Draginja Vušović
| Draginja Vušović | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1917. |
| Mesto rođenja | Bršno kod Nikšića, Kraljevina Crna Gora |
| Datum smrti | nakon 1959. (41/42 god.) |
Draginja Vušović (Bršno, 1917 — nakon 1959) bila je jedna od prvih političkih aktivistkinja u Crnoj Gori. Političku karijeru započela je još kao borac Pete proleterske crnogorske brigade, postavši 1942. godine članica Komunističke Partije Jugoslavije. Posle rata bila je jedna od prve tri žene poslanice u Skupštini Narodne republike Crne Gore. Krajem 1949. godine bila je uhapšena i osuđena na osnovu optužbe da je pristalica Rezolucije Informbiroa. Provela je nekoliko godina kao kažnjenica na Golom otoku.
Biografija
[uredi | uredi izvor]Draginja Vušović rođena je 1917. godine u Bršnu, naselju u blizini Nikšića, u porodici Vidaka i Zorke Vušović.[1] Završila je Žensku zanatsku školu.[2] Prema podacima iz spiska boraca Pete proleterske crnogorske brigade, kada je pristupila NOB-u Draginja je bila studentkinja.[3]
Po izbijanju Drugog svetskog rata u Jugoslaviji Draginja se pridružila Narodnooslobodilačkoj borbi već 1941. godine. Bila je borac 2. čete, 3. bataljona Pete proleterske crnogorske brigade. Kraj rata dočekala je kao referent saniteta bataljona.[3]
Osim Draginje u Narodnooslobodilačkoj borbi, kao partizani, učestvovali su i njena braća: Danilo, doktor filologije i istaknuti lingvista, Ivan, pravnik, pokretač ustanka u Istočnoj Srbiji (poginuo u borbama u okolini Ražnja),[4] Ljubo, potpukovnik i profesor matematike, Janko (student prava, poginuo na Sutjesci 1943) i Nikola (poginuo u borbama oko Mojkovca 1944).[3] Draginjin brat Labud je bio profesor književnosti. Stradao je u logoru Mauthauzen-Gusen, aprila 1945. godine.[1]
Godine 1942. postala je član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).[3] Iste godine bila je delegat na Prvoj zemaljskoj konferenciji Antifašističkog fronta žena (AFŽ) u Bosanskom Petrovcu, kao i na Konferenciji Antifašističkog fronta žena Crne Gore u Kolašinu 1943. godine.[2]
Na temelju Ustava iz 1946. godine, na prvim izborima u Crnoj Gori, održanim 3. novembra 1946. godine, među ukupno 107 poslanika izabrane su tri poslanice u Ustavotvornu skupštinu Narodne Republike Crne Gore.[5] Jedna od ove prve tri poslanice, zajedno sa Lidijom Jovanović i Dobrilom Ojdanić,[6] bila je i Draginja. Takođe je bila i članica Sekretarijata Saveza komunista Komunističke partije Jugoslavije (SK KPJ) za Nikšić do početka 1949. godine.[2]
Početkom 1949. godine bila je uhapšena od strane UDBE i kasnije osuđena na osnovu optužbe da je pristalica Rezolucije Informbiroa. Dve godine je provela u zatvoru u Kotoru, a zatim prebačena u tvrđavu Kobila (Fort Kobila) u blizini Herceg Novog, gde je provela neko vreme. Ponovo je vraćena u kotorski zatvor i odatle ubrzo prebačena, sa grupom drugih zatvorenika, na Goli otok, odnosno ženski zatvor na Svetom Grguru, gde je provela nekoliko godina.[a][7] Osim Draginje, na Golom otoku bio je zatvoren i njen brat Ljubo Vušović.[1]
Odlikovanja
[uredi | uredi izvor]Kao učesnica Narodnooslobodilačke borbe Draginja Vušović odlikovana je Partizanskom spomenicom 1941. Dobila je više odlikovanja za hrabrost.[2]
Dela
[uredi | uredi izvor]Draginja Vušović objavila je i dve publikacije - knjigu pesama i priloge za istoriju porodice Vušović:
- Suze bratskog bola. Nikšić: R. Vušović. 2000.COBISS.SR 161251079
- Sloboda kao sudbina : prilozi za istoriju porodice Vušović. Nikšić: R. Vušović. 2001.COBISS.SR 174803975
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Napomene
[uredi | uredi izvor]- ^ Prema zvaničnim podacima, 5.007 građana Crne Gore, ili nešto više od 1% njenog stanovništva, označeno je pristalicama Rezolucije IB. Više od 70% (3.439) osumnjičenih pristalica IB bilo je uhapšeno i kažnjeno zatvorskom kaznom. Iako nema konačnih i sasvim pouzdanih podataka o tome koliko je žena sa prostora bivše Jugoslavije osuđeno po osnovu Rezolucije IB, autor knjige „Golootočka trilogija”, Milinko B. Stojanović, navodi podatak da ih je bilo 406.[7]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b v „OŠ "Ivan Vušović": Obilježen Međunarodni dan borbe protiv fašizma”. Onogošt. 8. 11. 2019. Pristupljeno 11. 11. 2019.
- ^ a b v g „VUŠOVIĆ DRAGINJA”. Muzej žena Crne Gore. Pristupljeno 11. 11. 2019.
- ^ a b v g Kučan 1996, str. 539
- ^ „Od Vidrovana do Ražnja, stopama heroja koji ih povezuje”. Mladi Nikšića. 15. 5. 2019. Pristupljeno 11. 11. 2019.
- ^ Žene u Skupštini Crne Gore (PDF). Podgorica: Skupština Crne Gore, Odsjek za istraţivanje, analizu, biblioteku i dokumentaciju. jul 2013. str. 7. Pristupljeno 11. 11. 2019.
- ^ Stamatović, Jovan; Cvijović, Dragan (2012). „CRNOGORKE KROZ ISTORIJU: Kuća ne stoji na zemlji, nego na ženi” (PDF). Crnogorski glasnik. 74: 35. Pristupljeno 11. 11. 2019.
- ^ a b Đukanović, Slađana (3. 9. 2017). „vo su svjedočenja Crnogorki osuđenih na osnovu rezolucije IB-a”. CDM (Cafe del Montenegro). Pristupljeno 11. 11. 2019.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- POLITIČKI AKTIVIZAM ŽENA U CRNOJ GORI (PDF). Podgorica: Centar za monitoring i istraživanje. 2014. Pristupljeno 11. 11. 2019.
- Kučan, Viktor (1996). Borci Sutjeske (PDF). Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva. ISBN 86-17-04984-7. Arhivirano iz originala (PDF) 30. 09. 2020. g. Pristupljeno 11. 11. 2019.COBISS.SR 48005900
- Stojanović, Milinko B. (1991). Goli otok - anatomija zločina : prva knjiga Golootočke trilogije. Beograd: Stručna knjiga. ISBN 86-419-0094-2.COBISS.SR 177819399
- Stojanović, Milinko B. (1993). Svjedočanstva golootočkih zločina : druga knjiga Golootočke trilogije. Beograd: Stručna knjiga. ISBN 86-419-0125-6.COBISS.SR 89277703
- Stojanović, Milinko B. (1996). Svjedočanstva zločina : sjećanja i prilozi, dokumentacija i osvrti : treća knjiga Golootočke trilogije. Beograd: Stručna knjiga.COBISS.SR 177819655
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]- „Bila jednom jedna žena, i danas je, Crnogorka”. Ministarstvo za ljudska i manjinska prava. Vlada Crne Gore. Arhivirano iz originala 11. 11. 2019. g. Pristupljeno 11. 11. 2019.
