Zgrada Narodnog muzeja u Smederevskoj Palanci
| Zgrada Narodnog muzeja u Smederevskoj Palanci | |
|---|---|
 Zgrada Narodnog muzeja u Smederevskoj Palanci | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Smederevska Palanka |
| Opština | Smederevska Palanka |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | zgrada |
| Vreme nastanka | 1855–1860. |
| Tip kulturnog dobra | zaštićen spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture Smederevo |
| spomenicikulture | |
Zgrada Narodnog muzeja u Smederevskoj Palanci je podignuta u periodu od 1855. do 1860. godine kao zgrada porodice Šišković. Predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.[1]
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Nedaleko od sela Bela Crkva, koje se u vizantijskim izvorima pominje u 11. veku, Turci su 1532. godine sagradili utvrdu od drveta-palanku. Graditelj ovog utvrđenja bio je beglerbeg Temišvara, Hasan paša, po kome će naselje dobiti ime Hasan-pašina Palanka. U centru današnje Smederevske Palanke, koja je ovo ime dobila između dva Svetska rata, na mestu na kome se nekada nalazio Hasan Pašin konak, najverovatnije u periodu 1855-1860. godine podignuta je zgrada porodice Šišković. Neposredno po završetku izgradnje, oko 1868. godine, ovo zdanje je adaptirano za potrebe sedišta Sreskog načelstva.
Arhitektura[uredi | uredi izvor]
Zgrada ima osnovu skoro kvadratnog oblika i za vreme kada je nastala, reprezentativnu arhitekturu u enterijeru i eksterijeru. Sastoji se od prizemlja, sprata i tavana adaptiranog u potkrovlje. Izvedena je u masivnom konstruktivnom sistemu i karakteriše je kubična forma. Zidana je opekom položenom u malter. Međuspratna konstrukcija je izvedena u vidu poluobličastih svodova, dok je krovna konstrukcija drvena. Krov je četvorovodni, danas pokriven biber crepom. Arhitektura i geometrija, koje su primenjene u oblikovanju fasada zasnovane su na doslednom poštovanju principa pune simetrije koji je na uličnoj fasadi naročito naglašen formiranjem plitkog centralnog rizalita, koji zajedno sa lučno zasvedenim otvorima, predstavlja glavnu likovnu dominatu ulične fasade. Likovnost fasada objekta zasnovana je na osnovnim principima akademizma. Nekada verovatno u duhu klasicizma, prvobitno izvedena dekorativna fasadna plastika danas je skoro u potpunosti izgubljena. Prizemne i spratne površine fasada su objedinjene u jednu ravan, a između otvora naknadno je izvedena profilacija bliska secesiji.
Tokom vremena objekat je pretrpeo nekoliko izmena, najviše u periodu 1917–1918. godine i 1969–1970. godine kada je izvedena adaptacija za potrebe useljenja muzeja u ovu zgradu.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture Smederevo/Zgrada Narodnog muzeja u Smederevskoj Palanci”. Arhivirano iz originala 25. 12. 2014. g. Pristupljeno 18. 11. 2014.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Republički zavod za zaštitu spomenika kulture — Beograd
- Lista spomenika
- Smederevska palanka/Narodni muzej u Smederevskoj Palanci
- Republički zavod za zaštitu spomenika kulture-Beograd/Baza nepokretnih kulturnih dobara
