Gradska kuća u Somboru
| Gradska kuća u Somboru | |
|---|---|
 Gradska kuća u Somboru | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Sombor |
| Opština | Sombor |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1749. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture od velikog značaja |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika kulture |
| www | |
Gradska kuća u Somboru je podignuta 1749. godine, dok je današnji izgled dobila je 1840. godine dogradnjom novih krila i tornja 1842. godine. Građevina je pod zaštitom Republike Srbije kao spomenik kulture od velikog značaja.
Istorijat
[uredi | uredi izvor]Gradska kuća, Varoška kuća ili Magistrat, su sve nazivi koje su žitelji Sombora u protekla dva i po veka koristili za zdanje koje predstavlja centralni arhitektonski simbol grada, nastala je na osnovi nekadašnjeg „dvora“ somborskog kapetana Jovana Brankovića. Grof Jovan Janko Branković, je bio sinovac i zakoniti naslednik nesuđenog srpskog despota, grofa Đorđa Brankovića. Čeoni deo zgrade kaštela grofa Brankovića nalazio se na mestu današnje istočne strane Gradske kuće, okrenute ka Svetođurđevskoj crkvi gde je jedan vek kasnije sagrađena nova zgrada.
Arhitektura
[uredi | uredi izvor]
Nova zgrada Gradske kuće je jednospratna građevina kvadratne osnove sa centralnim atrijumom i osovinskim prolazom, izgrađena u stilu neoklasicizma. Pročelje je sa istočne premešteno na zapadnu stranu, gde je podignut toranj, pod kojim se nalaze balkon i svečana sala. Najraskošnije obrađena fasada ka trgu Svetog Trojstva sa centralnim isturenim rizalitom raščlanjenim stubovima i trouglastim frontonom na čijem frizu je upisana godina gradnje. Poseban akcenat kompoziciji daje kula zvonik kvadratne osnove sa balkonom na konzolama i pažljivo oblikovanom lanternom na vrhu. Toranj je dograđen 1892. godine po projektu inženjera Milana Grgurova. Na tornju su dežurali vatrogasci, u prizemlju zgrade nalazili su se dućani, na spratu gradska uprava i činovništvo, a dvorište je služilo kao spremište vatrogasne opreme i štala za varoške konje. U zgradi je bio smešten arhiv grada i, neko vreme, gradska biblioteka.[1]
U Svečanoj sali održavane su sednice gradskog Magistrata i izabranog Obštestva. U njoj je novembra 1918. godine izvršena primopredaja grada između dotadašnjih austrougarskih i predstavnika srpske kraljevske vlasti. Sedište lokalne samouprave nalazilo se u Gradskoj kući sve do 1962. godine. Danas se ovde nalaze prostorije političkih stranaka, nevladinih organizacija i javnih glasila, dok su u prizemlju lokali.[2][3]
Konzervatorski radovi su izvođeni 1968. i 1991. godine.
Galerija
[uredi | uredi izvor]
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Sombor/Arhitektura
- ^ „ZAPROKUL/Sombor Gradska kuća”. Arhivirano iz originala 07. 09. 2013. g. Pristupljeno 10. 07. 2014.
- ^ „TO Sombor/Znamenitosti”. Arhivirano iz originala 14. 07. 2014. g. Pristupljeno 10. 07. 2014.
