Delije
Delije (osm. tur. دلی; tur. deli — „lud, hrabar, drski”) su bili turski neregularni vojnici, laka konjica. Na Balkanu se prvo javljaju u Bosni, a zatim i u Srbiji. Regrutovani su iz redova islamizovanog stanovništva na teritorijama koje su zauzeli Osmanlije. Beglerbegovi i sandžakbegovi često su imali svoje delije, a Gazi Husrev-beg je, po nekim izvorima, imao vojsku od 10.000 delija.[1] Veliki veziri su imali ličnu stražu od 400 do 500 delija, a neke paše i do 2000 delija.[2] Razlog za svoje ime (ludi) je da je većina delija bila sastavljena od mladih muškaraca od 20-30 godina. Delije su često nosile kape od lavljeg, leopardovog i hijeninog krzna.
Osnovna bit delija je da su delovali kao udarne (šok) trupe korišćenjem gerilske taktike. Takođe su bili i lična straža oficira u Rumeliji, gde su delije i nastale u 15. veku. Vrh delija je bio u 16. veku. Poslednji rat delija je bio Rusko-turski rat 1828-1829, nakon čega ih je sultan Mahmud II raspustio 1829.[3] godine, zajedno sa Janjičarima. Banditizam kod delija je bio čest i u unutrašnjosti Osmanskog carstva. Raspuštene delije su se tada naselile u današnjoj Siriji i Egiptu (tada deo Osmanskog carstva).[4][4]
Na kraju 17. veka delije su bile odgovorne za česte banditske napade na hrišćanska sela i gradove.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Zirojević, Olga (septembar 2004). „Akindžije i delije”. Republika.
- ^ Joseph Hammer-Purgstall: History of the Ottoman Empire . Volume 10, Pest 1835, pp. 434 (Main register with more lateral numbers)
- ^ Kaya, S.. Tanzimat Dönemi Osmanlı Ordusu (1839-1876). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. 2005. URL:http://kybele.anadolu.edu.tr/tezler/2005/338517.pdf Arhivirano na sajtu Wayback Machine (12. oktobar 2013). Erişim: 8.12.2011. (Arşiv: WebCite®)
- ^ a b Rusko-turski rat (1828—1829)