Delta ćelije
| Nazivi i oznake | |
|---|---|
| TH | TH {{{2}}}.html HH3.04.02.0.00027 .{{{2}}}.{{{3}}} |
| FMA | 62935 |
| Anatomska terminologija | |
Delta ćelije (δ-ćelije ili D-ćelije) su ćelije koje luče somatostatin (hormon koji inhibira oslobađanje brojnih hormona u telu), a nalaze se u sluzokoži želuca, crevima i Langerhansovim ostrvcima pankreasa (3% do 10% od ukupnog broja ćelija ostrvaca).
Anatomija i fiziologija
[uredi | uredi izvor]U glodara delta ćelije se nalaze na periferiji ostrvaca, kod ljudi delta ćelije se često mogu videti unutar ostrvca. Pod mikroskopom, ove ćelije se mogu prepoznati po prisustvu sekretornih granula srednje veličine (325 Nm), koje su malo gušće od granula beta ćelija.
Želudačne žlezde sadrže nekoliko različitih tipova ćelija, od kojih je svaka sa specifičnim funkcijama:
- Delta ćelije (D ćelije) luče somatostatin.
- G ćelije luče gastrin.
- E ćelije luče serotonin i histamin.
Ukratko, D, G i E ćelije u želučanim žlezdama rade zajedno kako bi pomogle u regulisanju različitih funkcija želuca, uključujući lučenje želudačne kiseline, regulaciju apetita i ukupnog zdravlja želuca i homeostazu.
Somatostatin je peptid koji luče delta (D) ćelije kao odgovor na jelo, posebno kada mast uđe u duodenum . On je inhibitorni modulator lučenja kiseline i pepsina i oslobađanja gastrina , insulina i drugih crevnih hormona. On inhibira pokretljivost žučne kese i creva i potiskuje lučenje lipaze od strane pankreasa.
Somatostatin takođe deluje i na razne ćelije i tkiva, uključujući hipofizu, bubrege i inhibira oslobađanje hormona, kao što su hormon rasta, gastrin, insulin i renin.
Tumor delta ćelija se naziva somatostatinom.
Klinički značaj
[uredi | uredi izvor]Somatostatinomi su retki tumori delta ćelija pankreasa lokalizovani u želudačnocrevnom sistemu. Simptomi i znaci tumora su nejasni, uključujući i simptome karakteristične za šećernu bolest, holelitijazu, slabo varenje, steatoreju i hipohlorhidriju.
Kod osoba inficiranih bakterijom Helikobakter pilori, javljaju se promene lokalizovane u donjim delovima želuca, pretežno antrumu, koji je upaljen i deformisan. Antrum želuca je mestu u trbuhu u kome su najviše lokalizovane delta ćelija. Nakon kolonizacije želuca bakterija Helikobakter proizvode oko sebe „oblačiće“ amonijaka uz pomoću ureaze kako bi se zaštititile od želudačne kiseline. Međutim, želudačna kiselina reaguje proizvodnjom amonijumovih kiselina koje su toksične za delta ćelije. Kao posledica ove reakcije nastaje smrt delta ćelija i pojava ulceracija želudačnog zida.
Ovi tumori se često slučajno dijagnostikuju za vreme holecistektomije. Polovina prikazanih tumora je nađena ekstrapankreatično - u želucu, duodenumu, jejunumu i bilijarnom stablu.
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Izvori
[uredi | uredi izvor]- Arthur C. Guyton Medicinska fiziologija, Medicinska knjiga-Beograd-Zagreb 1990
- Lecture, "Function of the Stomach and Small Intestine" Deakin University School of Medicine - October 15, 2012
- Pantić, V:Biologija ćelije, Univerzitet u Beogradu, Beograd, 1997.
- Popović S: Embriologija čoveka, Dečije novine, Beograd, 1990.
- Trpinac, D: Histologija, Kuća štampe, Beograd, 2001.
- Šerban, M, Nada: Pokretne i nepokretne ćelije - uvod u histologiju, Savremena administracija, Beograd, 1995
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]
- D+Cells na US National Library of Medicine Medical Subject Headings (MeSH)
- Delta+cell u rečniku еMedicine
