Змијокори хозое јавор
| Zmijokori hozoe javor | |
|---|---|
| |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | |
| Divizija: | |
| Klasa: | |
| Red: | |
| Porodica: | |
| Rod: | Acer
|
| Binomno ime | |
| Acer capillipes [[Maxim.]]
| |
.jpg)
Zmijokori hozoe javor (Acer capillipes Maxim.) pripada rodu javora (Acer što je naziv za javor kod starih Rimljana izveden iz prideva acer, acris = oštar zbog zašiljenih režnjeva lista[1]), a epitet znači tanke stope (capillus = vlas i pes = stopalo) zbog tankih drški plodnih skupina. Na japanskom ovaj javor se zove hozoekaede (ホソエカエデ), a na engleskom govornom području znan je kao Kyushu Maple ili Red Snakebark Maple i spada u grupu takozvanih zmijokorih (Snakebark) javora kojima je glavna karakteristika kora sa uzdužnim belim linijama.
Opis vrste
[uredi | uredi izvor]Malo okruglasto listopadno drvo koje u prirodi naraste do visine od 10-15 m, u retkim slučajevima i do 20 m. Najčešće se grana u višestruko stablo vrlo nisko, tik iznad zemlje. Dugačke, vitke, radijalno postavljene grane formiraju relativno prozračnu krunu u obliku vaze. Koren je plitak i široko rasprostrt. Karakteristična kora po kojoj je ovaj javor i dobio ime je relativno glatka, maslinasto zelena sa beličastim uzdužnim šarama i poprečnim rđasto crvenkastim lenticelama. Vremenom na stablu ne dolazi do debljanja mrtve kore nego ona ostaje tanka kao na granama što po nekim autorima utiče na životni vek vrste[2]. Vršne grančice su glatke i crvenkaste.
Listovi su 10-15 cm dugi, 6-12 cm široki, trorežnjeviti, pri čemu je srednji režanj mnogo veći od bočnih. Ponekad postoji još jedan par jedva primetnih režnjeva. Vrhovi režnjeva su izduženi i oštri. Ivice lista su dvostruko nazubljene, a nervatura izražena. Drška lista 4-8 cm, glatka, crvenkasta. Mladi listovi su crvenkasti, tokom leta su mat ili umereno sjajni zeleni dok u jesen dobijaju svetlo žutu, narandžastu i crvenu boju.
Sitni (8 mm), beličastozeleni petočlani cvetovi javljaju se u aprilu u 8-10 cm dugim grozdastim cvastima koje su u početku uspravne, a posle viseće. Jednodoma je biljka, a muški i ženski cvetovi su u različitim cvastima.
Plod šizokarpijum od dve krilate orašice, 20 mm duge, koje međusobno zaklapaju ugao od 120 stepeni. Plodnik je okruglast do 5 mm u prečniku, a krilca su na vrhu zaobljena[3].
Areal
[uredi | uredi izvor]Poreklo su mu planinska područja Japana centralni i južni delovi ostrva Honšu (prefektura Fukušima), Kjušu i Šikoku, gde raste duž obala potoka.
Bioekološke karakteristike
[uredi | uredi izvor]Heliofilna vrsta koja se u područjima sa žarkim letima bolje razvija u polusenci. Dobro raste na srednje vlažnim, dreniranim zemljištima kisele reakcije. Podnosi zimske temperature do -25 °C[3].
Značaj
[uredi | uredi izvor]Primenjuje se kao ukrasna vrsta zbog interesantne kore i koloritnih listova u jesen[3]. Obično se u rasadniku formira tako da ima više stabala (multi-stem tree) da bi atraktivna kora bila uočljivija. Nema posebnih zahteva i relativno se lako uzgaja pa je dobar za okućnice zbog manjih dimenzija. Često se uzgaja i u formi bonsaija. Kod nas gotovo nepoznat, u novije vreme imaju ga neki rasadnici; zaslužuje širu primenu.
Razmnožavanje
[uredi | uredi izvor]Acer capillipes se relativno lako razmnožava generativno što je retko za javore koji obično imaju fiziološku ili dvostruku dormantnost. Posle 21 dan na filter papiru isklijalo je 8% bez prethodnog tretmana, a posle tridesetodnevne stratifikacije u perlitu isklijalo je 94%, čak i petnaestodnevna stratifikacija dala je 80% isklijalih zrna.[4]
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Simonović, D. (1959): Botanički rečnik, imena biljaka. Srpska akademija nauka - posebna izdanja, knjiga CCCXVIII
- ^ Bean's Trees and Shrubs
- ^ а б в Acer capillipes - Plant Finder
- ^ Marković, M., Grbić, M., Skočajić, D., Đukić, M., Đunisijević-Bojović, D.(2019): Effect of different seed treatments on dormancy breaking and germination of Acer capillipes Maxim. Conference: X International Scientific Agriculture Symposium “AGROSYM 2019, At Jahorina
