Zgrada Okružnog načelstva u Čačku

Zgrada Okružnog načelstva u Čačku
Zgrada Okružnog načelstva u Čačku
	Zgrada Okružnog načelstva
Opšte informacije
Mesto	Čačak
Opština	Čačak
Država	Srbija
Vreme nastanka	1875.
Tip kulturnog dobra	Spomenik kulture od velikog značaja
Nadležna ustanova za zaštitu	Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo
	www.zavodkraljevo.rs

Zgrada Okružnog načelstva u Čačku je podignuta sa početkom gradnje 1875. godine. Mada ne znamo ime projektanta, sigurno je da su planovi rađeni u Ministarstvu građevina, već zbog veličine i značaja objekta, a i po arhitektonskoj kompoziciji. Ova zgrada proglašena je za nepokretno kulturno dobro od velikog značaja 11. februara 1974. godine.

Arhitektura

Zgrada ima prizemlje i sprat, a osnovna namena joj je bila smeštaj Okružnog načelstva i Okružnog suda, čiji je projekat izveo preduzimač Ferdinand Kren sa zidarom Jevremom Savićem.

Za malu varoš tog doba (druga polovina XIX veka), neočekivano se nailazi na prostranu okružnu zgradu, sa frontom od 81,0 m sa prizemljem i spratom. Osnova je simetrična sa naglašenim srednjim i bočnim rizalitima, bez dvorišnih krila, po starom tipu prihvaćenom iz Vojvodine, sa dvotraktnim nizom prostorija i hodnikom pozadi. U glavnoj osovini i isturenom bloku prema dvorištu je monumentalno stepenište sa tri kraka, a kraj njega su prostorije za klozete i ostavu. Sam ulaz je relativno uzan i nema vestibila ispred stepeništa ali je interesantno grupisanje odeljenja oko malih čekaonica u vidu predsoblja, verovatno prema nameni pojedinih grupa prostorija. Krajnji rizaliti jače ispadaju od srednjeg i obrazuju posebne konstruktivne delove. U spoljnoj kompoziciji, veoma bliskoj zdanju načelstva u Kraljevu, ističe se mirno rešenje u arhitekturi klasicizma, neosporno zakasnelog za ovo doba, ali sa ritmičnom raspodelom prozorskih osovina i jasnim naglašavanjem rizalitnih masa sa polukružnim otvorima, kao na pomenutom zdanju u Kraljevu. Na srednjem rizalitu, sa tri prozorske osovine, izvedena je bogatija obrada sa kanelovanim pilastrima i sa timpanonom iznad venca dok je prizemlje u lakoj rustici sa lizenama ispod spratnih pilastera.^[1]

Konzervatorski radovi su izvođeni 1975–76, 1999. i 2005. godine.

Danas se u ovom objektu nalazi Međuopštinski istorijski arhiv Čačak.

Reference

^ Nestorović, Bogdan (2006). Arhitektura Srbije u XIX veku. Beograd: Art Press. ISBN 978-86-85597-01-5.

Literatura

Rajić, Delfina; Kadijević, Aleksandar (1997). Arhitektonsko nasleđe Čačka. Čačak: Narodni muzej.

Vidi još

Spoljašnje veze

Napomena: Sadržaj ovog članka je jednim delom ili u celosti preuzet sa http://www.sanu.ac.rs. Nosilac autorskih prava nad materijalom je dao dozvolu da se isti objavi pod slobodnom licencom. Dokaz o tome se nalazi na OTRS sistemu, a broj tiketa sa konkretnom dozvolom je 2009072410055859.

[1] Nestorović, Bogdan (2006). Arhitektura Srbije u XIX veku. Beograd: Art Press. ISBN 978-86-85597-01-5.

[1]

p r u Nepokretna kulturna dobra u Moravičkom upravnom okrugu
Gornji Milanovac	Srednjovekovni grad Ostrvica Manastir Vraćevšnica Crkva brvnara u Ljutovnici Crkva brvnara u Pranjanima Crkva Svete trojice u Gornjem Milanovcu Crkva Svetog Save na Savincu Zgrada Okružnog načelstva u Gornjem Milanovcu Kuća narodnog heroja Tihomira Matijevića Kuća narodnog heroja Dragana Jevtića Crkva brvnara Sv. Arhanđela Gavrila u Takovu Kuća porodice Raičević Kuća porodice Đorđević u Gornjem Milanovcu Gavrovića čardak u Pranjanima Crkva Svetog Nikole u Brusnici Manastir Ješevac Kuća Miloša Obrenovića Crkva Rođenja Presvete Bogorodice u Gornjim Banjanima Kuća Lazara Ristovića u Dragolju
Ivanjica	Crkva Svetog Nikole u Brezovi Crkva Preobraženja u Pridvorici Crkva Sv. Nikole u Kosovici Kuća u kojoj je živeo Venijamin Marinković Crkva Svetog Kuzmana i Damjana u Ostatiji Manastir Kovilje Crkva Preobraženja u Dajićima Gradački krst Kuća Dragomira Popovića
Lučani	Manastir Svete Trojice Manastir Sretenje Kuća sa zidnim slikama Branka Šotre Crkva Rođenja Presvete Bogorodice u Goračićima Groblje u Negrišorima Lapidarijum u Guči
Čačak	Manastir Ježevica Manastir Nikolje Kablarsko Manastir Blagoveštenje (Kablar) Manastir Vujan Memorijalni kompleks i spomenik na Ljubiću Aćimovića kuća Zgrada Okružnog načelstva u Čačku Kuća narodnog heroja Ratka Mitrovića Gospodar Jovanov konak Stara kuća u Čačku Kuća narodnog heroja Milice Pavlović Manastir Trnava Rimske terme u Čačku Gradina Sokolica Kuća Lužanina Železnička lokomotiva serije 85-005 sa tenderom Lazarevića čardak u Prijevoru Crkva Vaznesenja Gospodnjeg u Čačku Vinogradarski podrum u Atenici Manastir Stjenik Kuća Alekse Pušeljića Kuća Radovanovića Čolića kuća u Vranićima Rodna kuća majora Gavrilovića Zgrade u Gospodar Jovanovoj u Čačku Zgrada Učiteljskog doma u Čačku Crkva Pokrova Presvete Bogorodice u Miokovcima Seoski čardak u Slatini Bojovića kuća u Prislonici Metoh manastira Sretenje Erića kuća Centar za voćarstvo i vinogradarstvo u Čačku Zgrada umetničke galerije „Nadežda Petrović” Spomen kosturnica poginulim ratnicima 1912—1918. godine na groblju u Čačku Zgrada Gimnazije u Čačku Zgrada Sokolskog doma u Čačku