Zinaida Serebrjakova
| Zinaida Serebrjakova | |
|---|---|
 Autoportret Zinaide Serebrjakove, 1909. godina | |
| Lični podaci | |
| Puno ime | Zinaida Jevgenjevna Lansere |
| Datum rođenja | 12. decembar [po julijanskom 30. novembar] 1884.. |
| Mesto rođenja | Neskučne, Harkov, Ruska Imperija |
| Datum smrti | 19. septembar 1967. (82 god.) |
| Mesto smrti | Pariz, Francuska |
| Umetnički rad | |
| Polje | Slikarstvo |
| Pravac | Impresionizam Orijentalizam Mrtva priroda |
Zinaida Jevgenjevna Serebrjakova (devojačko Lansere)[1] (rus. Зинаи́да Евге́ньевна Серебряко́ва, ukr. Зінаїда Євгенівна Серебрякова; Neskučne blizu Harkova, 12. decembar [po julijanskom 30. novembar] 1884. – Pariz 19. septembar 1967) bila je ukrajinska, kasnije francuska, slikarka. Bila je među prvim ženskim sovjetskim slikarkama.
Biografija i karijera[uredi | uredi izvor]
Porodica[uredi | uredi izvor]
Zinaida Serebrjakova je rođena 12. decembra [po julijanskom 30. novembra] 1884.. godine u naselju Neskučne blizu Harkova, današnja Ukrajina, u jednoj od izuzetnijih i najkreativnijih porodica u Ruskoj Imperiji.
Zinaida je pripadala umetničkoj porodici Benoit. Njen deda Nikolaj Benoit bio je poznati arhitekta, predsednik Društva arhitekata i član Ruske akademije nauka. Njen ujak, Aleksandar Benoit, bio je čuveni slikar, osnivač umetničke grupe „Svet umetnosti“ (rus. Мир искусства. Njen otac Jevgenij Nikolajevič Lansere, je bio poznati vajar, a majka, koja je bila sestra Aleksandra Benoita, je imala talenat za crtanje. Jedan od Zinaidine braće, Nikolaj Lansere, bio je talentovani arhitekta, kao i njen drugi brat, Jevgenij Jevgenjevič Lansere, koji je zauzimao važni mesto u ruskoj odnosno sovjetskoj umetnosti kao majstor monumentalnog slikarstva i grafike. Rusko-engleski glumac i pisac Peter Ustinov je takođe bio u vezi sa njom.
Mladost[uredi | uredi izvor]
1900. godine Zinaida je završila žensku gimnaziju (ekvivalent gimnaziji i srednjoj školi), nakon nje, upisala je školu umetnosti koju je osnovala princeza Marija Tenševa. Studirala je 1901. godine kod Ilje Rjepina i kod portret umetnika Osipa Braza između 1903. i 1905. godine. Između 1902. i 1903. godine vreme je provodila u Italiji a od 1905. do 1906. godine je studirala na Akademiji Gran Šamer (fr. Académie de la Grande Chaumière) u Parizu.
Zinaida Serebrjakova se, 1905. godine, udala za svog rođaka, Borisa Serebrjakova, sina Jevgenijeve sestre, uzevši njegovo prezime. Serebrjakova je otišla dalje želeći da postane železnički inženjer.
Srećne godine[uredi | uredi izvor]
Od njenih godina mladosti, Zinaida Serebrjakova je težila da izrazi svoju ljubav prema svetu i da pokaže njegovu lepotu. Njeni rani radovi, Seoska devojka (1906, Ruski muzej) i Cvetni voćnjak (1908, privatna kolekcija), slikovito govore o njenoj jasnoj svesti lepote ruske zemlje i njenog naroda. Ovi radovi su činili studije iz prirode, iako je ona bila mlada u to vreme, njen neobičan talenat, samopouzdanje i hrabrost su bili očigledni.
Zinaidi je odato veliko javno priznanje za autoportret Iza vrata (1909, Tretjakova galerija), koji je prvi put prikazan na velikoj izložbi u organizaciji Saveza ruskih umetnika u 1910. godine. Nakon autoportreta usledile su slike Kupačica (1911, Ruski muzej), portret J.K. Lansere (1911, privatna kolekcija) i portret majke umetnika odnosno Jekaterina Lansere (1912, Ruski muzej), već zreli radovi, stroga prema kompoziciji.
Ušla je u pokret „Svet umetnosti“ 1911. godine. Razlikovala se od ostalih članova grupe zbog svoje sklonosti prema popularnim temama, harmoniji i opšteg karaktera njenih slika.
Od 1914. do 1917. godine Zinaida je bila na vrhuncu. Tokom tih godina, ona je proizvela seriju slika na temu ruskog života, rad seljaka i ruskog seča, koje su proizašle iz njenih osećanja: Seljani (1914–1915, Ruski muzej), Uspavana seljanka (privatna kolekcija).
Najvažniji rad iz serije radova je Izbeljivanje tkiva (1917, Tretjakova galerija), pokazao je Zinaidin svetli talenat kao monumentalna umetnica. Figure žena sa sela, prikazanih na pozadini neba, opisuju veličinu i snagu „niskog horizonta“ u slikarstvu.
Kada je 1916. godine Aleksandar Benoit dobio nalog za ukrašavanje Kazanske železničke stanice u Moskvi, on poziva Jevgenija Lanserea i Zinaidu Serebrjakovu da mu pomognu. Zinaida je za temu slikanja uzela orijent Indije, Japana, Turske i Sijama koje su alegorijski predstavljene kao prelepe žene. U isto vreme, ona je naslikala skicu iz klasične mitologije, ali su one ostale nedovršene.
Revolucija[uredi | uredi izvor]
Sa početkom Oktobarske revolucije 1917. godine, Serebrjakova je bila na svom imanju u rodnom selu Neskučne, kada se ceo njen život odjednom promenio. 1919. godine, njen muž Boris je preminuo od tifusa dobijenog po zatvorima boljševika. Ostala je bez ikakvog primanja zajedno sa svoje četvoro dece i bolesnom majkom. Sve rezerve u selu Neskučne, u kome je živela, su opljačkane, pa je porodica bila u strahu od gladi. Morala je da odustane od slikanja u korist manje skupih metoda slikanja olovkom i ugljem. Bilo je to vreme njenog najtragičnijeg slikanja, slika Kuća karti, koja prikazuje njeno četvoro dece siročadi.
Nije htela da se prebaci na futuristički stil, popularnog pravca umetnosti u tom periodu sovjetskog slikarstva, kao ni da slika portrete komesara, međutim, ona pronalazi posao u Arheološkom fakultetu u Harkovu, gde olovkom crta skice eksponata. U decembru 1920. godine seli se u dedin stan u Sankt Peterburg. Nakon Oktobarske revolucije, stanovnici privatnih stanova su bili primorani da se odsele zajedno sa ostalim stanovnicima. Zinaida je imala sreće – premeštena je zajedno sa umetnicima moskovskog Umetničkog pozorišta. Dakle, njen rad je u tom periodu bio fokusiran na pozorišni život. Takođe, u isto vreme, Zinaidina ćerka Tatjana, biva primljena u Baletsku akademiju, nakon čega je Zinaida otvorila niz pastela u pozorištu Marinski.
Pariz[uredi | uredi izvor]
U jesen 1924. godine Serebrjakova se preselila u Pariz, dobivši ponudu za slikanje velikih dekorativnih murala. Na kraju tog posla ona namerava da se vrati u Sovjetski Savez, u kojem su njeno četvoro dece i njena majka. Međutim, ona nije uspela da se vrati, iako je bila u mogućstvu da dovede dvoje mlađe dece, Aleksandra i Katarinu, u Parizu 1926. i 1928. godine. Shodno tome, ona nije mogla da uradi isto i za njeno dvoje starije dece, Jevgenija i Tatjanu, kojih se, ispostavilo se, neće videti godinama.
Nakon toga, Zinaida je mnogo putovala. 1928. i 1930. godine putuje u Afriku, posetivši Maroko. Očarali su je pejzaži severne Afrike, rešivši da slika Atlaske planine kao i žene, afrikanke i arapkinje, u narodnim nošnjama. Takođe je naslikala ciklus posvećen Bretanjskim ribarima. Obeležje njenog kasnijeg rada, obeleženo pejzažima i portretima, umetnika kao što je ona sama, je njena ljubav prema lepoti, nebitno da li je oslikana u prirodi ili samim ljudima.
Zinaida Serebrjakova prihvata francusko državljanstvo 1947. godine odmah nakon Hruščovog odmrzavanja, kada joj je sovjetska vlada dozvolila da obnovi kontakt sa porodicom u SSSR-u. 1960. godine, nakon 36 godina razdvojenosti, njena starija ćerka Tatjana (Tata) dobija dozvolu za posetu majci. U to vreme, Tatjana je radila kao umetnik, oslikavajući pejzaže za Moskovsko umetničko pozorište.
Zinaidini radovi su, na kraju, izloženi u Sovjetskom Savezu 1966. godine u gradovima Moskvi, Lenjingradu i Kijevu i to sa velikim uspehom. Njeni radovi su prodati u milionskim tiražima, prilikom čega se izjednačava sa Botičelijem i Renoarom. Međutim, iako je donela blizu 200 radova, koji će biti prikazani u Sovjetskom Savezu, najveći deo njenih radova ostaju u Francuskoj i danas.
Zinaida Serebrjakova je preminula u 19. septembra 1967. godine u Parizu, u 86-oj godini života. Sahranjena je u Parizu, na ruskom groblju u Sent Ženejev de Boau.
Galerija[uredi | uredi izvor]
- Slike Zinaide Serebrjakove
-
Kupačica, 1911. godina -
Kupačice, 1913. godina -
Kupačice, 1912. godina -
Sadnice jesenje setve, 1908. godina -
Terasa u proleće, akvarel, 1900. godina -
Jabuke na granama, 1910. godina
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Her last name is often spelled Serebryakova and her maiden name is sometimes spelled Lansere (Russian and Ukrainian: Lansere). She usually signed her work Z. Serebriakova or in Cyrillic script and sometimes she spelled her last name Serebriakoff (Rusakova 2006). Her family called her by the nicknames Zika and Zina (Serebriakova 1987).
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Hilton, Alison L. (Autumn, 1982 - Winter, 1983). „Zinaida Serebriakova”. Woman's Art Journal. Woman's Art, Inc. 3 (2): 32—35. JSTOR 1358032. doi:10.2307/1358032. Proverite vrednost paramet(a)ra za datum:
|date=(pomoć) (author's home page) - Rusakova, A. A. (Alla Aleksandrovna) (2006). Zinaida Serebriakova 1884-1967. Moskva: Iskusstvo-XXI vek. ISBN 978-5-98051-032-9. (jezik: ruski)
- Brief desc. (jezik: nemački) Arhivirano na sajtu Wayback Machine (12. februar 2007) Cover image and description. (jezik: ruski) Larger cover image showing her signature in Latin script.
- Illustrated monograph on the creative development and life of Zinaida Serebriakova by St. Petersburg art critic A. A. Rusakova.
- Serebriakova, Zinaida Evgenevna (1987). Zinaida Serebriakova : pisma, sovremenniki o khudozhnitse. compiled by V.N. Kniazeva, annotated by U.N. Podkopaeva. Moskva: Izobrazitelnoe iskusstvo. (jezik: ruski) [1][mrtva veza]
- Zinaida Serebriakova: Letters, contemporary views (literally: Zinaida Serebriakova: Letters, contemporaries on the artist)
- Yablonskaya, M.N. (1990). Women artists of Russia's new age, 1900-1935. Anthony Parton (ed. and trans.). New York: Rizzoli. ISBN 978-0-8478-1090-1.[2]
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Serebriakova's biography on the St. Petersburg State Academic Institute of Fine Arts, Sculpture, and Architecture
- Serebryakova's works at the Russian Art Gallery
- Illustrated description of 2006 auction in Montreal at which four nudes by Serebriakova sold.
(Three show her signature in 1930s Paris. Two sold for over $500,000.) - Illustrated biographical essay based on a 2004 book by V. D. Berlina. (jezik: ruski)
(The following portraits from the above site show her signature in Cyrillic script.)
- Portrait of the ballerina Ye. N. Geydenreykh in red. 1923. (jezik: ruski)
- Portrait of G. I. Teslenko. 1921. (jezik: ruski)
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Umetničke | |
| Ostale | |
