Градац (časopis)
 Naslovna strana časopisa Gradac br. 92-94 | |
| Tip | časopis za književnost, umetnost i kulturu |
|---|---|
| Format | 36 cm, 24 cm |
| Izdavač | Dom kulture Čačak i Umetničko društvo Gradac |
| Glavni urednik | Branko Kukić |
| Osnivanje | 1963, obnovljen 1974. |
| Jezik | srpski |
| Grad | Čačak |
| Zemlja | Srbija[1] |
| ISSN | 0351-0379 |
| Veb-sajt | www.gradac.org.rs |
Gradac je jedan od najcenjenijih jugoslovenskih i srpskih časopisa za književnost, umetnost i kulturu. Pokrenut je 1963. godine,[1] a u sadašnjoj formi izlazi od 1974. Objavljuju ga zajedničkim snagama čačanski Dom kulture i Umetničko društvo „Gradac”.[2]
Podstaknut delatnošću časopisa, čačanski Dom kulture osnovao je i Izdavačku kuću „Gradac”.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Časopis Gradac, sa podnaslovom časopis za književnost, umetnost i društvena pitanja pokrenut je 1963. godine. Pokrenula ga je Kulturno-prosvetna zajednica opštine Čačak, a odgovorni urednik u vreme osnivanja bio je Dragoljub Obućina. Časopis je imao prekide u izlaženju. U broju 1 iz 1966. godine navodi se da časopis nije izlazio tokom 1965. Ponovni prekid u izlaženju bio je od 1970. do 1973 godine, a od 1974. numeracija kreće ispočetka, sa novim podnaslovom - Gradac: časopis za književnost, umetnost i kulturu.[1]
Današnji časopis Gradac osnovan je 1974. godine, a pokrenuo ga je Dom kulture Čačak.[3] Sadašnji izdavači su Dom kulture Čačak i Umetničko društvo „Gradac”. Izdavanje časopisa su pomagali: Ministarstvo za kulturu Srbije, Skupština opštine Čačak, jugoslovenski Fond za otvoreno društvo i CEEBP – Central East European Book Projekt.[4]
Koncepcija časopisa[uredi | uredi izvor]
Za četvrt veka postojanja časopis je, svojim prilozima, oformio krug čitalaca čija su interesovanja vezana za široki opus tema iz književnosti, likovnih umetnosti, religija, egzaktnih i alternativnih znanja.[5] U više od 200 brojeva ovog, po konceptu monografskog izdanja, temaski su uobličeni savremeni kulturni i civilizacijski fenomeni i ličnosti, a objavljene su i antologije tekstova na određenu temu. Časopis je opstao uprkos svim vremenima u kojima su nestajale brojne kulturne vrednosti, pomogao je generacijama svojih čitalaca da razumeju savremenu kulturu i umetnost, aktuelno vreme i njegove tokove.[6]
Kada je 1974. ponovo pokrenut, časopis „Gradac” je za kratko vreme postao jedan od najintrigantnijih časopisa u tadašnjoj Jugoslaviji. Svojim temama je postao toliko provokativan, da je premašio tiraže svih ostalih časopisa i privukao najširu publiku. Teme su često bile nepoznate i izazovne i profesionalno predstavljene. Neke od tema bile su: Žan Žene, Paracelzus, gnosticizam, jevrejska mistika, smrt, grupa Mediala, melanholija i druge.[7]
Uredništvo i redakcija[uredi | uredi izvor]
Prvi urednik časopisa Gradac bio je Dragoljub Obućina. Godine 1966. na tom mestu nasleđuje ga Nada Despotović. Glavni urednik novopokrenutog izdanja 1974. godine bio je Milenko Filipović. Na njegovo mesto je 1975. došao Tomislav Đurđić, a 1977. Milijan Milošević. Od 1993. godine glavni urednik časopisa je pesnik i esejista[8] Branko Kukić.[1]
Današnju redakciju časopisa čine Milosav Marinković, Milijan Milošević, Milenko Pajić i Branko Kukić[4]
Izdavačka kuća „Gradac”[uredi | uredi izvor]
Oko časopisa Gradac nastala je i Izdavačka kuća „Gradac”. Nastao u poslednjoj četvrtini jednog uzbudljivog i kontorverznog stoleća, ovaj izdavač je orijentisan prema autorima koji razmatraju krizu sveta, njegove protivrečnosti, međuzavisnost osnovnih duhovnih kretanja, surovost ideologija, čovekovu usamljenost i raspad temeljnih vrednosti čovečanstva. Izdavačka kuća „Gradac” dobila je nagradu „Gligorije Vozarović” kao najbolji izdavač u 2001. godini.[5]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g „Gradac : časopis za književnost, umetnost i društvena pitanja”. Uzajamna bibliografsko-kataloška baza podataka COBIB.SR. Arhivirano iz originala 27. 11. 2020. g. Pristupljeno 18. 11. 2020.
- ^ „Borka Pavićević i Basara o časopisu Gradac”. Ozonpress.net. Ozon Media. 30. 6. 2019. Pristupljeno 18. 11. 2020.
- ^ „IZDAVAČKA DELATNOST - ČASOPIS GRADAC”. Zvanični veb-sajt. Dom kulture Čačak. Arhivirano iz originala 27. 11. 2020. g. Pristupljeno 18. 11. 2020.
- ^ a b „Zvanični veb-sajt”. Časopis Gradac. Arhivirano iz originala 27. 11. 2020. g. Pristupljeno 18. 11. 2020.
- ^ a b „Zvanični veb-sajt”. Izdavačka kuća "Gradac". Pristupljeno 18. 11. 2020.
- ^ Lešović Stanojević, Zorica (17. 3. 2019). „GDE SE OVDE PALI SVETLO?”. Čačanski glas. Pristupljeno 18. 11. 2020.
- ^ Vulićević, Marina (19. 2. 2019). „Tačka u kojoj je skupljeno sve postojeće”. Politika. Pristupljeno 18. 11. 2020.
- ^ „Branko Kukić - za neke ličnost godine, za druge anoniman”. Radio Svetigora. 2014. Pristupljeno 18. 11. 2020.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- „Fenomen časopisa "Gradac" - Branko Kukić”. Narodna biblioteka dr Dušan Radić, Vrnjačka Banja. 13. 6. 2019. Arhivirano iz originala 17. 06. 2019. g. Pristupljeno 18. 11. 2020.