Dinastija Zapolja
| Zapolja | |
|---|---|
 | |
| Država | Kraljevina Ugarska |
| Vladarska titula | kralj Ugarske |
| Osnivač | Ladislav Zapolja |
| Posljednji vladar | Jovan II Žigmund Zapolja |
| Vladavina | druga polovina 15. i prva polovina 16. veka |
| Izumiranje | 14. mart 1571. |
| Nacionalnost | Mađari |
| Vjera | katolicizam |
Dinastija Zapolja je bila vladarska dinastija Kraljevstva Ugarske u drugoj polovini 15. i početkom 16. veka. Najpoznatiji pripadnik dinastije bio je Jovan Zapolja, koji je od 1526. do 1540. godine nosio titulu ugarskog kralja, vladajući samo centralnim i istočnim delovima Ugarske, budući da je veliki broj velikaša i prelata podržao njegovog protivnika, Ferdinanda Habzburškog.
Istorija
[uredi | uredi izvor]Prvi poznati pripadnik dinastije bio je Ladislav Zapolja, slavonski plemić sa posedima u Požeškoj županiji.[1] Danas se jedno mesto u Hrvatskoj, u sastavu opštine Rešetari, naziva po Zapoljama.[2] Ladislavov najstariji sin Emerik je bio prvi član porodice Zapolja koji je nosio status "barona" pod Matijom Korvinom.[3] Pominje se kao rizničar 1459. ili 1460. godine.[4] Nagli nestanak Emerika i njegova dva brata - Nikole i Stefana, sa istorijske scene, u vreme vladavine kralja Matije, stvorio je pretpostavke o njihovom srodstvu sa kraljevskom porodicom Hunjadi.[5][6] Sličnost grbova Zapolja, Hunjadija i Silađija na određenim mestima potkrepio je ove sumnje, budući da je majka Matije Korvina bila Jelisaveta Silađi.[7] Grb Zapolja (na kome je prikazan vuk) pojavljuje se zajedno sa grbom Hunjadija na grobu oca Matije Korvina, Janoša Hunjadija. Grb Zapolja se sa grbom Hunjadija i Silađija nalazi u dominikanskom manastiru u Budimu i na bunaru u letnjoj palati Matije Korvina u Višegradu.[6] Prema jednoj teoriji, majka Jovana Hunjadija rođena je u porodici Zapolja.[6] Prema mišljenju nekih naučnika, Emerik Zapolja bio je polubrat Matije Korvina.[3] Nijedna od ovih pretpostavki se, međutim, ne može pouzdano dokazati. Srodstvo Zapolja sa Hunjadijima nije sigurno.[3]
Poznati pripadnici dinastije
[uredi | uredi izvor]- Imre Zapolja
- Stefan Zapolja
- Đorđe Zapolja
- Barbara Zapolja, kraljica Poljske
- Jovan Zapolja, ugarski kralj
- Jovan Žigmund Zapolja, ugarski kralj
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Kubinyi 2008, str. 22
- ^ "Zapolje Arhivirano na veb-sajtu Wayback Machine (26. april 2019)" (na hrvatskom). Municipality of Rešetari. Retrieved 16 March 2016.
- ^ a b v Kubinyi 2008, str. 21
- ^ Engel 2001, str. 311
- ^ Kubinyi 2008, pp. 20, 22.
- ^ a b v E. Kovács 1990, p. 24.
- ^ Kubinyi 2008, str. 20
Literatura
[uredi | uredi izvor]- E. Kovács, Péter (1990). Matthias Corvinus (na jeziku: mađarski). Officina Nova. ISBN 963-7835-49-0.
- Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3.
- Kubinyi, András (2008). Matthias Rex. Balassi Kiadó. ISBN 978-963-506-767-1.
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
