Episkop vršački Ilarion
 | Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
| Ilarion (Radonić) | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 8. septembar 1871. |
| Mesto rođenja | Mol (Bačka), Austrougarska |
| Datum smrti | 4. mart 1932. (60 god.) |
| Mesto smrti | Osijek, Kraljevina Jugoslavija |
Ilarion (svetovno Žarko Radonić; Mol (Bačka), 27. avgust/8. septembar 1871 — Osijek, 4. mart 1932) je bio episkop Srpske pravoslavne crkve.
Svetovni život
[uredi | uredi izvor]Žarko Radonić rođen je u Molu u Bačkoj, 8. septembra 1871. godine. Potiče od čuvene porodice Radonić - Guvernadurović,[1] koja je nekad bila veoma moćna u Crnoj Gori. Kada se ta porodica iselila iz Crne Gore prešla je u Dalmaciju. Iz Dalmacije je jedan njen ogranak otišao u Ugarsku. Od te ugarske loze je deda-stric Žarkov, poznati srpski slikar Novak Radonić. Roditelji Žarkovi, otac Aleksandar bogati ekonom u Molu i majka Nerandža, imali su tri sina i tri kćerke. Pored mitropolita Ilarina, to su dr Sima Radonić advokat u Molu i dr Jovan Radonić profesor Univerziteta u Beograd poznati istoričar. Kada je 1910. godine Ilarion postao mitropolit, sa njim su živeli, sestra Sofija sa svojom kćerkom Melanijom.
Posle završene Srpske pravoslavne velike gimnazije u Novom Sadu 1890. godine, upisao se u Staru karlovačku bogosloviju, koji završava 1894. godine.[2] U Karlovcima je bio 1891-1892. godine knjižničar Bogoslovsko književnog društva "Sloga".[3] Po završetku iste, studirao je sledeće tri godine (sa državnim ispitom) pravne nauke u Jegri i Pešti. Pravo je napustio na poziv mitropolita Nikola Mandića i došao početkom 1898. godine u Reljevo da predaje. Kao diplomirani teolog i pravnik prelazi u Bosnu i postaje profesor Reljevske bogoslovije u Sarajevu. Od suplenta je brzo postao profesor, i to ostao do izbora za mitropolita.
Na vladičanskom tronu
[uredi | uredi izvor]Zamonašio se Žarko 14. septembra 1899. godine u manastiru Ozrenu, kada je dobio novo ime Ilarion. Rukopoložen je u sarajevskoj crkvi u čin đakona 3., a u čin prezvitera - jeromonaha 11. oktobra 1899. godine. Dekretom od 15. juna 1901. godine postaje mitropolijski sinđel, a 6. januara 1904. godine - protosinđel. Čin arhimandrita dobija 6. decembra 1909. godine. Rektorom pomenute bogoslovije postao je takođe 1909. godine.
Svoje radove je objavljivao u sarajevskom "Istočniku“,[4] koji je i uređivao sa velikim uspehom (1900-1908). Počeo je u ranoj mladosti da piše; prve radove je objavio u somborskom "Golubu". Kasnije je saradnik srpskih listova novosadskog "Javor", mostarske "Zore" (1896) i novosadskog "Branik" i drugih. Bio je član Odbora za štampanje crkvenih knjiga u Sarajevu.
Sveštenstvo i narod su ga kandidovali 7. oktobra 1909. godine na konferenciji u Tuzli. Za mitropolita zvorničko-tuzlanskog izabran je od strane Svetog sinoda carigradske patrijaršije 14. decembra 1909. godine, a hirotonisan je u Tuzli 15. maja 1910. godine. On je u isto vreme (1910) arhiepiskop i mitropolit zvorničko-i ali i egzarh Dalmacije. Tokom Prvog svetskog rata naročito se zauzimao kod vlasti, za srpski živalj i pravoslavno sveštenstvo u Bosni i Hercegovini. Posle Prvog svetskog rata postaje član Središnog arhijerejskog sabora, koji je izršio sve pripreme za vaspostavljenje ujedinjene Srpske patrijaršije. Ilarion je bio jedno vreme potpredsednik Svetog Sinoda i predsednik Velikog duhovnog suda. Bio je nosilac Ordena Sv. Save sa lentom i Ordena Sv. Groba sa lentom.
Po svojoj želji prešao je u Vršačku eparhiju 6. aprila 1922. godine, i u njoj ostao do 1929. godine, kada je penzionisan po molbi, zbog bolesti. Umro je u Osijeku gde je bio nastanjen 4. marta 1932. godine[5], i sahranjen na gradskom groblju.
Reference
[uredi | uredi izvor]Literatura
[uredi | uredi izvor]- Vuković, Sava (1996). Srpski jerarsi od devetog do dvadesetog veka. Beograd: Evro.
