Giorgi V od Gruzije

Đorđe V Gruzijski
Lični podaci
Datum rođenja	1286.
Mesto rođenja	Gruzija,
Datum smrti	1346.
Porodica
Potomstvo	David IX od Gruzije
Roditelji	Demetrius II od Gruzije
Dinastija	Bagrationi
Prethodnik	David VIII od Gruzije
Naslednik	Vahtang III od Gruzije

Đorđe V Gruzijski, nazivan još i Briljantni ili Veličanstveni (1286/1289 — 1346) bio je kralj Gruzije od 1299. do 1302. godine, te od 1314. do svoje smrti. Bio je fleksibilan i dalekovidan političar. Oporavio je zemlju nakon stoletne dominacije Mongola. Vratio je zemlji prethodnu snagu i hrišćansku kulturu.

Bio je sin kralja Demetriusa II i njegove žene Nateleje. Oca su mu 1289. pogubili Mongoli, pa se o malom princu brinula baba sa majčine strane, po imenu Beka. Godine 1299, ilkanatski kan Gazan postavio ga je kao suparnika Đorđevog starijeg brata, buntovnog gruzijskog vladara Davida VIII. Međutim, Đorđev autoritet nije se protezao i na Tbilisi pod zaštitom Mongola, pa se Đorđe pominje u tom periodu kao "senka kralja iz Tbilisija". Godine 1302, na prestolu ga je nasledio njegov brat Vahtang III. Nakon smrti oba njegova brata, Davida i Vahtanga, Đorđe je postao namesnik Davidovom sinu Đorđu VI, koji je umro maloletan 1313. godine, čime je Đorđe V po drugi put krunisan za kralja. Nakon što je prvobitno obećao vernost Oldžeitu (Muhamedu Kodabandeu), vladaru Ilkanata, započeo je program ujedinjenja gruzijskih zemalja.

Godine 1315. vodio je Gruzijce kako bi suzbio anti-mongolske pobune u Maloj Aziji. To je bio poslednji put da su se Gruzijci borili na strani Mongola. Bio je vrlo dobar prijatelj sa uticajnim mongolskom princem Čupanom (Čoban), kojeg je 1327. godine pogubio Abu Said, deveti vladar Ilkanata, naslednik Oldžeitua. Đorđe je tu činjenicu iskoristio kako bi digao bunu protiv već oslabljenog Ilkanata. Prestao je da plaća danak i odvodio Mongole iz zemlje. Sledeće godine priredio je veliko slavlje na planini Civi, kako bi proslavio godišnjicu pobede nad Mongolima. Tamo je masakrirao sve opozicione plemiće. 1329. godine opseo je Kutaisi i lokalnog kralja Bagrata I Malog degradirao u vazalnog princa. 1334. godine ponovo je utvrdio kraljevsku vlast nad gotovo nezavisnom kneževinom Mešketijom. Nakon što je ujedinio kraljevstvo, počeo je da se bavi kulturnim, društvenim i ekonomskim projektima. Zamenio je kovanice koje je izdavao Gazan-kan i uveo gruzijske, nazvane tetri. Uspostavio je i bliske trgovačke odnose sa Vizantijom i velikim evropskom pomorskim republikama Venecijom i Đenovom.

Poboljšao je i diplomatske odnose sa egipatskom dinastijom Bahri. Obnovio je nekoliko gruzijskih manastira u Palestini, te stekao slobodan prolaz gruzijskim hodočasnicima u Svetu zemlju. Umro je 1346. godine, a nasledio ga je njegov jedini sin David IX. Sahranjen je u manastiru Gelati blizu Kutaisija u zapadnoj Gruziji.

Porodično stablo

2. Demetrius II od Gruzije

1. Đorđe V Gruzijski

Literatura

• Suny, Ronald Grigor (1994). The Making of the Georgian Nation (2nd izd.). Indiana University Press. ISBN 978-0-253-20915-3.