ŽS serija 441
 | Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
JŽ/ŽS serija 441 je monofazna električna lokomotiva za vuču putničkih i teretnih vozova po ravničarskim i brdskim prugama, koja se nalaze u eksploataciji u Železnicama Srbije. Eksploatacija električnih lokomotiva 441 na prugama Srbije počelo je 31. maja 1970. godine.
Konstruktor ovog tipa je ASEA iz Švedske, a licencu za proizvodnju ovih lokomotiva preuzela je zagrebačka fabrika "Rade Končar" 1970. godine u saradnji sa "MIN-om" iz Niša.
- Ova električna lokomotiva ima popularan naziv "Šveđanka“.
Serija 441[uredi | uredi izvor]
Uporedo sa elektrifikacijom glavnih magistralnih železničkih linija krajem 60-ih godina 20. veka odlučeno je da se izvrši nabavka električnih lokomotiva koje će služiti za vuču putničkih i teretnih vozova u Jugoslaviji.
Njihova isporuka u Jugoslovenskim železnicama započela je 1967. godine, prva probna vožnja na prugama je obavljena 1968. godine, a redovna eksploatacija na magistralnim prugama elektrificiranim jednofaznim sistemom 25 kV, 50 Hz započela je 31. maja 1970. godine.
Konstruktor lokomotive ovog tipa je frima ASEA iz Švedske. Kao serija JŽ 441 nastala je iz serije Rb1 Švedskih železnica (razlika je jedino u sistemu elektrifikacije, koji je u Švedskoj 15kV na 16.7Hz jednofazno, a u Srbiji 25kV 50Hz jednofazno), a isporučilac lokomotiva bila je grupa Traktion junion, koju su sačinjavale firme АСЕА iz Švedske, Sešeron iz Švajcarske i Elin junion iz Austrije.
Licencnu proizvodnju lokomotive serije 441 preuzela je 1970. godine firma „Rade Končar“ iz Zagreba u saradnji sa „Mašinskom industrijom Niš“. Mnogobrojnim poboljšanjima osnovne konstrukcije nastale su brojne nove podserije. Tadašnjem JŽ isporučene su 284 lokomotive serije Bo’ Bo’, podeljene u osam podserija i to: 441-000,-100,-300,-400,-500,-600,-700 i -800.
Podserije 000, 400 i 500 su pripale Srbija kargu, a 300, 600 i 700, koje su opremljene reduktorima za 140 km/h, te su namenjene za putnički prevoz su pripale Srbija vozu.
Lokomotive serije 441 su diodne četvoroosovinske lokomotive sa pojedinačnim pogonom osovine (Bo’ Bo’) i pogonskom snagom motora 3.860 kW. Vučni motor je RK ISVK 644-8 serijski vučni elektromotora jednosmerne (valovite) . Kontinuirana nazivna snaga je 850 kW, nazivni napon je 770 V, nazivna struja je 1180A, a nominalna brzina je 1100 o / min. U minuti; nazivna snaga na sat je 900kW, nominalni napon 770V, nazivna struja 1250A, nazivna brzina 1080 o / min; maksimalna brzina motora je 1920 o / min, maksimalna struja 1715A, izolacija klase F . Ova vrsta lokomotiva za svoj pogon koristi četiri vučna elektromotora jednosmerne (valovite) struje sa rednom pobudom koji se napajaju od kontaktne mreže, preko pantografa (uređaj koji prenosi napon sa mreže na lokomotivu i služi za oduzimanje struje iz kontaktnog voda). Lokomotiva serije 441 za napajanje koristi sistem 25 kV, 50Hz. Predviđene su za vuču putničkih i teretnih vozova po ravničarskim i brdskim prugama uz postizanje maksimalne brzine od 120 i 140 km/h, pri čemu se promena maksimalne brzine obavlja promenom prenosnog odnosa zupčastog para reduktora. Proizvedene lokomotive dobijale su oznake podserije i individualan broj, u zavisnosti od toga da li su na njima ugrađene pojedine komponente ili uređaji. Lokomotive imaju dve upravljačnice, na svakom kraju po jednu. Serija 441 lokomotiva takođe je izvezena u Rumuniju između 1973. i 1984. godine, postaje poznata kao "serija EK/EK1" u klasifikaciji rumunskih željeznica. Pored "Rade Končar Zagreb', "TŽV Janko Gredelj", "Mašinska Industrija Niš", lokomotiva je izgrađena u saradnji sa "Elektroputere Krajova" i "UČM Rešica". I nadograđeni su, 3 lokomotive "Rade Končar Zagreb", a ostalo od strane "Softronik Krajova" i "PROMAT". Sadašnja klasifikacija je Serija 43 (EK), 44 (EK1) i 46 za nadograđene lokomotive.
Serija 444[uredi | uredi izvor]
Tehnički podaci[uredi | uredi izvor]
| Parameter | Podaci |
|---|---|
| Profil prema | UIC 505-1 |
| Raspored osovina | Bo’ Bo’ |
| Širina koloseka | 1.435 mm |
| Dužina preko odbojnika | 15.470 mm |
| Najveća visina (sa spuštenim pantografom) | 4.650 mm |
| Razmak osovina u postolju | 2.700 mm |
| Razmak postolja | 7.700 mm |
| Ukupna masa lokomotiva | 78 t ±2% |
| Osovinski pritisak | 19,5 t ±2% |
| Prečnik novog točka | 1.250 mm |
| Mininimalni prečnik istrošenog točka | 1140 mm |
| Maksimalna brzina | 120 km/č
140 km/č |
| Prenosni odnos osovinskog prenosnika | 1 : 3,65 |
| Trajna snaga | 3.860 kW |
| Maksimalna vučna sila | 276 kN |
| Jednočasovna vučna sila | 188 kN |
| Trajna vučna sila | 175 kN |
| Snaga za električno grejanje | 800 kVA |
| Napon kontaktne mreže | 25 kV |
| Maksimalni napon kontaktne mreže | 28 kV |
| Minimalni napon kontaktne mreže | 19 kV |
| Kratkotrajni dozvoljeni najniži napon kontaktne mreže | 17,5 kV |
| Najveća visina kontaktnog voda | 6.500 mm |
| Najmanja visina kontaktnog voda | 5.000 mm |
| Temperaturno područje rada lokomotive | -25 - + 40 °C |
