine bilo vlasništvo Lasla Fančija Gordovaija, ali je 1454. godine i porodica Sentđerđi tu imala pravo posednika. Godine 1480. Bereni, Botjan, Kezi, Oslar i Šagfalu su se graničili sa Sentđorđom. Njihova pretpostavljena lokacija je Kesi jugoistočno od sela, Oslar istočno (blizu Balatonujlaka), Sag jugoistočno u pravcu Kethelja.

Poreski registar iz 1550. godine dokazuje postojanje dvostruke nagodbe, prema kojoj je Eđhazaš-Sentđerđ u vlasništvu Mihalja Petoa, dok je Sarkozi-Sentđerđ posed bio zajednički sa Imreom Keresturijem. Verovatno je da je Sarkozi-Sentđerđ isti kao bivši Beseni. U vinogradu Senteđihaze, istočno od nekadašnjeg glavnog grada Barija, stajalo je od 12. do 16. veka selo Bar. Imanje Batćan je bilo smešteno između Sentđerđa i Bara. Turska osvajanja stigla su do mesta 1566. godine i Sentđerđ i Batćan su opustošeni. Stanovništvo je pobeglo u trsku Balatona, na ostrvo Dijas. Posle pada Osmanskog carstva 1699. godine, prema spisku u župi Vors, u Balatonsentđerđu je živelo 8 porodica sa posedima (kmetskim parcelama).

Selo je naselje u razvoju i zahvaljujući svojim društvenim uslugama predstavlja mikro-centar okolnih sela. Posećen je i sa turističke tačke gledišta, koji se uglavnom fokusira na Čilagvar, Talpašhaz i Kiš-Balaton. Železnica, pošta, ciglana, usluge i rastuća srednja i mala preduzeća pružaju mogućnost zaposlenja za stanovnike sela i okolnih naselja.

Stanovništvo

Tokom popisa 2011. godine, 79,7% stanovnika se izjasnilo kao Mađari, 3,4% kao Nemci, 2,6% kao Romi i 0,3% kao Rumuni (18,2% se nije izjasnilo).

Verska distribucija je bila sledeća: rimokatolici 61,6%, reformisani 1,9%, luterani 0,9%, grkokatolici 0,2%, bez veroispovesti 6,7% (27,9% se nije izjasnilo).

Izvori

• Sági Károly-Zákonyi Ferenc: Balaton. Panoráma Útikönyvek 1989. (ISBN 963 243 266 5)

Spoljašnje veze

• Zvanični veb-sajt
• Fotografije Vonjarcvašheđa Arhivirano na sajtu Wayback Machine (24. februar 2009)