David behor Hajim - Davičo
David behor Hajim – Davičo (Beograd, oko 1780 – oko 1860) bio je veletrgovac, menjač i tajni liferant srpske vojske, za vreme vladavine Miloša Obrenovića (1815 – 1839). [1][2] Takođe, bio je sin predsednika jevrejske opštine, Izrailja Hajima.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Prvi sarafi (bankari) u Srbiji su bili Konstantin Stojanović, koji je bio saraf beogradskog vezira i David Hajim, saraf kneza Miloša Obrenovića.
Nakon izbijanja Prvog srpskog ustanka pobegao u Zemun, zajedno sa svojom porodicom. Nadimak Davičo, koji će njegovi potomci uzeti kao prezime, prvi se put javlja u dokumentima Zemunskog magistrata 1812. godine.[3] Posedovao je menjačnicu u centru grada pored gostionice „Grčka kraljica”, kojom je uspešno poslovao, i nju je, zajedno sa kućom u Beogradu, kasnije prepustio sinu.[4] Od 1817. do 1835. godine bio je gradski liferant za vojne potrebe i sarađivao je sa knezom Milošem. Nabavke za dvor i kneževsku porodicu išle su preko njega, kao i najdiskretniji poslovi poput tajnih liferacija pušaka i sablji. Knezu je često pozajmljivao veće svote novca. Od Turaka je tajno nabavljao oružje i municiju za srpske snage.
Hajim David uspeo je dvadeset godina da skriva od osmanskih vlasti svoje poslove koje je obavljao za Kneza. O njihovoj saradnji se saznalo tek 1835. godine, za vreme Jusuf-paše, koji je tada zamenio Vedžid pašu. Jusuf-paša je imao poverenja u njega i poverio mu planove atentata na kneza Miloša. Hajim David je istrčao iz svoje radnje pred Miloša i upozorio ga na zamku koju mu sprema beogradski vezir. Bojeći se turske odmazde, Davičo je pobegao iz Beograda u Zemun, a zatim u Beč. U Beograd se vraća tek 1859. godine, za vreme druge vladavine kneza Miloša. Pretpostavlja se da je sahranjen u Beču ili Zemunu.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Znameniti Jevreji Srbije: biografski leksikon. Beograd: Savez jevrejskih opština Srbije. 2011. ISBN 978-86-915145-0-1.
- ^ Aron Albahari, Sava (Saul) Šaronjić, Slavoljub Šaronjić (2019). Prilog građi za istoriju o Jevrejima Kruševca (PDF). Beograd: A. Albahari. ISBN 978-86-901464-0-6.
- ^ Mihailović, M. 1992. Dve stotine godina porodice Hajim-Davičo u Beogradu. Zbornik 6 : Studije, arhivska i memoarska građa o istoriji beogradskih Jevreja, Jevrejski istorijski muzej - Beograd. 249–275.
- ^ Sarafi - prvi bankari u Srbiji, Prof. dr Dragana Gnjatović (2012), originalni naučni rad
