Geografija Farskih Ostrva
Farska ostrva su ostrvska grupa koja se sastoji od osamnaest ostrva između Norveškog mora i severnog Atlantika, otprilike na pola puta između Islanda i Norveške. Njegove koordinate su 62° N 7° W / 62° S; 7° Z. Površine je 1.393 kvadratna kilometra i uključuje mala jezera i reke, ali ne i veća. Ima 1.117 kilometara obale i nema kopnenih granica sa bilo kojom drugom državom.
Farska ostrva uglavnom imaju hladna leta i hladne zime, sa obično oblačnim nebom i čestim maglom i jakim vetrovima. Iako na visokoj geografskoj širini, zbog Golfske struje njihova klima je poboljšana. Ostrva su krševita i stenovita sa nekim niskim vrhovima; obale su uglavnom oivičene liticama. Farska ostrva su značajna po tome što imaju najviše morske litice u Evropi, a inače neke od najviših na svetu. Najniža tačka je na nivou mora, a najviša na Sletaratindur, koja se nalazi na 882 metra nadmorske visine. Pejzaž je otežavao izgradnju puteva, a tek nedavno je to popravljeno izgradnjom tunela.
Mnoga Farska ostrva imaju tendenciju da budu izduženog oblika. Prirodni resursi uključuju ribu i hidroenergiju.
Statistika
[uredi | uredi izvor]
- Geografske koordinate
-
- 62° 00′ N 06° 47′ W / 62.000° S; 6.783° Z
- Sever: Eniberg, 62°29′,2 N
- Jug: Sumbiarsteinur, 61°21′,6 N
- Zapad: Gadrangur, 7°40′,1 W
- Istok: Stapin, 6°21′,5 W
- Prostor
-
- Zemljište: 1,393 km²
- Voda: 7.19 km² (područje obuhvata 10 najvećih jezera. Postoji niz manjih jezera i potoka.)[1]
- Granice zemljišta
- 0 km
- Obala
- 1,117 km
- Pomorska potraživanja
-
- Teritorijalno more: 3 nmi (5,6 km; 3,5 mi)
- Kontinentalni pojas: 200 nmi (370,4 km; 230,2 mi) ili dogovorene granice ili srednja linija
- Ekskluzivna ekonomska zona: 200 nmi (370,4 km; 230,2 mi) ili dogovorene granice ili srednja linija
- Klima
- Subpolarna okeanska klima (Kepenova klasifikacija klime) moderira Severnoatlantska struja; duge, blage, vetrovite zime; kratka, prohladna leta, vlažna na jugu i zapadu. Arktička klima (Köppen ET) na nekim planinama
- Tlo
- Neravan, kamenit, poneki niski vrhovi; litice duž većeg dela obale. Obale su duboko razvedene fjordovima, a uski prolazi između ostrva uzburkani su jakim plimnim strujama. Duž obale postoji više morskih naslaga.
- Ekstremi nadmorske visine
-
- Najniža tačka: Atlantski okean 0 m
- Najviša tačka: Sletaratindur 880 m
- Prirodni resursi
- Ribe, kitovi, hidroenergija, vetar, moguća nafta i zemni gas
- Korišćenje zemljišta
-
- Obradivo zemljište: 2.14%
- Trajni usevi: 0%
- Ostalo: 97.86% (2012)
- Životna sredina—međunarodni sporazumi
- Morsko odlaganje
Klima
[uredi | uredi izvor]Klima je klasifikovana kao subpolarna okeanska klima (Kopenova klasifikacija klime), sa područjima sa klimom tundre, posebno u planinama, iako neka priobalna ili nižinska područja mogu imati veoma blage zimske verzije klime tundre. Ukupan karakter klime ostrva je pod uticajem snažnog zagrevanja Atlantskog okeana, koji proizvodi Severnoatlantsku struju. Ovo, zajedno sa udaljenošću bilo kog izvora toplog ili hladnog vazduha izazvanog kopnom, osigurava da su zime blage (srednja temperatura od 3,0 do 4,0 °C) dok su leta hladna (srednja temperatura od 9,5 do 10,5 °C).
Ostrva su vetrovita, oblačna i prohladna tokom cele godine sa prosečno 210 kišnih ili snežnih dana godišnje. Ostrva leže na putu depresija koje se kreću na severoistok, čineći jake vetrove i jaku kišu mogućim u svako doba godine. Sunčani dani su retki, a oblačni dani su uobičajeni. Uragan Fejt pogodio je Farska ostrva 5. septembra 1966. sa stalnim vetrovima jačine preko 160 km/h i tek tada je oluja prestala da bude tropski sistem.[2]
_in_October.jpg)
Zbog nadmorske visine, okeanskih struja, topografije i vetrova, ostrva pokazuju raznovrsnu mikroklimu. Padavine značajno variraju širom arhipelaga. U nekim planinskim predelima snežni pokrivač može da traje mesecima sa mogućim snežnim padavinama veći deo godine (na najvišim vrhovima letnje snežne padavine nisu retke), dok na nekim zaštićenim priobalnim lokacijama može da prođe i nekoliko godina bez snežnih padavina.
Toršavn prima mrazeve češće od drugih područja samo na maloj udaljenosti od juga. Sneg se takođe vidi mnogo češće nego na okolnim ostrvima. Područje u proseku ima 49 mrazeva godišnje.[3]
Iako ima više mraza od većine Farskih ostrva, Mikines je zimi umereniji od obližnjeg Vagara. Sneg je takođe ređi uprkos relativno nižim zimskim temperaturama zbog relativno niskih padavina u ovoj oblasti. Takođe ima veoma blagu klimu tundre koja se graniči sa subpolarnom okeanskom. Mraz se javlja 46 dana u prosečnoj godini Takođe je verovatno da će niži delovi ostrva imati manje od ovoga, pošto se meteorološka stanica nalazi na 105 metara nadmorske visine.
Akraberg je blaži od većeg dela Farskih ostrva i ima mraz 38 dana u proseku u godini, verovatno manje u nižim oblastima, pošto se meteorološka stanica nalazi na nadmorskoj visini od 101 metar.
Vagar ima hladnije i snežnije zime od većine drugih mesta na arhipelagu. Za to su odgovorne niže temperature u kombinaciji sa većim padavinama, a može se videti i merljiv snežni pokrivač – retkost na Farskim ostrvima, gde je snežni pokrivač (u oblastima u kojima se redovno javlja) obično ograničen na tanak sloj. Aerodrom, na kome se evidentiraju podaci, takođe se nalazi na većoj nadmorskoj visini na ostrvu (84 metra nadmorske visine), što bi moglo rezultirati nižim temperaturama i većim padavinama u odnosu na niže ležeća područja na ostrvu. Mraz se javlja u proseku 62 dana u godini, najviše od svih stanica uključenih u evidenciju Danskog meteorološkog instituta.
Kirkja ima veoma blagu klimu, sličnu Akrabergu. Ima najmanju učestalost mraza od svih meteoroloških stanica uključenih u evidenciju Danskog meteorološkog instituta, sa 36 dana mraza u proseku u godini. Snežne padavine su retke, zbog blagih temperatura i relativno malog broja padavina. Meteorološka stanica je nešto visoka na 53 metra nadmorske visine, što bi eventualno moglo da utiče na podatke, ali ne toliko kao prethodne stanice.
Nolsoi doživljava klimu koja je prilično tipična za okolinu i Farska ostrva uopšte, i slična je obližnjem Toršavnu. Godišnje ima u proseku 44 dana mraza. Takođe, kao iu slučaju prethodnih meteoroloških stanica, lokacija je viša na svom ostrvu, a klima nižih delova ostrva se malo razlikuje.
Klima Sandura je tipična za nisko ležeće priobalno mesto na jugu Farskih ostrva, pošto se meteorološka stanica za Sandur nalazi na 5 metara nadmorske visine. U proseku, Sandur ima 41 dan mraza godišnje.
Vidi još
[uredi | uredi izvor]- Spisak ostrva Farskih Ostrva
- Spisak planina Farskih Ostrva
- Geologija Farskih Ostrva
- Ekstremne tačke Farskih Ostrva
- Fjordovi na Farskim Ostrvima
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ US.fo Arhivirano 2011-07-20 na sajtu Wayback Machine
- ^ GHCN Climate data, Thorshavn series 1881 to 2007
- ^ „Monthly means and extremes 1961–1990 and 1981–2010 for air temperature, atmospheric pressure, hours of bright sunshine and precipitation–Denmark, The Faroe Islands and Greenland” (PDF). Danish Meteorological Institute. str. 16—19. Pristupljeno 18. 1. 2015.