Gerzovo
Gerzovo | |
|---|---|
 Ostaci škole u Gerzovu | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Bosna i Hercegovina |
| Entitet | Republika Srpska |
| Opština | Mrkonjić Grad |
| Stanovništvo | |
| — 2013. |  258 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 44° 18′ 54″ S; 16° 59′ 35″ I / 44.31502° S; 16.99295° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 754 m |
  Gerzovo Gerzovo na karti Bosne i Hercegovine | |
| Ostali podaci | |
| Pozivni broj | 050 |
Gerzovo je naseljeno mjesto u opštini Mrkonjić Grad, u Republici Srpskoj, BiH. Prema popisu stanovništva iz 2013. u naselju je živjelo 258 stanovnika.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Selo je udaljeno tridesetak kilometara od Mrkonjić Grada i smješteno je na nadmorskoj visini od prosječno 754 metra. Gerzovo se nalazi u umjereno-kontinentalnom klimatskom pojasu i karakterišu ga hladne zime i topla ljeta. Godišnja količina padavina se kreće između 1.000 i 1.200 l/m2.[1]
Dio sela se nalazi u ravnici na pravcu između Šipova i Baraća, dok je ostatak razmješten na okolnim uzvišenjima. Istočnom stranom sela protiče rijeka Sokočnica, na kojoj se nalazi određeni broj vodenica.[1]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Prema narodnom predanju, Gerzovo je dobilo ime po turskom begu Gerzelesu koga je ovdje ubio Stojan Janković. Spomenik turskom junaku, ili „Turbe“ kako ga je narod nazivao, je postojao u selu do 1991/92. godine. Postoji i teorija da je naziv sela potekao od rimske riječi „gerza“ koja u prevodu znači bronzana ruda, a poznato je da danas ova područja obiluju rudama bentonita i boksita. Jedno od nekadašnjih imena sela je „Prhovo“.
Kultura[uredi | uredi izvor]
U Gerzovu se nalazi jedna od najstarijih škola u Republici Srpskoj i BiH. Osnovana je 1857. godine, a dozvolu za njeno otvaranje je dao turski sultan Abdul Medžid o čemu postoji pisani dokument — ferman koji se čuvao u gerzovačkoj crkvi do 1995. godine (kada ga je hrvatska vojska odnijela u Zadar, gdje se i danas nalazi). Ovaj kulturno-istorijski spomenik je u velikoj mjeri oštećen u poslednjem građanskom ratu, u jesen 1995. godine.[2]
U selu se nalazi i crkva-hram posvećen Krštenju Isusa Hrista ili Bogojavljenju. Na mjestu današnje građevine prvobitno je bila crkva brvnara znatno manje površine, koja je preseljena sa mjesta koje se nalazi ispod brda Rudine i Veletovo.
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
| Sastav stanovništva – naselje Gerzovo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013.[3] | 1991. | 1981.[4] | 1971.[5] | 1961. | |||
| Ukupno | 268 (100,0%) | 679 (100,0%) | 914 (100,0%) | 1 104 (100,0%) | 1 399 (100,0%) | ||
| Srbi | 268 (100,0%) | 673 (99,12%) | 900 (98,47%) | 1 085 (98,28%) | 1 398 (99,93%) | ||
| Ostali | – | 6 (0,884%) | 1 (0,109%) | 7 (0,634%) | – | ||
| Jugosloveni | – | – | 6 (0,656%) | 9 (0,815%) | 1 (0,071%) | ||
| Crnogorci | – | – | 5 (0,547%) | – | – | ||
| Bošnjaci | – | – | 1 (0,109%)1 | – | – | ||
| Hrvati | – | – | 1 (0,109%) | 3 (0,272%) | – | ||
- 1 Na popisima od 1971. do 1991. Bošnjaci su popisivani uglavnom kao Muslimani.
Poznate ličnosti[uredi | uredi izvor]
- Siniša Ljepojević, srpski novinar i publicista
- Snežana Savičić Sekulić, srpska operska diva
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b „Gerzovo”. Arhivirano iz originala 9. 4. 2012. g. Pristupljeno 9. 10. 2010.
- ^ Škola u Gerzovu
- ^ „Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Bosni i Hercegovini 2013 – Etnička/nacionalna pripadnost, vjeroispovijest, maternji jezik”. popis.gov.ba. Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine. Arhivirano iz originala 7. 4. 2021. g. Pristupljeno 7. 4. 2021.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1981.” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 17. 9. 2015.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1971.” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 17. 9. 2015.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Sajt o Gerzovu Arhivirano na sajtu Wayback Machine (9. april 2012)
- Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
- Gugl satelitska mapa (Maplandia)
| Naseljena mjesta | Baljvine, Bjelajce, Brdo, Vlasinje, Gerzovo, Gornja Pecka, Gornja Podgorja, Gornji Baraći, Gornji Graci, Gustovara, Dabrac, Donja Pecka, Donja Podgorja, Donji Baraći, Donji Graci, Dubica, Jasenovi Potoci, Kopljevići, Kotor, Liskovica, Magaljdol, Majdan, Medna, Mlinište, Mrkonjić Grad, Okandžije, Orahovljani, Oćune, Podbrdo, Podorugla, Podrašnica, Stupari, Surjan, Trijebovo, Trnovo, Ubovića Brdo, Šehovci, Šibovi | .svg) |
|---|---|---|
| Mjesne zajednice | MZ Baljvine, MZ Baraći, MZ Bjelajce, MZ Graci, MZ Majdan, MZ Medna, MZ Oćune, MZ Podbrdo, MZ Podrašnica, MZ Šehovci | |
