Pređi na sadržaj

Žorž Skrigin

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
žorž skrigin
Žorž Skrigin, Autoportret, 1943. godina
Lični podaci
Datum rođenja(1910-08-04)4. avgust 1910.
Mesto rođenjaOdesa, Ruska Imperija
Datum smrti30. oktobar 1997.(1997-10-30) (87 god.)
Mesto smrtiBeograd, Srbija, SR Jugoslavija
Profesijafilmski režiser i scenarista,
umetnički fotograf
Porodica
SupružnikOlga Skrigin
Delovanje
Učešće u ratovimaNarodnooslobodilačka borba
OdlikovanjaPartizanska spomenica 1941.

Georgije-Žorž Vladimirovič Skrigin (Odesa, 4. avgust 1910 — Beograd, Srbija, 30. oktobar 1997), učesnik Narodnooslobodilačke borbe, filmski režiser, scenarista i fotograf-umetnik.

Biografija

[uredi | uredi izvor]

Rođen je u plemićkoj porodici (otac Vladimir Aleksandrovič Skrigin je bio kapetan i učesnik japansko-ruskog rata i veteran prvog svetskog rata) 4. avgusta 1910. godine u Odesi, u današnjoj Ukrajini.[1] Nakon Oktobarske revolucije kao pripadnici Belog pokreta 1919. iz Odese sele se u Varnu, da bi se 1920. sa roditeljima doselio u Srbiju. Rusku kadetsku školu je pohađao u Beloj Crkvi, a gimnaziju i Visoku baletsku školu je završio u Zagrebu. Godine 1930. je stupio u Hrvatsko narodno kazalište u Zagrebu, kao baletski igrač. Fotografijom se bavio amaterski, od 1935. godine.

Godine 1941. je otišao u partizane, gde je bio član Kazališta narodnog oslobođenja pri Vrhovnom štabu NOV i POJ. Posle završetka rata, doselio se u Beograd, a od 1947. do 1967. bavio se profesionalno filmom, najpre kao snimatelj i scenarista dokumentarnih filmova, zatim kao reditelj igranih. Autor je 22 filma, od čega osam igranih. Bio je i generalni direktor Saveza filmskih radnika Jugoslavije.

Do početka Drugog svetskog rata, dobio je mnogobrojne nagrade za fotografije (Njujork, San Francisko, London, Buenos Ajres, Torino i dr). U posleratnom razdoblju se malo bavio izložbenom fotografijom. Nagradu AVNOJ-a dobio je za ukupan umetnički rad, fotografski; nagradu Foto-saveza Jugoslavije za životno delo; Pulsku arenu za životno delo, i dr. Prvi je nosilac zvanja Majstor fotografije u Srbiji (1951). Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja.

Umro je 30. oktobra 1997. godine u Beogradu. Sahranjen je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju.

Fotografski rad

[uredi | uredi izvor]

Od 1936. godine je bio član Foto kluba Zagreb.[2] U predratnom razdoblju predmet njegovog zanimanja su portreti, predeli i akt fotografije. Bio je vrlo aktivan na izložbama, naročito inostranim, pa je ubrzo, 1937. godine proglašen za majstora fotografije i prvaka u umetničkoj fotografiji.

U toku Narodnooslobodilačkog rata, ostvario izvanredan ciklus od oko 500 fotografija — snimao je zbegove, decu, ranjenike, portrete, ofanzive, kongrese. Već u tom razdoblju bile su internacionalno poznate dve njegove fotografije: portret Vrhovnog komandanta NOV i POJ Josipa Broza Tita (objavljen na nemačkoj poternici i u nemačkom vojnom časopisu „Signal”) i „Majka Knežpoljka”, na kojoj se nalazi majka Milica Tepić, sa dvoje dece u zbegu, januara 1944. godine na Kozari. Ova fotografija se nalazi u Muzeju holokausta u Aušvicu.

Godine 1968. objavio je ilustrovanu monografiju sa umetničkim fotografijama iz Narodnooslobodilačke borbe pod nazivom Rat i pozornica.

Fotografije je samostalno izlagao u Zagrebu, Budimpešti (1939) i Torinu (1940), a posle rata u Beogradu (1951, 1983, 1995), i Parizu (1986).

Filmografija

[uredi | uredi izvor]

Reditelj

[uredi | uredi izvor]
1940 1950 1960 1970 Ukupno
Dugometražni film 0 4 4 0 8
Dokumentarni film 1 0 1 1 3
Kratki dokumentarni film 4 4 0 0 8
Ukupno 5 8 5 1 19
Filmovi koje je režirao Žorž Skrigin
God. Naziv Žanr Nagrada
1940.-te_
1947. Bled — Varna (Kratki dokumentarni film)
1947. Tragom IV i V ofanzive (Dokumentarni film)
1948. Praznik radnog naroda (Kratki dokumentarni film)
1948. Makedonija (Kratki dokumentarni film)
1949. Peti kongres komunističke partije Jugoslavije (Kratki dokumentarni film)
1950.-te
1950. Bratska pomoć (Kratki dokumentarni film)
1952. Dolinom Morave (Kratki dokumentarni film)
1953. Revija jugoslovenskih igara (Kratki dokumentarni film)
1953. Borac i graditelj (Kratki dokumentarni film)
1955. Njih dvojica
1956. Potraga
1957. Krvava košulja
1958. Gospođa ministarka
1960.-te
1960. Drug predsednik centarfor
1961. Velika turneja
1962. Mačak pod šljemom
1965. Tito — zapisi filmskog snimatelja (Dokumentarni film)
1967. Koraci kroz magle
1970.-te
1971. Tito — Zapisi filmskog snimatelja (Dokumentarni film)

Scenarista

[uredi | uredi izvor]
1940 1950 1960 1970 Ukupno
Dokumentarni film 0 0 2 1 3
Kratki dokumentarni film 2 3 0 0 5
Ukupno 2 3 2 1 8
God. Naziv Uloga
1940.-te_
1948. Praznik radnog naroda (Kratki dokumentarni film) /
1949. Peti kongres komunističke partije Jugoslavije(Kratki dokumentarni film)
1950.-te
1952. Dolinom Morave (Kratki dokumentarni film) /
1953. Revija jugoslovenskih igara (Kratki dokumentarni film) /
1953. Borac i graditelj (Kratki dokumentarni film) /
1960.-te
1965. Tito — zapisi filmskog snimatelja (Dokumentarni film) /
1967. Na parčetu zemlje /
1970.-te
1971. Tito — Zapisi filmskog snimatelja (Dokumentarni film) /

Snimatelj

[uredi | uredi izvor]
1940
Dugometražni film 1
Kratki dokumentarni film 1
Ukupno 2
God. Naziv Uloga
1940.-te_
1947. Slavica /
1947. Bled — Varna (Kratki dokumentarni film) /

Ocena dela

[uredi | uredi izvor]

„Sam Skrigin je ocenio da je dimenziju autentičnosti dostigao u umetničkoj fotografiji, a ne na filmu. Njegove umetničke fotografije, predratne i ratne, zrače snagom nezaobilaznih istorijskih dokumenata i nesumnjivim umetničkim duhom. Spontano i rafinovano, uz pomoć suptilno upotrebljene svetlosti, koristeći čas dramatiku, a čas lirsku osećajnost, dočarao je psihološka i emocionalna stanja svojih junaka (U kovačnici, 1935, Dalmatinac, 1940, Ranjenici, 1943, Majka Knežpoljka, 1944. i dr).”

Galerija

[uredi | uredi izvor]
  • Lirski pejzaž (proleće) (Skrigin, 1938)
    Lirski pejzaž (proleće)
    (Skrigin, 1938)

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ Arsenьev, A. B. „Izobrazitelьnoe iskusstvo: SKRЫGIN Georgiй (Žorž) Vladimirovič”. artrz.ru. Pristupljeno 10. 1. 2019. 
  2. ^ „Чланови Фотоклуба Загреб, 1931-77”, у: Загребачка фотографија, Загреб, Фотоклуб Загреб, 1978.

Literatura

[uredi | uredi izvor]
  • 1. sveslovenska izložba umjetničke fotografije u Zagrebu (katalog), 1935;
  • Mladen Grčević, „Počeci amaterske umjetničke fotografije u Zagrebu”. Zagrebačka fotografija, Zagreb, 1978, pp. 21—22;
  • Milo Gligorijević, „Majstorova ispovest”, Umetnost, br. 67, 1980, str. 23-32;
  • Rusi bez Rusije, srpski Rusi (rad grupe autora). — Beograd: Dunaj, 1994.
  • Goran Malić, „(Žorž Skrigin) Majstor prostora i svetlosti”, Politika, 8. novembar 1997, str. 29;
  • G. Malić, „Doprinos ruskih fotografa srpskoj kulturi u XIX i XX veku”. Godišnjak grada Beograda. — Knj. LI, str. 287—314.
  • Goran Malić, Letopis srpske fotografije 1839—2008. Beograd : Fotogram, 2009.

Spoljašnje veze

[uredi | uredi izvor]
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Жорж_Скригин&oldid=28847891”