Vrhovni vođa Irana
Vrhovni vođa (pers. رهبر انقلاب) veliki je ajatolah i šef države u Iranu.
Aktuelni vrhovni vođa je Ali Hamnej (od 1989).
Izbor
[uredi | uredi izvor]Vrhovnog vođu bira Skupština stručnjaka na neodređeno. Ukoliko stručnjaci utvrde da je vrhovni vođa postao nesposoban za vršenje ustavnih nadležnosti ili ukoliko izgubi kvalifikacije potrebne za izbor, Skupština stručnjaka će ga razriješiti.
Nadležnosti
[uredi | uredi izvor]Nadležnosti vrhovnog vođe su:
- utvrđivanje opšte politike Islamske Republike Iran nakon konsultacija sa Savjetom cjelishodnosti
- nadgledanje nad pravilnim sprovođenjem utvrđene opšte politike
- donošenje ukaza za raspisivanje referenduma
- vrhovno komandovanje Oružanim snagama
- proglašavanje rata i mira i mobilizacije Oružanih snaga
- imenovanje, razrješenje i prihvatanje ostavki od:
- članova Savjeta čuvara
- glavnog sudije
- direktora nacionalne radio-televizijske mreže
- načelnika Generalštaba Oružanih snaga
- vrhovnog glavokomandujućeg Oružanih snaga
- glavnokomandujućih Oružanih snaga
- rješavanje razmirica između tri vida Oružanih snaga i regulisanje njihovih odnosa
- rješavanje problema, koji ne mogu biti rješeni konvencionalnim metodama preko Savjeta ekspeditivnosti
- potpisivanje ukaza o raspisivanju izbora za predsjednika Islamske Republike Iran
- razrješavanje predsjednika Islamske Republike, uzimajući u obzir držani interes, nakon što ga Vrhovni sud proglasi za kršenje Ustava ili nakon što mu Parlament izglasa nepovjerenje na osnovu člana 89 Ustava
- amnestiranje ili pomilovanje osuđenih, u skladu sa islamskim kriterijumima, na prijedlog glavnog sudije.
Vrhovni vođa može svoje dužnosti prenositi i na druga lica.
