Zgrada Karla Helmbolda („Šeherezada”)
| Zgrada Karla Helmbolda | |
|---|---|
 „Šeherezada” | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Zrenjanin |
| Opština | Zrenjanin |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1900. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin |
| www | |
Zgrada Karla Helmbolda („Šeherezada”) podignuta je 1900. godine u glavnoj ulici Zrenjanina, ulici kralja Aleksandra I Karađorđevića, u okviru Starog gradskog jezgra, kao Prostorno kulturno-istorijske celine od velikog značaja.
Ova kuća nemačkog zlatara protestantske veroispovesti – Karla Helmbolda (Veliki Bečkerek, 1849 – 1919), ne pripada jevrejskom graditeljskom korpusu, ali je svakako nastala pod uticajem arhitekture sinagoge, odnosno njene arhitektonsko – dekorativnog ansambla. Zbog orijentalnog izgleda i polihromne fasade (preko deset boja) dobila je ime „Šeherezada”. Dugo je važilo uverenje da je podigao kamenorezac Teodosije Tuner, čiji je rad prevazilazio okvire zanatstva i više spadao u domen umetnosti – vajarstva, ali on tek 1924. godine postaje njen vlasnik.
Kuća Helmbolda ima drugačiju organizaciju unutrašnjeg prostora – ovo je prva zgrada u centru grada koja je dobila mezanin, odnosno međusprat. Novina je i rešenje konstruktivnog sklopa: čelični stub, koji se proteže sredinom prostora prizemlja i mezanina (između kojih je laka drvena konstrukcija), nosi celokupnu konstrukciju prvog sprata. Pored toga što je na ovaj način omogućeno formiranje jedinstvenog unutrašnjeg prostora, ovo rešenje se odrazilo i na kompoziciju ulične fasade: formirani su prostrani otvori koji imaju oblik potkovičastog luka.
Izvedena je prema planovima Ištvana Barta, arhitekte iz Temišvara, jednog od najznačajnijih projektanata koji je u Velikom Bečkereku delovao u prvoj deceniji 20. veka. Ostala Bartova ostvarenja predstavljaju vrhunska dela arhitekture secesije na prostorima Vojvodine. Godine 2009. izvedeni su radovi na obnovi fasada i krovnog pokrivača. Zgrada je sačuvana u autentičnom izgledu.
Galerija
[uredi | uredi izvor]
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Izvori
[uredi | uredi izvor]Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]- „Zgrada Karla Helmbolda („Šeherezada”)”. Zavod za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin. Pristupljeno 30. 3. 2020.
