Erih Dagobert fon Drigalski
Erih Dagobert fon Drigalski | |
---|---|
Lični podaci | |
Puno ime | Erih Dagobert fon Drigalski |
Datum rođenja | 9. februar 1865. |
Mesto rođenja | Kenigsberg, Pruska |
Datum smrti | 10. januar 1949.83 god.) ( |
Mesto smrti | Minhen, Zapadna Nemačka |
Obrazovanje | Univerzitet u Bonu, Univerzitet u Kenigsbergu |
Erih Dagobert fon Drigalski (nem. Erich Dagobert von Drygalski; Kenigsberg, 9. februar 1865 — Minhen, 10. januar 1949) je bio njemački geograf, geofizičar i istraživač.
Biografija
[uredi | uredi izvor]Drigalski je sa 17 godina počeo da studira matematiku i fiziku u Kenigsbergu. Nakon jednog semestra se prebacuje na geografiju na Univerzitet u Bonu, kako bi mogao da sluša predavanja Ferdinanda fon Rihthofena. Tog profesora je pratio zatim na Lajpciški kao i na Berlinski univerzitet. Fakultet je završio 1887. disertacijom "Geoid deformacije ledenog doba"[1], studijom o ledenom pokrivaču polarnih regiona. Između 1887. i 1891. bio je asistent na geodetskom institutu u Berlinu i glavnoj kancelariji internacionalnog premjeravanja u Berlinu.
Predvodio je dvije veoma zapažene ekspedicije na Grenland 1891. i 1893. godine, organizovane od strane Berlinskog geografskog društva. Radovima sa svojih ekspedicija habilitirao je 1898. godine za docenta geografije i geofizike. Iste godine ga je „Njemačka komisija za istraživanje južnog pola“ postavila za vođu prve njemačke ekspedicije na Antarktik. Godine 1898. postao je docent i 1899. vanredni profesor geografije i geofizike na Berlinksom univerzitetu. Na ponudu iz Minhena 1906. godine, da preuzme katedru zemljopisa i geofizike je iste godine pozitivno odgovorio. Na toj katedri ostaje sve do zvanja profesora emeritusa. Osnovao je Geografski institut i ostao njegov upravnik sve do svoje smrti. Oženio se 1907. godine. Imao je četiri kćerke. Godine 1910. učestvovao je u jednog ekspediciji na Špicbergen pod vođstvom Grofa Cepelina. Godine 1934. godine odlazi u penziju. Erih fon Drigalski je umro u Minhenu 1949. godine. Na njegove naučna dostignuća danas podsjeća po njemu nazvana aleja u južnom dijelu grada kao i arhiv Univerziteta Ludvig Maksimilijan u Minhenu.
Prva njemačka ekspedicija na Antarktik
[uredi | uredi izvor]Od 1901. do 1903. godine, Drigalski je vodio prvu njemačku ekspediciju na Južni pol. U ekspediciji je učestvovalo 32 osobe od kojih su 5 bili naučnici. Osim Drigalskog: Fridrih Bindlingmajer (1875-1914, geomagnetizam i meteorologija), Hans Gacert (1870-1961, medicina i bakteriologija), Emil Filipi (1871-1910, geologija i hemija), Ernst Vanhefen (1858-1918, botanika i zoologija). Za potrebe ekspedicije je napravljen istraživački brod "Gaus".
Ekspedicija je iz Kila krenula 11. avgusta, a u Kejptaun stigla 22. novembra. Putovanje je nastavljeno 7. decembra. Nepoznato kopno (Antarktik) je prvi put uočeno 21. februara 1902. Dan kasnije i 50 mi (80 km) do obale, brod je bio okružen ledom gdje je i ostao skoro godinu dana. Sankama su 7 puta pravljeni istraživački izleti na kopno. To područje je nazvano po njemačkom caru Vilhelmu II.
Vrijeme tokom kojeg su bili okovani ledom je iskorišćeno za naučni rad, istraživačke izlete sankama na kopno kao i sakupljanje meteoroloških i zooloških podataka. Uz pomoć balona, koji je dostizao visinu do 500 m, su vršena posmatranja okoline. Na kopnu, na daljini od oko 80 km, je uočen ugašeni vulkan visine 371 metra. Dali su mu ime po brodu kojim su došli - Gausovo brdo[2].
Pošto se i na proljeće led nije topio i brod i dalje bio zarobljen u ledu, posada je danima oko broda posipala pepeo sa namjerom, da tamni pepeo apsorbuje toplotu iz sunca i otopi led oko broda i u pravcu sjevera. To je i uspjelo 8. februara 1903. Skoro mjesec dana kasnije, je brod bio potpuno oslobođen iz leda i uputio se u pravcu Afrike. Gaus je ponovo uplovio u luku u Kejptaunu 9. juna. Pošto je molba za novu ekspediciju odbijena i njemački car odbio njeno finansiranje, Gaus se uputio u pravcu Njemačke. U Kil je ponovo uplovio 23. novembra 1903. godine.
Na ostrvu Kergelen je u vrijeme ekspedicije bilo stacionirano više naučnika koji su sakupljali uporedne podatke. Ova sporedna ekspedicija se sastojala iz pet članova - tri naučnika (meteorolog Jozef Encensperger, geomagnetičar Karl Lujken i botaničar Emil Vert) i dva mornara (izvjesni Urbanski i Vinke).
Iza ekspedicije je ostalo 22 toma materijala[3] i dobijena su nova saznanja, o do tada neistraženom regionu Zemlje. Njemački car Vilhelm 2. je ipak bio nezadovoljan, pošto se Drigalski probio samo do 66°2' JGŠ, dok je konkurentska britanska ekspedicija stigla južnije (82°17' JGŠ). Drigalski je bio principijelan i nije htio učestvovati u „trci na Južni pol“. Svojim saradnicima je rekao: „Za istraživanje polarnih predjela je nevažno ko će stajati prvi na Južnom polu"[2]. Brod Gaus je kasnije prodan u provinciju Kvibek u Kanadi.
Britanski istraživač Robert Falkon Skot, koji je u isto vrijeme boravio na Antarktiku, je Drigalskom u čast, po njemu nazvao jednu morsku uvalu u svom regionu istraživanja. Po njemu je nazvan i planinski masiv u regionu „Zemlja kraljice Maud“ kao i jedan fjord u Južnoj Džordžiji. Uvala „Bras Encensperger“ na ostrvu Kergelen je dobila ime po tamo preminulom članu ekspedicije meteorologu i planinaru Jozefu Encenspergeru.
Odlikovanja
[uredi | uredi izvor]- 1904. je dobio „Zlatnu medalju - Gustav Nahtigal“, kao priznanje za doprinos kao vođa prve njemačke ekspedicije na Antarktik
- 1933. je od Zemljopisnog društva Berlina, zajedno sa Alfredom Filipsonom i Svenom Hedinom, dobio „Zlatnu medalju Ferdinanda fon Rihthofena"
Radovi
[uredi | uredi izvor]- Grönland-Expedition der Gesellschaft für Erdkunde zu Berlin 1891-1893, 2 Bde., Kühl, Berlin 1897
- Deutsche Südpolar-Expedition 1901–1903 im Auftrage des Reichsamtes des Innern., 20 Bde. und 2 Atlanten. Berlin, 1905–1931
- Zum Kontinent des eisigen Südens, Verlag Georg Reimer, Berlin, 1904
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ „„Polarno istraživanje“, Didrih Friče, Strana 156” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 18. 06. 2006. g. Pristupljeno 09. 03. 2008.
- ^ a b „"Ein Jahr im ewigen Eis" na br-online”. Arhivirano iz originala 02. 12. 2007. g. Pristupljeno 09. 03. 2008.
- ^ „Spisak naučnih radova nastalih na Gausu” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 22. 07. 2007. g. Pristupljeno 09. 03. 2008.